Bezprecedensowy wzrost wydatków na zbrojenia. Polska na czele Europy

Dziesięć lat po tym, jak członkowie NATO oficjalnie zobowiązali się do wydawania 2 proc. PKB na obronę, w 2023 r. 11 z 31 członków NATO osiągnęło lub przekroczyło ten poziom – wynika z raportu Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI).

Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych w Nowej Dębie

Badania Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI) pokazują, że wydatki na wojsko na całym świecie rosły w rekordowym tempie w 2023 r. Globalne wydatki na wojsko osiągnęły w 2023 r. 2,443 bln dolarów, co oznacza wzrost o 6,8 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim, przy czym stopa wzrostu jest najwyższa od 2009 r.

Wydatki na cele wojskowe na całym świecie wzrosły dziewiąty rok z rzędu.Po raz pierwszy od 2009 r. wydatki na cele wojskowe wzrosły we wszystkich pięciu regionach geograficznych zdefiniowanych przez SIPRI, przy czym szczególnie znaczący wzrost zaobserwowano w Europie, Azji, Oceanii i na Bliskim Wschodzie.

Czytaj więcej

Polska liderem zbrojeń w NATO. Zakup sprzętu? Tylko Helsinki mogą równać się z Warszawą (WIDEO)

Mocarstwa inwestują w broń

Wydatki na cele wojskowe zwiększyło 10 głównych graczy. na czele ze Stanami Zjednoczonymi, Chinami i Rosją. Wydatki wojskowe Rosji wzrosły w 2023 roku o 24 proc. do 109 mld dolarów, czyli o 57 proc. więcej niż w 2014 roku, kiedy Rosja zaanektowała Krym. Chiny, drugi co do wielkości inwestor w cele wojskowe na świecie, przeznaczyły w 2023 r. na broń około 296 miliardów dolarów, co stanowi wzrost o 6,0 proc. w porównaniu z 2022 r. Był to 29. z rzędu rok wzrostu chińskich wydatków wojskowych.

2 proc. PKB na wojsko. Tylko jedna trzecia państw NATO spełnia to kryterium

Dziesięć lat po tym, jak członkowie NATO oficjalnie zobowiązali się do wydawania 2 proc. PKB na obronę, w 2023 r. 11 z 31 członków NATO osiągnęło lub przekroczyło ten poziom, co stanowi najwyższą liczbę od czasu podjęcia zobowiązania.Ponadto 28 członków NATO osiągnęło kolejny cel, jakim jest przeznaczenie co najmniej 20 proc. wydatków wojskowych na „wydatki na sprzęt” w 2023 r. w porównaniu z 7 państwami w 2014 r.

W 2023 r. 31 członków NATO wydało łącznie 1,341 biliona dolarów, co stanowi 55 proc. światowych wydatków wojskowych.Wydatki wojskowe USA wzrosły o 2,3 proc. do 916 miliardów dolarów w 2023 roku, co stanowi 68 proc. całkowitych wydatków wojskowych NATO.W 2023 r. większość europejskich członków NATO zwiększyła swoje wydatki wojskowe.Ich łączny udział w NATO sięgnął 28 proc., najwięcej od dekady.Pozostałe 4 proc. pochodziło z Kanady i Turcji.

Czytaj więcej

Andrzej Duda ma propozycję ws. NATO. Prezydent chce zwiększenia wydatków

Polska na czele w Europie, wysoko na świecie

Wśród państw Europy największy wzrost wydatków na wojsko odnotowała Polska. SPIRI wylicza, że wydatki Warszawy osiągnęły 31,6 mld dolarów po wzroście o 75 proc. w latach 2022–2023, sytuując Polskę na 14. miejscu na świecie, jeśli chodzi o wydatki na zbrojenia.

 “Globalny spadek poczucia bezpieczeństwa”

Nan Tian, starszy analityk w programie wydatków wojskowych i produkcji broni SIPRI uważa, że  bezprecedensowy wzrost wydatków wojskowych jest bezpośrednią reakcją na globalne pogorszenie pokoju i bezpieczeństwa.

– Państwa priorytetowo traktują siłę militarną, ale ryzykują spiralą akcji i reakcji w coraz bardziej niestabilnym krajobrazie geopolitycznym — mówi analityk

Inny ekspert z tego samego zespołu, Lorenzo Starazzato, podkreśla, że dla europejskich państw NATO ostatnie dwa lata wojny na Ukrainie zasadniczo zmieniły perspektywy bezpieczeństwa.

– Ta zmiana w postrzeganiu zagrożeń znajduje odzwierciedlenie w rosnącej części PKB przeznaczanej na wydatki wojskowe, przy czym natowski cel wynoszący 2 procent jest coraz częściej postrzegany jako punkt odniesienia, a nie próg do osiągnięcia — uważa ekspert.