"Moje dorosłe dziecko zerwało ze mną kontakt. Nie wiem, co mam robić"

Koniec z telefonami i wiadomościami. Żadnych zaproszeń na urodziny, brak odwiedzin wnuków w weekendy czy wspólnych obiadów. Gdy dorosłe dziecko zrywa kontakt ze swoimi rodzicami, świat tych pierwszych często się wali. Tyle tylko, że do takiej sytuacji nie dochodzi bez przyczyny i nierzadko poprzedzona jest wieloma sygnałami ostrzegawczymi. Jak je rozpoznać i im przeciwdziałać?

Zerwanie kontaktu dorosłych dzieci ze swoimi rodzicami rzadko zdarza się nagle i bez ostrzeżenia. — Z perspektywy czasu zwykle można stwierdzić, że istniały symptomy zapowiadające tak radykalny ruch — mówi Rose Griffel, terapeutka par i rodzin ze Stuttgartu.— Kontakt staje się rzadszy, mniej serdeczny i ograniczony do absolutnego minimum. Zdarza się czasami, że przyczyna takiej decyzji jest konkretna i znana wszystkim, np. kłótnia, po której obie strony nie są w stanie się pogodzić — tłumaczy.

Chodzi o poczucie zależności i wyznaczenie granic

Często jednak scenariusz jest inny, a najważniejsze pytanie, które zaprząta głowę i łamie serca porzuconych rodziców brzmi “dlaczego”. Okazuje się, że powodów takiej decyzji dzieci może być wiele.

— W większości przypadków wynika ona z tego, że dziecko nie czuje, że jego własne życiowe decyzje i poglądy spotykają się z szacunkiem i akceptacją rodziców, zamiast tego często jest krytykowane lub wyśmiewane — mówi Rose Griffel.

Nie widzi też szans na poprawę relacji z rodzicami poprzez otwarty dialog. Zdaniem dorosłego dziecka zerwanie kontaktu jest krokiem ostatecznym, aby uwolnić się od rodzicielskiej pępowiny i pójść własną drogą. — Czasami radykalne oddalenie się od domu rodzinnego może też wynikać z próby zdystansowania się, ucieczki od jakichś traum czy urazów z dzieciństwa i okresu dojrzewania — wyjaśnia terapeutka.

Innym powodem może być konflikt wywołany kiepską relacją między rodzicami a partnerem dziecka. Zerwanie kontaktu w takim przypadku wydaje się być ostatecznym sposobem na zakończenie ciągłych kłótni.

Jak rodzice radzą sobie z brakiem kontaktu ze strony dzieci

Jak tłumaczy specjalistka, odcięcie się dorosłych dzieci może być trudnym momentem dla rodziców, którzy mają prawo poczuć się opuszczeni i zrozpaczeni. Mimo tak negatywnych emocji powinni jednak najpierw spróbować uszanować decyzję swoich dzieci. — Po pewnym czasie, gdy ich własna złość lub rozgoryczenie miną, mogą ostrożnie zasygnalizować, że chcą zrozumieć, dlaczego dziecko zerwało kontakt i że są gotowi na spokojną rozmowę — radzi Rose Griffel.

Wstyd rodziców potęguje ich rozpacz

Birgit Hotopp, doradczyni i terapeutka z Lüneburga, również radzi, by rodzice wstrzymali się z impulsywną reakcją na brak kontaktu ze strony ich dzieci. Zamiast się kłócić, powinni zaakceptować własne uczucia. — Z pewnością wielu z nich odczuwa wstyd, a także smutek i rozpacz — mówi terapeutka. — Ponadto obawiają się, że inni będą ich postrzegać jako złych rodziców i będą musieli usprawiedliwiać fakt, że ich dzieci się do nich nie odzywają — wyjaśnia.

W takiej sytuacji pomocne może być wsparcie terapeutyczne, także grupowe. — Rozmowa z innymi i rodzicami, którzy znajdują się w podobnej sytuacji, pomoże spojrzeć na kwestię porażki rodzicielskiej z innej perspektywy — tłumaczy kobieta. Terapeutka widzi też szansę na pojednanie, ale pod warunkiem, że rodzice odpowiednio wcześnie zauważą, że ich dziecko ogranicza kontakt i zaczną dostrzegać to jako sygnał alarmowy. Ekspertka zwraca też uwagę na ciekawą rzecz: — W prawie wszystkich przypadkach porzuceni rodzice mieli jako dzieci trudności w relacji z własnymi rodzicami.

Jeśli zerwanie kontaktu zostanie potraktowane jako okazja do pogodzenia się z własną historią i destrukcyjnymi wzorcami rodzinnymi, wówczas mogą otworzyć się drzwi do możliwego pojednania i zbudowania lepszej relacji z dzieckiem.

Co na to wnuki?

Dla dziadków utrata kontaktu z wnukami może być szczególnie stresująca. — Brak możliwości zobaczenia, jak wnuki dorastają, jest zwykle najboleśniejszą częścią zerwania kontaktu — mówi Rose Griffel.

Zaleca przy tym, by dziadkowie, których to dotknęło, wysyłali swoim wnukom krótkie, pełne miłości listy i paczki na przykład z okazji urodzin czy Bożego Narodzenia. W ten sposób mogą pokazać wnukom, że o nich myślą i chcą uczestniczyć w ich życiu. — W żadnym wypadku nie należy wykorzystywać dziecka do wysyłania wiadomości jego rodzicom — przestrzega ekspertka.

Zamiast tego doradza, aby również do swoich dorosłych dzieci rodzice wysyłali wiadomości z miłymi słowami, bez ukrytych aluzji czy podtekstów, a z gratulacjami, pełne uznania. — Chodzi w tym nie o bezpośrednią próbę nawiązania kontaktu, ale danie jednostronnych sygnałów takich jak: myślę o tobie, jest mi smutno i tęsknię za tobą, ale nie jestem zły ani urażony.

Przypadek szczególny: poważna choroba

A co powinniśmy zrobić w sytuacji, gdy jedno z “porzuconych” rodziców poważnie zachoruje? Czy jest to dostateczny powód, aby na nowo nawiązać relację z dziećmi? — Uważam, że dzieci powinny zostać poinformowane o poważnej chorobie rodzica — mówi Birgitt Hotopp. — Nawet jeśli wcześniej same zerwą kontakt, nie mogą tak po prostu zostawić swojej rodziny, bo w głębi duszy pozostaje w nich więź z rodzicami — wyjaśnia terapeutka.

Jeśli dojdzie do śmierci chorego rodzica, szansa na pojednanie czy pożegnanie przepada bezpowrotnie. Aby uniknąć takiej sytuacji, warto popracować nad kontaktem z dzieckiem. — Rodzice powinni uważnie słuchać, co ich dziecko próbuje im powiedzieć i nie obstawiać za wszelką cenę przy własnym punkcie widzenia, a od czasu do czasu przyjąć perspektywę dziecka — mówi Hotopp.