Waarom je ChatGPT liever niet jouw sinterklaasgedicht laat schrijven

Sinterklaasgedicht schrijven met AI.

Pakjesavond komt eraan en dat betekent dat het naast de verlanglijstjes en kilo’s pepernoten, ook weer tijd is om gedichten te schrijven. Of laat jij ze schrijven door ChatGPT? Volgens deskundigen kan AI zeker helpen bij het schrijven van een goed sinterklaasgedicht, maar zijn er goede redenen om het dichtwerk niet volledig aan een chatbot over te laten.

Volgens cultuurhistoricus Jan de Bas is het geven van cadeautjes met een gedicht een eeuwenoude traditie. Toch was er bij de viering van Sinterklaas pas veel later aandacht voor gedichten. “Het schrijven van gedichten nam vooral in de jaren ’60 en ’70 een vlucht”, zegt De Bas.

“In de jaren ’50 vierde men het Sinterklaasfeest maar lag de focus lag vooral op cadeautjes. Naarmate de tijd verstreek, vermengde de cultuur zich met verschillende elementen. Het vieren van Sinterklaas werd daarna voor kinderen georganiseerd, door de volwassenen.”

Sindsdien heeft de sinterklaasviering, maar ook de gedichtentraditie zich verder ontwikkeld. Nu kun je dus ook AI jouw gedicht laten maken. Dit jaar zijn er meerdere websites die het werk voor je uit handen kunnen nemen, zoals het inmiddels welbekende ChatGPT, de sinterklaasvariant Chat G-PIET van webshopgigant Coolblue óf de AI-robot Sinterklaasgedichten.ai, van de klassieke gedichtenhulpsite Sinterklaasgedichten.com.

Kritische ondertoon

Volgens De Bas kunnen we vandaag de dag twee soorten sinterklaasgedichten onderscheiden, waarvan in één duidelijk de oude traditie te herleiden is. “Aan de ene kant zijn er de neutrale gedichten, gericht op gezelligheid en informatie over cadeautjes”, zegt de historicus. “Aan de andere kant zijn er de gedichten met een wat kritischere ondertoon, waarin mensen geconfronteerd worden met hun gedrag van het afgelopen jaar.”

“De meer clichématige rijmen worden vaak door AI gegenereerd voor cadeautjes”, gaat De Bas verder. “Maar je hebt dus ook nog steeds de familiegedichten die vaak een persoonlijke geschiedenis en specifieke familiehumor bevatten. Daardoor krijgen die gedichten een uniek karakter. Terwijl de sinterklaastraditie zich dus wel ontwikkelt, lijkt AI minder geschikt voor deze persoonlijke toets.”

Dichter Jelle Pieters van De Man met de Pen, beaamt dat. Het gemak van geautomatiseerde rijmen en teksten bedenken, kan een enorme hulp zijn, maar zorgt het ook voor de nodige uitdagingen, stelt Pieters. “De charme van een stuntelig rijm, de persoonlijke touch, en de subtielheid van een sneer zijn moeilijk vast te leggen met AI.”

Persoonlijke creativiteit

De woordkunstenaar heeft zelf ook geprobeerd om een gedicht te laten schrijven door AI en dat viel tegen. “Een goed sinterklaasgedicht moet niet alleen leuk en origineel rijmen, maar het moet ook iets persoonlijks hebben”, legt Pieters uit. “Ik miste de echte connectie en originaliteit die uit persoonlijke creativiteit voortkomt.”

“Het moet grappig zijn, een beetje plagerig, en herkenbaar voor de persoon voor wie het bedoeld is”, gaat hij verder. “Het gaat om het vangen van die menselijke eigenaardigheden, zoals altijd te laat komen of hetzelfde gerecht serveren als vrienden langskomen, maar dan wel met een knipoog.”

Waardevol hulpmiddel

De dichter ziet de nieuwe technologie daarom ook niet als een bedreiging. “Voor minder creatieve en meer zakelijke teksten, kan AI een waardevol hulpmiddel zijn”, zegt Pieters. “Maar voor poëtische uitingen, blijft het menselijk creatieve brein onmisbaar. Het vermogen om in te spelen op het moment, persoonlijke reacties te creëren en een unieke sfeer te brengen, zijn aspecten waar AI nog steeds niet mee kan concurreren.”