'Er zijn renners die nooit meer dezelfde waren': bondsdokter waarschuwt voor koersen in apocalyptische omstandigheden

De Waalse Pijl werd woensdag geteisterd door apocalyptische weersomstandigheden. Hagelbollen, regen en ijskoude temperaturen zorgden voor een kletsnatte editie, die tot een waar slijtageslag leidde. Topfavoriet Mattias Skjelmose moest zelfs weggedragen worden, maar is zo’n onderkoeling niet gevaarlijker dan gedacht?

De Deense kampioen, die zijn ledematen nauwelijks kon bewegen, het is hét beeld dat op het netvlies gebrand blijft bij de wielerfan. ‘Het gevoel in je spieren vermindert’, vertelt bondsdokter Kris Van der Mieren bij Sporza. ‘Net als de scherpte van je bewustzijn. Daardoor kan je minder accuraat reageren. Gelukkig is er steeds een goede omkadering in het wielrennen. In extreme omstandigheden gaan mensen daardoor in coma. Als de lichaamstemperatuur onder de 34 graden zakt, kan het zelfs tot de dood leiden.’

De bondsdokter gaf ook een verklaring waarom dit soort omstandigheden juist in de Ardennenklassiekers voorkomen. ‘In de afdalingen gaat de snelheid omhoog, is er opspattend water en worden renners doornat. Dan koelt het lichaam snel af. Wissel dat af met intensieve beklimmingen en korte momenten van warmte. Eens de lichaamstemperatuur na wat kwakkelen onder de 35 graden zakt, beginnen de problemen. Het licht kan vrij snel uitgaan. Het is als de druppel die de emmer doet overlopen. Dan moet je stoppen, maar renners willen altijd doorgaan. Voor hen is het gewoon een vorm van afzien. Maar daar ligt net het gevaar: door de extreme uitputting kan je minder accuraat reageren.’

Bondsdokter na Waalse Pijl: ‘Er zijn renners die nooit meer dezelfde waren’

Hoe probeert een rennerslichaam dan met zo’n extreme temperaturen om te gaan? ‘Allereerst gaat het lichaam zich proberen te beschermen met basisreacties als kippenvel en bibberen. Dat om de temperatuur op peil te houden. En dan begint het metabolisme te vertragen. De motor stokt letterlijk en ook energie wordt zoveel mogelijk gespaard, want het lichaam gaat in overlevingsmodus door de extreme stresssituatie. Alles wat niet dient om de vitale organen te beschermen, is met andere woorden energieverkwisting. Want tja, je lichaam weet niet dat je een koers rijdt.

Hoe herstel je dan van zo’n uitputtingsslag? ‘Die kou kan soms echt uren in je lichaam zitten. Het is een aanslag op je organen die moeten herstellen. Dus is snel opwarmen één, energie opwekken is iets anders. Eigenlijk weet je pas weken na de inspanning hoe het echt zit. Er zijn zelfs verhalen van renners die achteraf nooit meer dezelfde waren. In 98% van de gevallen komt het goed na enkele weken. Al weet je dat niet meteen en is er nooit helemaal die zekerheid. Het is niet altijd onschuldig.’