2 tys. zł miesięcznie dla każdego seniora? Posłowie mówią o "likwidacji biedaemerytur"

Dzisiejszy system emerytalny w Polsce opiera się na prostej zasadzie: ile wypracujesz, tyle dostaniesz. Z każdym rokiem rośnie jednak liczba seniorów otrzymujących groszowe emerytury. Nie od dziś władze myślą o rozwiązaniu problemu głodowych świadczeń. Jednym z nich jest emerytura obywatelska.

Emerytura obywatelska to nic innego jak równe dla każdego powszechne świadczenie emerytalne. Pieniądze z założenia miałoby trafiać do wszystkich w wieku emerytalnym, niezależnie od stażu pracy. Dziś, by uzyskać minimalne świadczenie, wymagany jest odpowiedni staż (20 lat u kobiet i 25 lat u mężczyzn), który gwarantuje najniższą emeryturę nawet wtedy, gdy uzbierane składki są niewystarczające. Brak pracy i skupienie się na wychowywaniu dzieci, dorabianie na boku, wieloletnia praca na umowach śmieciowych czy “na czarno” sprawiają, że zebrane na koncie w ZUS fundusze i zbyt krótki staż pracy przekładają się na emeryturę w wysokości kilkuset złotych miesięcznie. Choć coraz głośniej mówi się o konieczności reformy systemu emerytalnego, emerytury obywatelskie budzą spore obawy i kontrowersje.

Zobacz wideo Czy emerytom starcza dziś na życie w Polsce? [SONDA]

Emerytura obywatelska równa dla każdego? Ma to pomóc w walce z ubóstwem emerytów

W 2023 roku seniorów, którzy pobierali emeryturę niższą niż minimalna (od 1 marca 1445 zł netto miesięcznie), było aż 365,3 tys. To rekord. Jak wylicza Wyborcza.biz, w 2013 roku było ich 91 tys. W ciągu 11 lat liczba osób bez prawa do najniższej emerytury wzrosła niemal 14 razy. Eksperci ostrzegają, że problem będzie się pogłębiał, gdy do wieku emerytalnego zacznie zbliżać się pokolenie zatrudniane w większości na nieoskładkowane umowy o dzieło.

Emerytura obywatelska to pomysł, który pojawia się od lat. “Powinniśmy dyskutować”

O wprowadzeniu kontrowersyjnych emerytur obywatelskich w Polsce mówi się nie od dziś. Pomysły takie pojawiały się już za rządów Waldemara Pawlaka, choć w jego przypadku “równa emerytura dla wszystkich” oznaczała dosłownie takie samo świadczenie dla każdego i równe niskie składki. Jeśli komuś zależałoby na wyższej emeryturze, mógłby odkładać dodatkowo w OFE, banku, funduszach czy inwestować samodzielnie.

O emeryturach obywatelskich wspominał także Mateusz Morawiecki, choć skończyło się tylko na planach. Dziś emerytura obywatelska, tak jak reforma systemu emerytalnego w Polsce, powraca na tapet za sprawą Lewicy. – Powinniśmy dyskutować o zmianie systemu emerytalnego, na przykład emeryturach obywatelskich, czyli gwarantowanej minimalnej emeryturze dla każdego, tak aby nie było ubogich seniorów i seniorek – mówiła w grudniu 2023 roku w Radiu ZET Anna Maria Żukowska, szefowa klubu Lewicy w Sejmie.  Taka emerytura miałaby wynosić ok. 2 tys. zł miesięcznie.

Do czego uprawnia legitymacja emeryta? (zdj. ilustracyjne)

Do czego uprawnia legitymacja emeryta? (zdj. ilustracyjne) Fot. Piotr Skornicki / Agencja Wyborcza.pl

Emerytury obywatelskie miałyby zastąpić dzisiejsze emerytury minimalne z tą różnicą, że trafiałyby do każdego seniora niezależnie od jego stażu pracy. – To oczywiście jeszcze wymaga dyskusji, kto dokładnie miałby prawo do emerytury obywatelskiej. W każdym bądź razie musimy zacząć taką dyskusję, aby zlikwidować biedaemerytury – stwierdził w rozmowie z Wyborcza.biz jeden z posłów Lewicy. Eksperci wskazują jednak, że oznaczałoby to konieczność podwyższenia wieku emerytalnego i ograniczenia przechodzenia na emeryturę np. przed 55. rokiem życia. Finansowane z budżetu państwa świadczenia bez wspomnianych zmian mogłyby bowiem znacznie podwyższyć wydatki.

Czytaj także