Studenten pechgeneratie voelen zich 'genaaid' door nieuwe plannen NSC

“Zwaar kut.” Zo voelde student Mo Quirijnen uit Nijmegen zich toen hij hoorde over het voorstel dat Nieuw Sociaal Contract deze week indiende om de 5,5 miljard euro die bedoeld was om de rente op studieleningen tegen te gaan, terug te brengen naar 1,5 miljard euro. Ook al is nog niet zeker dat dit voorstel erdoor komt, studenten maken zich wel zorgen.

Mo is masterstudent Middeleeuwse Geschiedenis aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Hij begon in 2017 met studeren en deed toen een dubbele bachelor.

Omdat Mo ging studeren in de periode na de invoering van het leenstelsel, is hij onderdeel van de zogeheten ‘pechgeneratie’. De groep studenten die moest lenen om hun opleiding te bekostigen, terwijl voor de generatie voor én na hen de lening werd omgezet in een gift bij het behalen van hun diploma.

Stress

“Ik werd er wel een beetje boos van”, zegt hij. “Ook zeker teleurgesteld. In verkiezingstijd is het deze partij die studenten tegemoet zegt te willen komen. Nu zit diezelfde partij aan de formatietafel en komen ze daar ineens gedeeltelijk van terug. Uiteindelijk is het resultaat zoals zo vaak: studenten worden genaaid. Het leenstelsel kon sowieso al niet, dat zorgde voor heel veel mentale en financiële stress bij studenten. Dan krijgen we als pechgeneratie ook dit weer.”

Komende dinsdag stemt de Tweede Kamer over het voorstel van NSC. Of de motie het zal halen, is nog de vraag. Toen Pieter Omtzigt het eerdere voorstel indiende, was alleen de VVD tegen. Nu ook het NSC zelf iets anders wil, hangt het af van de PVV. Deze drie partijen onderhandelen momenteel ook, met BBB, over de vorming van een nieuw kabinet. Ook D66 heeft een motie ingediend, zij roepen met steun van onder meer CU GroenLinks/PvdA en Volt juist op om vast te houden aan het oorspronkelijke bedrag.

NSC-Kamerlid Rosanne Hertzberger ziet het anders dan de studenten, zij zei eerder al in een reactie tegen RTL Nieuws: “Het eerdere amendement van Pieter Omtzigt regelde compensatie voor de pechgeneratie. In dit voorstel voor uitwerking van dat amendement halen we een bedrag van 1,4 miljard naar voren zodat we in 2026 in één keer evenredig aan alle leenstelselstudenten een compensatie kunnen uitkeren. In andere scenario’s zou vanaf 2029 jaarlijks 183 miljoen vrijkomen. De leenstelselstudenten hebben juist nu geld nodig.”

Teleurstelling

Het argument dat het geld nu eerder beschikbaar komt, vindt Mo maar onzin. “De overheid kan altijd op ieder moment geld beschikbaar maken voor allerlei zaken. Dat hebben we tijdens de coronacrisis bijvoorbeeld wel gezien. Dus als ze hadden gewild, had dat hierbij ook gekund zonder te korten op het bedrag. Dus dat argument gaat voor mij niet op.”

Ook voor econometrie-student Friso Scheepstra is de NSC-motie ‘zwaar teleurstellend’. “Ja, dat wel! Maar niet verrassend meer. We hebben het nu zo vaak meegemaakt dat ons als studenten van alles wordt beloofd en dat als puntje bij paaltje komt het dan of niet doorgaat of het flink wordt uitgekleed. Je kan je wel voorstellen dat het vertrouwen van de gemiddelde student in de politiek en de overheid de afgelopen tien jaar nou niet bepaald is toegenomen.”

Elisa Weehuizen, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond, is ook tegen het voorstel van Hertzberger. “Dit kan je alleen maar zien als een enorme naaistreek”, zegt ze. Volgens Weehuizen komt de partij hun verkiezingsbelofte niet na. “Het geld dat beloofd is aan studenten die het moeilijk hebben, wordt voor de zoveelste keer onder onze neus weggetrokken. Hoe kunnen we de politiek nog vertrouwen als dit soort dingen gebeuren?”

Onzekerheid

Demissionair minister van Onderwijs Robbert Dijkgraaf zei maandag in de Kamer dat ‘de onzekerheid van leenstelselstudenten al lang duurt’. “De wens van zo spoedig mogelijke uitvoering zal ik zeker meenemen. Maar 2026 is wel een steil pad. Er moet een wet voor worden gewijzigd. Ik ben zeker bereid om zo goed als mogelijk mee te werken.”

Het ministerie van OCW benadrukt verder dat organisatie DUO in 2025 al met een tegemoetkoming voor de pechgeneratie komt. Hiervoor is 1 miljard vrijgemaakt. De wet voor deze tegemoetkoming is al wel klaar. Wel waarschuwde Dijkgraaf vandaag dat een wetsvoorstel dat leenstelselstudenten moet compenseren voor stijgende prijzen niet op tijd in werking treedt, deze groep volgend jaar 200 euro misloopt.