Kim była Jadwiga Staniszkis? Wykładała na całym świecie, ale w Polsce miała problem

Profesor Jadwiga Staniszkis w przyszłym tygodniu skończyłaby 82 lata. Była wybitną socjolog, wykładowczynią akademicką, analityk polityczną i publicystką. W czasach PRL angażowała się w działalność opozycyjną, a jej prace ukazywały się na całym świecie.

Profesor Jadwiga Staniszkis

Jadwiga Staniszkis urodziła się w 1942 roku w Warszawie. Studiowała socjologię na Uniwersytecie Warszawskim, którą ukończyła w 1964 roku. Następnie rozpoczęła pracę jako asystentka na uczelni, brała udział w życiu opozycyjnym, a po wydarzeniach z marca 1968 roku, została zwolniona z Instytutu Socjologii UW i na kilka miesięcy trafiła do aresztu. Trzy lata później obroniła doktorat, a w 1978 roku uzyskała habilitację. Profesorem została w październiku 1992 roku.

Jako jedyna kobieta w sierpniu 1980 roku weszła w skład Komisji Ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej, później znalazła się także w gronie doradców NSZZ „Solidarność”. W czasie stanu wojennego publikowała w prasie podziemnej, choć jej wczesne prace przez dłuższy czas nie były wydawane w Polsce. Wszystko przez to, że uważano je za zbyt krytyczne wobec “mitu »Solidarności«”. Wiele prac profesor Staniszkis ukazywało się jednak w międzynarodowych wydawnictwach, a przez wiele lat była uważana najczęściej cytowanego za granicą polskiego socjologa.

Do pracy w Instytucie Socjologii wróciła dopiero w 1981 roku. W międzyczasie otrzymała Nagrodę im. Stanisława Ossowskiego za rok 1976 za książkę „Patologia struktur organizacyjnych”. W 2006 roku otrzymała Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za “za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej”. W swojej pracy profesor Staniszkis skupiała się socjologii polityki i ekonomii oraz konsekwencjach transformacji ustrojowej po 1989 roku. Wykładała na uniwersytetach w Chinach, Japonii, na Tajwanie i w Stanach Zjednoczonych – między innymi na Harvardzie. Jako felietonistka i publicystka była związana między innymi z tygodnikiem “Wprost”.

Profesor Staniszkis zmarła po ciężkiej chorobie

Profesor Staniszkis była stałą bywalczynią programów publicystycznych, w których komentowała bieżące wydarzenia polityczne. W ostatnich latach wycofała się jednak z aktywności medialnej. Jej córka, Joanna Staniszkis, w październiku 2023 roku przekazała w rozmowie z “Wprost”, że profesor choruje na Alzheimera. – Mama jest ciężko chora, cierpi na Alzheimera, więc kontakt z nią jest mocno utrudniony, nie mówi. To dla mnie przykry temat – mówiła Joanna Staniszkis.

Córka wybitnej socjolog przyznała, że jej matka po październikowych wyborach “byłaby szczęśliwa, że powiał wiatr zmian”. – Kiedyś była trochę związana z PiS, później krytycznie ich oceniała. Często jednak mówiła, że polityka to brudna gra oparta na nieprzyjemnych rozgrywkach i chorych ambicjach ludzi – wspominała. – Nie chciała się w nią angażować, dlatego nie weszła do żadnej partii. Ja też mam podobne obserwacje – przyznała.

Pogrzeb profesor Staniszkis odbędzie się w czwartek 25 kwietnia w kościele w Podkowie Leśnej.