Chiny wypychają Niemcy ze światowych rynków. "Okno możliwości zawęża się"

BEIJING , CHINA – JANUARY 12 : Prime Minister Alexander De Croo visits the People’s Republic of China from 10 to 13 January 2024 (Day 2) – Meeting with Chinese President Xi Jinping on January 12, 2024 in Beijing , China, 12/01/2024 ( Photo by Didier Lebrun / Photonews via Getty Images)

Chiny i Niemcy coraz bardziej ze sobą konkurują. Eksperci Allianz Trade w swoim najnowszym raporcie donoszą, że chińska konkurencja zagraża niemieckiej dominacji w kluczowych sektorach eksportowych. Jednocześnie rośnie zależność Niemiec od chińskiego importu.

Analitycy Allianz Trade w najnowszym raporcie badają relacje gospodarcze, które łączą Niemcy i Chiny. Diagnoza nie jest dobra dla zachodniego sąsiada Polski. Eksperci wskazują, że pomimo niedawnej podróży kanclerza Niemiec do Chin, stosunki handlowe pomiędzy tymi państwami mogą być zagrożone.

“Udział Chin w globalnym eksporcie w kluczowych sektorach, takich jak maszyny, chemikalia i sprzęt elektryczny, przewyższył Niemcy, podczas gdy zależność Niemiec od chińskiego importu znacznie wzrosła z 6 proc. w 2004 r. do 22 proc. w 2022 r.” – czytamy w raporcie.

Ta krytyczna zależność obejmuje aż 212 rodzajów produktów, z czego 74 należą do sektorów komputerów, telekomunikacji, elektroniki i sprzętu gospodarstwa domowego, 44 do tekstyliów, a 33 do chemikaliów.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

“Król UE” wyrasta na lidera regionu? “To polityk większego formatu”

Chiny wypierają Niemcy

Eksperci zaznaczają, że o ile w przeszłości oba kraje cieszyły się silnym, uzupełniającym się partnerstwem, to obecnie nasilająca się konkurencja przemysłowa zagraża niemieckiej produkcji w sektorach, w których kiedyś dominowała.

“Z analiz Allianz Trade wynika, że struktura handlu między Niemcami a Chinami zmienia się, a udział eksportu do Chin w PKB spadł o prawie jedną trzecią od szczytowego poziomu w IV kwartale 2020 roku” – podkreślają analitycy.

Bilans handlowy Niemiec z Chinami od dłuższego czasu był przechylony, ale niemiecki deficyt handlowy nasilił się w ciągu ostatnich dwóch lat.

Raport zwraca uwagę, że Chiny stale pięły się w górę łańcucha wartości i zdobyły udział w rynku w zaawansowanych sektorach przemysłowych, jednocześnie wypierając produkty europejskie z rynku krajowego. Udział Chin w globalnym rynku eksportowym stale wzrastał z mniej niż 4 proc. w 2000 r. do 14 proc. w 2022 r. Tymczasem udziały Niemiec przez długi czas utrzymywały się na poziomie około 10 proc., a w 2022 r. ustabilizowały się na poziomie 8 proc.

Co istotne, globalny udział Chin w eksporcie przewyższył udział Niemiec w trzech z czterech głównych sektorów eksportowych: maszynach i urządzeniach, chemikaliach oraz komputerach, telekomunikacji, elektronice i sprzęcie gospodarstwa domowego. Jedynie w sektorze producentów i dostawców samochodów oraz sprzętu transportowego Niemcy utrzymują przewagę, choć i ona nieznacznie się zmniejszyła w ostatnich latach.

“Wysoko wyspecjalizowane niemieckie firmy maszynowe, producenci pojazdów z silnikami spalinowymi i producenci specjalistycznych chemikaliów stoją w obliczu silnej konkurencji ze strony chińskich rywali, którzy są wspierani przez konkurencyjność cenową i wsparcie polityczne ze strony Pekinu” – alarmują eksperci Allianz Trade. Przykładowo, gdy niemiecki eksport samochodów osobowych do Chin wzrósł o 38 proc. w ciągu ostatniej dekady, to w ciągu ostatnich dwóch lat gwałtownie spadł o 10 proc.

Analitycy zwracają również uwagę na różnicę między eksportem związanym z globalnymi łańcuchami wartości a tym, który trafia bezpośrednio na rynek końcowy. Chiny znacznie szybciej zyskują na popularności w eksporcie tradycyjnym, co może odzwierciedlać dwa trendy. Z jednej strony, na wcześniejszych etapach industrializacji, eksport towarów, które wymagają mniejszej wartości dodanej i mniej wyrafinowanych łańcuchów dostaw, rozwija się szybciej. Z drugiej strony, w ostatnim czasie Chiny były w stanie zintegrować długie sekwencje łańcuchów wartości w kraju, dostarczając w ten sposób towary, które wymagają mniejszego udziału innych krajów.

Zobacz także:

Chiny zyskują kosztem Niemiec także w UE

“Okno możliwości dla niemieckiej produkcji zawęża się, ponieważ stosunki gospodarcze między Niemcami a Chinami zmieniają się z komplementarności na substytucję – nawet w UE” – podkreślają analitycy Allianz Trade. Niemiecki eksport maszyn do krajów BRICS (z wyłączeniem Chin) i krajów ASEAN spadł w ciągu trzech lat odpowiednio o 23 proc. i 14 proc. w porównaniu z 2019 r. W tym samym czasie chiński eksport maszyn do tych regionów odnotował znaczny wzrost – o 89 proc. do BRICS i 31 proc. do ASEAN.

W Europie, która odpowiada za dwie trzecie niemieckiego eksportu, Chiny również zyskały udział w rynku kosztem Niemiec. Podczas gdy Niemcy historycznie były głównym źródłem importu na rynku UE, szczególnie w zaawansowanych sektorach produkcyjnych, takich jak pojazdy silnikowe i maszyny, ich udział w rynku spada. W ciągu ostatnich pięciu i 10 lat, 10 z 11 zaawansowanych sektorów produkcyjnych odnotowało spadek udziału w rynku, z wyjątkiem metali podstawowych i produktów farmaceutycznych. Największe spowolnienie odczuł sprzęt transportowy (z wyłączeniem pojazdów silnikowych). Z kolei Chiny odnotowały znaczny wzrost na rynku UE we wszystkich sektorach, z niewielkim wyjątkiem produktów komputerowych, elektronicznych i optycznych. Szczególnie silna dynamika dotyczy sprzętu elektrycznego.

Zmiana udziału Niemiec i Chin w imporcie UE według działalności gospodarczej

Malejące zyski niemieckich firm w Chinach

Raport zwraca uwagę, że choć niektóre niemieckie firmy zraziły się do chińskiego rynku, to dla dużych korporacji pozostaje on atrakcyjnym miejscem do inwestycji. W latach 2010-2022 niemieckie inwestycje bezpośrednie w Chinach wzrosły pięciokrotnie, zwłaszcza w sektorze motoryzacyjnym, i czterokrotnie w sektorze chemicznym. Jednak niemieckie firmy odnotowały niższe obroty w Chinach o 6,2 mld EUR i mniejszy zwrot z inwestycji bezpośrednich o 24,8 mld EUR w 2022 r. w porównaniu ze scenariuszem alternatywnym bez transferu wiedzy i technologii.

“Aby zachować konkurencyjność, firmy reinwestują swoje zyski osiągnięte w Chinach z powrotem w kraju, zmniejszając fundusze, które mają być wysyłane do Niemiec. Dalsze wyzwania gospodarcze w kraju macierzystym związane z wysokimi cenami energii i rosnącą biurokracją zwiększają presję na firmy działające na arenie międzynarodowej. Doprowadziło to do redukcji zatrudnienia w kraju” – czytamy w raporcie.

Analitycy sugerują, że niemieckie firmy skorzystałyby bardziej na polityce, która zmniejszyłaby ich obciążenia regulacyjne i podatkowe w kraju oraz usunęła przeszkody dla innowacji, co pomogłoby odzyskać konkurencyjność na arenie międzynarodowej.

Zobacz także: