I nie opuszczę cię... aż do spłaty rat. Problem z kredytem po rozwodzie

Ekspert finansowy tłumaczy, że rozwód z małżonkiem wcale nie oznacza rozwodu z kredytem

Rządowe programy dopłat do kredytów bywają dla wielu par zachętą do podjęcia lub przyspieszenia decyzji o ślubie. — Branie ślubu na potrzeby kredytu 2 proc. lub zbliżającego się programu Mieszkanie na Start to nic nowego — przyznaje w rozmowie z Onetem ekspert finansowy Karol Słobodzian. Niestety nie każdy związek kończy się happy endem. Co w przypadku, gdy para po jakimś czasie postanawia się rozstać? — Rozwód z małżonkiem nie oznacza rozwodu z kredytem — przestrzega ekspert.

• — Jeśli jakiś program daje specjalne preferencje dla małżeństw, to normalne, że ludzie starają się to wykorzystywać — mówi Karol Słobodzian
• — Życie pokazuje, że parom dużo łatwiej rozstać się ze sobą i podjąć decyzję o rozwodzie niż pozbyć się kredytu po ślubie — dodaje
• Teresa po rozwodzie z Mariuszem chciała pozostać w ich mieszkaniu kupionym na kredyt i spłacić jego część. Były mąż postanowił to wykorzystać. Sprawa musiała zostać rozwiązana sądownie
• — Bank ma dwóch kredytobiorców i nie interesują go ich wewnętrzne ustalenia, tylko fakt, czy rata jest spłacona. Jeśli nie jest, fakt ten odnotowany jest w BIK-u obu stron — podkreśla ekspert
• — Część par decyduje się na trwanie w małżeństwie, w którym, gdyby nie kredyt, nigdy by nie byli — przekonuje

Zakup mieszkania to jedna z większych życiowych inwestycji. Wiele młodych osób boryka się z tym, że nie są w stanie uzbierać pieniędzy niezbędnych na wkład własny. Często to wcale nie wysokość kredytu i comiesięcznych rat, a właśnie kwota obowiązkowego wkładu własnego blokuje decyzję kredytową. Nic dziwnego więc, że młodzi ludzie marzący o własnym kącie imają się różnych możliwości, które ułatwiają im spełnić to marzenie. Np. korzystają w tym celu z różnych programów rządowych zawierających preferencyjne warunki zakupu nieruchomości, nawet jeżeli zmusza ich to do przyspieszenia decyzji o zawarciu małżeństwa.

— Branie ślubu na potrzeby kredytu 2 proc. lub zbliżającego się programu Mieszkanie na Start to nic nowego. Pamiętam, że w latach 2010-2012, kiedy kończył się program Rodzina na Swoim, bardzo wiele par właśnie podczas spotkania kredytowego ze mną podejmowało decyzję, że trzeba się pobrać, i to w pierwszym dostępnym terminie — przyznaje ekspert finansowy. — Jeśli jakiś program daje specjalne preferencje dla małżeństw, to normalne, że ludzie starają się to wykorzystywać. Zwłaszcza w sytuacji, kiedy i tak myśleli o ślubie.

Teoretycznie takie działanie młodych ludzi nie powinno być problemem, a wręcz pewnego rodzaju sprytem. Skoro i tak się kochają i chcą być razem, a wcześniejszy ślub umożliwi im dodatkowo zamieszkanie we własnym M, co w tym złego? Karol Słobodzian, który na co dzień obsługuje kredytobiorców, zwraca uwagę na pewne zagrożenie. Kredyt, który przybliża ludzi do małżeństwa, łączy ich tak ściśle, że później w nawet razie kryzysu bardzo trudno im się rozstać.

— Kredyt, podobnie jak ślub, to decyzje, które wiele zmieniają w naszym życiu, z czego, według mnie, zdecydowanie większy wpływ na życie ma decyzja o wzięciu kredytu. Życie pokazuje, że parom dużo łatwiej rozstać się ze sobą i podjąć decyzję o rozwodzie niż pozbyć się kredytu po ślubie. Kredyt hipoteczny pomógł podjąć wielu parom decyzję o ślubie, a w obliczu kryzysu w związku ten sam kredyt sprawił, że nie miały one możliwości, żeby się rozstać. Moim zdaniem w Polsce jest wiele małżeństw, które łączy już tylko kredyt hipoteczny.

Co dzieje się z kredytem hipotecznym po rozwodzie?

Rozwód jest niezwykle trudnym przeżyciem, a gdy odbywa się między osobami, które mają wspólną nieruchomość kupioną na kredyt, bywa wręcz udręką. Tak było m.in. u Teresy i jej męża, którzy po siedmiu latach małżeństwa postanowili się rozwieść. Mariusz, były już mąż Teresy, zdradzał ją z koleżanką z pracy, a w końcu odszedł do niej. W ich wspólnym mieszkaniu została Teresa z ich dwiema kilkuletnimi córkami. Problem w tym, że mieszkanie było kupione na kredyt.

Skonfliktowani małżonkowie nie potrafili porozumieć się w sprawie mieszkania. Teresa miała plan wzięcia drugiego kredytu, by spłacić część Mariusza i mieć mieszkanie w całości na siebie. Jednak w momencie zakupu nieruchomości jej wartość była o wiele niższa niż w momencie rozwodu. Mariusz postanowił to wykorzystać i zażądał, by Teresa spłaciła jego połowę mieszkania, ale zgodnie z jego aktualną ceną. Kobieta nie mogła tego zrobić, ponieważ nie miała aż takiej zdolności kredytowej. Byli małżonkowie musieli zatem toczyć o mieszkanie batalię w sądzie.

Podobnych przypadków pewnie jest w Polsce wiele. Ekspert finansowy podpowiada, co się dzieje z kredytem po rozwodzie i jakie są możliwości poradzenia sobie z tym problemem.

— Rozwód z małżonkiem nie oznacza rozwodu z kredytem. Ten trwa pomimo rozwodu, dopóki pary nie podejmą jakiejś decyzji, by się go pozbyć — podkreśla Karol Słobodzian.

— Wiele par decyduje się na sprzedaż mieszkania, spłatę kredytu i podzielenie się pieniędzmi, które zostały. To najprostsze rozwiązanie, pod warunkiem że wartość kredytu jest niższa niż wartość mieszkania. Problem pojawia się, kiedy jedno z małżonków nie zgadza się na sprzedaż mieszkania. Wtedy jedno z nich musi spłacić drugiego i wziąć kredyt tylko na siebie. W takich sytuacjach bank ponownie sprawdza zdolność kredytową — tłumaczy ekspert.

Wspomniany przykład pokazuje, że nie zawsze jest to proste do wykonania. — Rozwiązanie to jest dostępne tylko dla par, w których jedna z osób ma zdolność na wzięcie na siebie kredytu w całości, oszczędności, by spłacić drugiego z małżonków, a oboje muszą żyć w na tyle przyzwoitych relacjach, by móc dogadać się w tej złożonej kwestii — potwierdza ekspert.

— Kilka razy spotkałem się z sytuacją, w której małżonkowie zostawiali wspólne mieszkanie i kredyt, płacili na kredyt i utrzymanie mieszkania po połowie, wynajmowali to mieszkanie i uzyskiwanym czynszem również dzielili się po połowie. To rozwiązanie jest o tyle ryzykowne, że w horyzoncie kilku lub kilkunastu lat może zdarzyć się sytuacja, że jedna strona przestanie płacić swoją część kredytu, a opóźnienia w BIK-u [Biurze Informacji Kredytowej, przyp. red.] będą widoczne u obu byłych małżonków — wyjaśnia Karol Słobodzian. — Bank ma dwóch kredytobiorców i nie interesują go ich wewnętrzne ustalenia, tylko fakt, czy rata jest spłacona. Jeśli nie jest, fakt ten odnotowany jest w BIK-u obu stron.

Kredyt łączy bardziej niż ślub

Nie od dziś mówi się, że wspólny kredyt jest czynnikiem scalającym małżeństwo bardziej niż ślub i okazuje się, że jest to absolutna prawda. Konsekwencją wzięcia wspólnego kredytu hipotecznego może być nawet trwanie w małżeństwie, w którym już zupełnie nic, oprócz kredytu, nie łączy dwojga ludzi. Brak możliwości pozbycia się go powoduje, że pary nie mają wyboru — trwają w niechcianych relacjach.

— Pary, które w nerwach podejmują decyzję o rozstaniu, mają problem z dogadaniem się w tak prostych kwestiach, jak cena sprzedaży, kwota wymaganego najmu, kto zostaje w mieszkaniu, a kto spłaca drugą stronę itd. Nie są to proste decyzje, zwłaszcza że dochodzą do tego emocje. Kiedy te opadną, część osób zrozumie, że po podziale majątku otrzymane środki będą zbyt skromne na wkład własny, a zdolność kredytowa nie pozwoli na zamieszkanie w warunkach o podobnych do dotychczasowego standardu. W takich sytuacjach część par decyduje się na trwanie w małżeństwie, w którym, gdyby nie kredyt, nigdy by nie byli. Dlatego tak ważne jest, aby przeanalizować wszystkie możliwości i scenariusze, zanim podejmie się decyzję o wzięciu ślubu z powodu dopłat do kredytu — podsumowuje ekspert finansowy.