Nederlands plan voor ruimtebaby vertraagd maar nog springlevend

In 2019 presenteerde Eindhovenaar Egbert Edelbroek zijn ambitieuze plan voor de geboorte van een baby in de ruimte. Met zijn bedrijf SpaceBorn United wil hij de eerste stap zetten naar ‘een plan B’ voor een toekomst waarin de aarde onleefbaar is geworden. De eerste ruimtebaby zou volgend jaar geboren moeten worden. Hoe staat het met zijn plannen?

“Ja, het is een ambitieus plan om in 2024 de eerste baby geboren te laten worden in de ruimte. Dan moet alles meezitten. Anders wordt het twee of drie jaar later”, zei Edelbroek in 2019. De afgelopen jaren bleef het stil rond het project, maar deze week doken er weer berichten op in buitenlandse media.

Het plan blijkt nog springlevend, hoewel aan het oorspronkelijke idee wel flink is geschaafd. Want eigenlijk had de eerste vrouw namelijk al in 2021 in de ruimte via kunstmatige inseminatie bevrucht moeten worden. De bevalling had op aarde moeten plaatsvinden. En komend jaar zou er volgens de eerste plannen een vrouw moeten bevallen in de ruimte. Maar dat gaat zeker nog niet gebeuren. Daarover straks meer.

Klimaatverandering

Waar komt het idee vandaan? Egbert Edelbroek, gepromoveerd innovatiekundige aan de TU in Eindhoven, vindt dat er gezien de klimaatverandering en dodelijke pandemieën nagedacht moet worden over het creëren van ‘onafhankelijke menselijke nederzettingen’ buiten aarde waar leven mogelijk is. Daar zouden dan ook geboortes mogelijk moeten zijn.

Hij verdiepte zich erin, maakte een plan en richtte in 2017 een bedrijf op om binnen enkele jaren een buitenaardse bevruchting en bevalling mogelijk te maken. Dat leidde tot een plan dat hij in 2019 presenteerde:

Zes vrouwen meldden zich toentertijd aan om tijdens een 24- tot 36-urige missie de eerste ruimtebaby uit de geschiedenis te baren.

“Op dit moment beseffen we wel dat een geboorte in de ruimte nog een stap te ver is”, zegt Edelbroek. “We waren toen pas begonnen. Heel enthousiast en ambitieus. Onderweg hebben we van alles geleerd, waaronder dat dit nu nog niet haalbaar is. Maar we onderzoeken voortplanting in de ruimte in het algemeen, en dat brengt het einddoel wel dichterbij.”

Conceptie is lastig

“Als je menselijk leven buiten de aarde mogelijk wil maken, dan moet je ook de uitdaging van de voortplanting aanpakken”, zei Edelbroek vorige week tegen het Franse persbureau AFP.

Hij liep in dat proces de afgelopen jaren wel tegen een paar moeilijkheden aan. Zo is de conceptie op een plek zonder of met lagere zwaartekracht best lastig. Dat is in eerste instantie nog te ondervangen door kunstmatige inseminatie.

De laatste jaren nemen de mogelijkheden voor de ruimtevaart toe, zo was in 2021 de eerste ruimtevlucht met enkel toeristen aan boord:

Maar er spelen ook ethische bezwaren. Ruimtevaartorganisaties als de NASA en ESA, die ook bezig zijn met het thema, wagen zich niet aan experimenten in de ruimte met echte mensen en menselijke embryo’s. Over de gevaren van kosmische straling en het toedienen van kunstmatige zuurstof in de ruimte aan een baby is nog weinig bekend.

Bovendien: de lancering gaat met de nodige krachten gepaard, wat gevolgen kan hebben voor een hoogzwangere vrouw en het ongeboren kind. De plannen van Edelbroek werden in 2019 dan ook sceptisch ontvangen. Zo gaf ruimtevaartdeskundige Hans van der Lande aan: “De hele bevalling moet zwevend gebeuren. De kans dat er bloedingen en complicaties optreden is dan groot.”

Stapje terug

Ook Edelbroek erkent dat het nu nog veel te vroeg is om mensen met dit doel de ruimte in te sturen. “We zijn van enorm ambitieus naar gewoon heel ambitieus gegaan”, zegt hij. De eerstvolgende stap voor zijn bedrijf: niet mensen, maar muizen reproduceren in de ruimte.

De lancering met muisembryo’s staat gepland voor eind volgend jaar. De eerste conceptie van een menselijk embryo in de ruimte zal nog ‘vijf tot zes jaar’ duren, verwacht Edelbroek. Een hele voortplantingscyclus, van bevruchting tot bevalling, zal nog wel wat langer duren. “Twintig tot dertig jaar nog wel, waarschijnlijk.” Of de 48-jarige Nederlander dat zelf nog mee gaat maken? “Ik word 100 jaar, dus ik denk het wel”, zegt hij vastberaden.

Flinke ambities, flinke kosten

Edelbroek ziet ‘grote voordelen in het ontdekken van nieuwe gebieden’. “Net zoals bijvoorbeeld NASA en ESA zijn we daar groot voorstander van. We richten ons nu op drie verschillende taken. Het onderzoeken van de voorwaarden voor veilige voortplanting in de ruimte. We vertalen de uitkomst daarvan naar een ruimtemissieprogramma en als laatste ontwikkelen we de techniek die nodig is daarvoor.”

Zo hebben Edelbroek en zijn team inmiddels een mini-laboratorium klaar voor de muiscellen, ter grootte van een kleine schoenendoos. Dat laboratorium wordt volgend jaar november gelanceerd.

Alle plannen kosten een smak geld, maar Edelbroek heeft geldschieters uit twee sectoren: “We ontwikkelen twee doelen: voortplanting in de ruimte enerzijds, en anderzijds doen we veel kennis op waarmee we IVF-behandelingen en de benodigde apparatuur op aarde kunnen verbeteren. Die doelen zorgen ervoor dat er vanuit beide sectoren veel investeerders zijn.”