Inżynier od kolejek linowych: "Ludzie wciąż pytają mnie, czy lina może pęknąć"

Niebezpieczne kolejki linowe? Inżynier Bernhard Hinterndorfer odpowiada

Wiele pytań pozostaje bez odpowiedzi po katastrofie gondoli w Tyrolu, w wyniku której cztery osoby zostały poważnie ranne. Bernhard Hinterndorfer jest odpowiedzialny za kolejki linowe w TÜV Austria (nadzór techniczny). Wie, jak często są one kontrolowane — i czy narciarze muszą się teraz martwić.

Drzewo spada, a chwilę później cztery osoby zostają poważnie ranne: po wypadku kolejki linowej w Tyrolu trwają poszukiwania jego przyczyn. Jest bardzo prawdopodobne, że zostanie powołany biegły, ogłosiła niedawno policja w Innsbrucku. Kabina kolejki linowej Acherkogel została we wtorek zerwana z liny przez spadające drzewo i runęła około dziesięciu metrów w dół na śnieg.

Wypadek kolejki Acherkogel w Tyrolu

Bernhard Hinterndorfer od ponad 30 lat zajmuje się testowaniem lin kolejek linowych, w szczególności metodą indukcji magnetycznej, która może być wykorzystywana do wykrywania pęknięć wewnątrz liny. Pracował jako adiunkt na Politechnice Wiedeńskiej w laboratorium testowym. Laboratorium jest obecnie częścią TÜV Austria, dla którego Hinterndorfer pracuje jako konsultant.

WELT: Czy musimy się bać, kiedy wsiadamy do kolejki linowej?

Bernhard Hinterndorfer: Nie. Statystyki porównujące bezpieczeństwo kolejek linowych i innych środków transportu nie zawsze są dokładne — na przykład liczba przejazdów lub pasażerów jest używana, podczas gdy inne środki transportu są liczone w przejechanych kilometrach. Jednak urzędy, które regularnie je kontrolują, oceniają kolejki linowe jako bardzo bezpieczne.

Niemniej jednak w Tyrolu doszło właśnie do tragicznego wypadku. Wiele osób pamięta również wypadek na Monte Mottarone w maju 2021 r.

Wypadek kolejki linowej ma zupełnie inny wpływ na media niż podobny wypadek z tego samego rodzaju konsekwencjami w innym środku transportu. Wpływ emocjonalny jest szczególnie duży, ponieważ kolejki linowe są używane w czasie wolnym. Ma to jednak również tę konsekwencję, że konstruktorzy są bardzo uczuleni przy projektowaniu środków bezpieczeństwa.

Jak często kontrolowane są kolejki linowe?

W Austrii dokładna kontrola jest przeprowadzana co pięć lat, na przykład przez TÜV. Dalsze inspekcje można również zaplanować w krótszych odstępach czasu. Inne odstępy czasu dotyczą samych lin, w zależności od tego, jak intensywnie są one używane i jak bardzo są zużyte.

Na co zwraca się uwagę?

Lina jest sprawdzana pod kątem stanu zewnętrznego, ale także pod kątem pęknięć drutu wewnątrz. Jeśli określona liczba pęknięć drutu zostanie przekroczona na określonej długości, lina nie może być dłużej używana. Przepisy są bardzo, bardzo surowe.

Więc nie musisz się martwić o liny.

Zawsze jestem pytany, czy lina może pęknąć (śmiech). To pierwsza myśl każdego, kto nie ma nic wspólnego z tematem. Ale lina jest tak naprawdę najmocniejszym ogniwem. Aby pękła, potrzebne są nadzwyczajne okoliczności. Coś takiego nigdy nie zdarzyło się z powodu upadku drzewa lub podobnego uderzenia.

Przez co?

Mieliśmy kiedyś przypadek, w którym lina została tak poważnie uszkodzona przez pożar, że pękła. Kolej była wówczas wyłączona z eksploatacji. Zdarzały się również pęknięcia zmęczeniowe, które nie zostały wykryte — prawdopodobnie miało to miejsce na Monte Mottarone w 2021 r., chociaż nie mam jeszcze raportu z dochodzenia w tej sprawie. Przy odpowiednich testach coś takiego jest prawie niemożliwe.

W obecnym przypadku najwyraźniej kilka drzew spadło na linę. Jak to może spowodować upadek kabiny?

Muszę powiedzieć, że do tej pory dowiedziałem się o tym tylko z mediów. Ale uderzenie spowodowało wibracje liny. Mówiąc językiem laika, można to sobie wyobrazić jak sznur do prania: Jeśli powiesisz na nim ciężkie pranie i gwałtownie je zdejmiesz, lina mocno się kołysze.

Bardzo obrazowe porównanie.

Można też użyć innego przykładu: jeśli dwie osoby stoją naprzeciwko siebie z ciężką liną konopną i jedna zaczyna kołysać nią w przód i w tył — wtedy druga osoba szybko ma problemy z utrzymaniem liny. Z poprzednich wypadków linowych wiem, że siły przyspieszenia mogą być ogromne, gdy lina zaczyna się kołysać.

Tak duże, że kabina zostaje zrzucona?

W najgorszym przypadku. W kolejkach linowych, takich jak ta w Tyrolu, kabina nie jest na stałe przymocowana do liny, ale jest z nią połączona lub odłączona na stacji. Aby do pewnego stopnia zapewnić, że nie stanie się to w niewłaściwym momencie, podczas zatwierdzania typu zacisku kablowego przeprowadza się tak zwany test zrywania. Testowane są silne obciążenia, ale nie te o ekstremalnie dużych siłach.

Jak w ogóle doszło do wypadku? Operator kolei twierdzi, że trasa była wolna od drzew zgodnie z przepisami.

Pomiędzy kolejką linową a drzewami czy nawet budynkami obowiązują określone odległości. Nie są one jednak na tyle duże, by wykluczyć możliwość, że wysokie drzewo dosięgnie liny. Wymagałoby to bardzo szerokiej trasy, a tym samym bardzo głębokiej ingerencji w naturę.

Czy nie byłoby to właściwe ze względów bezpieczeństwa?

Ryzyko takiego wypadku jest bardzo, bardzo niskie. Niedaleko mnie znajduje się dolina, w której drzewa zawsze spadają na drogę, gdy pada śnieg. Jedno z nich może się nawet przewrócić, gdy będę tamtędy jechał. Nigdy nie można całkowicie wykluczyć czegoś takiego, trzeba żyć z ryzykiem. Można sobie jednak wyobrazić, że populacja drzew wzdłuż tras kolejek linowych zostanie ponownie oceniona w przyszłości. Jeśli dojdzie do nagromadzenia takich przypadków, wierzę, że władze i operatorzy zareagują.