T. Bartoszewski w Sejmie: to decyzja MSZ, kiedy wydala z Polski ambasadora

Włodzimierz Czarzasty, Władysław Teofil Bartoszewski

Jest decyzją MSZ kiedy się ambasadora wydala, a kiedy się go nie wydala – mówił wiceszef MSZ Władysław Teofil Bartoszewski, który przedstawił w Sejmie informację nt. śmierci polskiego wolontariusza w Strefie Gazy. Dodał, że Polska nie ma ambasadora w Izraelu od 2021 r., ale kandydat na to stanowisko został wyłoniony.

Wiceszef MSZ Władysław Teofil Bartoszewski przedstawił w piątek w Sejmie informację na temat śmierci Damiana Sobola podczas niesienia przez niego pomocy humanitarnej ofiarom konfliktu w Strefie Gazy. Odpowiadając na pytania posłów zadane w debacie, odniósł się do wypowiedzi posłów PiS, według których działania MSZ po śmierci polskiego wolontariusza były generalnie spóźnione, że za późno wezwano ambasadora Izraela Jakowa Liwnego do MSZ oraz że za swe wypowiedzi ambasador powinien być odesłany do Izraela.

Siedmioro wolontariuszy organizacji humanitarnej World Central Kitchen zginęło w Strefie Gazy; WCK podała, że zostali ostrzelani przez izraelską armię. Do wydarzenia doszło podczas dostarczania przez pracowników pomocy żywnościowej, która przybyła do Strefy Gazy kilka godzin wcześniej statkiem z Cypru. Wśród ofiar śmiertelnych są obywatele Australii, Polski i Wielkiej Brytanii oraz jedna osoba z obywatelstwem amerykańsko-kanadyjskim. Zginął także palestyński kierowca.

Bartoszewski podkreślił, że do zabójstwa wolontariuszy doszło 1 kwietnia w nocy, a 2 kwietnia ok. godziny 12 szef MSZ Radosław Sikorski zadzwonił do swojego izraelskiego odpowiednika domagając się wyjaśnień, przeprowadzenia niezależnego dochodzenia i wyciągnięcia konsekwencji, poruszając też temat zadośćuczynienia dla rodziny polskiego obywatela. Relacjonował, że 3 kwietnia głos w tej sprawie zabrał premier Donald Tusk, a pierwsze informacje dotyczące dochodzenia w ramach IDF dotarły do MSZ 4 kwietnia. Wówczas – zaznaczył – gdy resort dyplomacji uznał je za niesatysfakcjonujące, do MSZ został wezwany ambasador, który zjawił się na miejscu 5 kwietnia i otrzymał od strony polskiej notę protestacyjną.

“Mieliśmy zatem dzień po dniu działania” – zauważył wiceminister. Dodał, że w kolejnych dniach została przedstawiona przez Izrael publiczna wersja dotycząca zbadania zabójstwa wolontariuszy, która odbiegała od tej, którą przedstawiano w poprzednich dniach.

Według Bartoszewskiego, w nocie przekazanej ambasadorowi Izraela wskazano, że Polska domaga się śledztwa, dopuszczenia do niego, ukarania winnych i zadość uczynienia dla rodziny wolontariusza, jeśli będzie ona tego chciała. Zaznaczył, że obecnie strona polska nie ma dostępu do śledztwa, ale się go domaga.

“Co do odwołania ambasadora, czego się wszyscy państwo domagają – jest to decyzja MSZ kiedy się ambasadora wydala, a kiedy się go nie wydala. My cierpimy z powodu tego, że Polska nie ma ambasadora w państwie Izrael od 2021 r. i to nie poprawia sprawności działania naszej dyplomacji. Tak się składa, że w tej chwili kandydat został wyłoniony i czekamy na decyzję pana prezydenta Andrzeja Dudy w tej materii. To, myślę, będzie krok w dobrym kierunku” – powiedział wiceszef MSZ.

Bartoszewski zapewnił, że Polska podejmuje kroki na arenie międzynarodowej celem wyjaśnienia sprawy śmierci polskiego wolontariusza, ale – jak zaznaczył – ze względu na dobro tego postępowania nie może przedstawić informacji na ten temat publicznie. “Jesteśmy również w konsultacjach z przedstawicielami państw, których obywatele zostali tam (w Strefie Gazy) zabici. Rozpocząłem takie konsultacje, one trwają, jest to o tyle skomplikowane, że to, co jest ustalane między nami musi być każdorazowo ustalone w stolicach krajów, które wydelegowały tych ambasadorów do naszego państwa” – powiedział wiceminister.

Co do pomocy humanitarnej – mówił – jest obecnie więcej kanałów pomocy niż przed 1 kwietnia.

Zapewnił też, iż zostały podjęte kroki, by pomóc rodzinie polskiego wolontariusza. “Załatwiliśmy wszystkie formalności, zabraliśmy rodzinę na Bliski Wschód, sprowadziliśmy rodzinę razem z ciałem pana Sobola do Polski, pomagamy w innych sprawach i inne agendy rządowe także się tym zajmują” – wyliczał wiceszef MSZ. Dodał, że Polska domaga się też finansowego zadośćuczynienia od strony izraelskiej oraz bezstronnego śledztwa.

Bartoszewski zwrócił się też bezpośrednio do posła Konfederacji Grzegorza Brauna. “Co do wycieczek personalnych nie będę się do tego odnosił, ale zapewniam pana, że jestem posłem RP i nigdzie się stąd nie wybieram. Będzie mnie pan musiał znosić – jeśli pan tu będzie siedział – jeszcze prawdopodobnie do końca kadencji” – powiedział wiceszef MSZ. Była to odpowiedź na sugestie Brauna, że Bartoszewski “podlizuje się” Izraelowi, bo zamierza tam zostać ambasadorem.

Mówiąc o personalnej odpowiedzialności za śmierć wolontariuszy, wiceszef MSZ podkreślił, że sprawa dotyczy “wielu poziomów”. “Jeżeli Izrael uznał za osobę również współodpowiedzialną dowódcę frontu południowego, to sięgamy już do wyższych rangą generałów” – zauważył. Zaznaczył, że śledztwo powinno dotyczyć wszystkich osób, które w tej sprawie zostały zidentyfikowane przez stronę izraelską.

Odnosząc się do pytań o osoby z polskim obywatelstwem, które były lub są zakładnikami Hamasu, poinformował, że jeden z nich nie żyje i został godnie pochowany przez stronę izraelską, a rodzina i opinia publiczna zostały poinformowane o sprawie. Co do Alexa Dancyga – mówił – chociaż Palestyńczycy twierdzą, że został on zabity, to nie ma na to żadnych dowodów, a państwo Izrael traktuje go jako osobę żyjącą, dopóki nie będzie miało pewnej informacji o zidentyfikowaniu jego zwłok. (PAP)

wni/ par/