Levensmiddelenindustrie zit met dezelfde vragen als boeren

Levensmiddelenindustrie zit met dezelfde vragen als boeren

“Belangrijk is dat het werk van onze landbouwers en onze voedingsbedrijven opnieuw naar waarde wordt geschat. Wij willen samenwerken aan een duurzaam voedingssysteem waarin elke schakel correct beloond wordt voor zijn bijdrage”, zegt Fevia, de Belgische federatie van bedrijven in de levensmiddelenindustrie, de evenknie van de FNLI in Nederland. Fevia geeft antwoord op vijf vragen, die Foodlog ook in Nederland aan bij de landbouw betrokken organisaties of personen zal stellen.

1. Hoe kijkt Fevia naar het boerenprotest?

Fevia toont begrip voor de bezorgdheden van de landbouwers, die zich helemaal aan het begin van de keten bevinden. Ook zij verdienen, net zoals onze voedingsbedrijven, erkenning voor hun werk binnen een duurzaam voedingssysteem. Als voedingsproducenten worstelen onze bedrijven met dezelfde problemen als de landbouwers, daarom is er vanuit onze sector veel solidariteit.

Belgische landbouwers zijn onze belangrijkste leveranciers van grondstoffen en wij willen dat zij het goed stellen. 60 procent van onze landbouwgrondstoffen voor voedingsproducten en dranken voor de binnenlandse markt en de export komt immers van onze Belgische landbouw. Dat percentage ligt nog een stuk hoger als we een abstractie maken van bepaalde grondstoffen en ingrediënten die enkel in het buitenland geteeld worden (bv. cacao, koffie, sinasappelen, gember, …). We hebben elkaar nodig. Onze landbouwers en veetelers zijn cruciaal voor ons en samen met hen willen wij evolueren naar een systeem dat duurzaam en rechtvaardig is voor alle betrokken partijen.

2. Wat zijn volgens Fevia de belangrijkste vragen van de landbouwers?

De grootste bezorgdheid van landbouwers is: “Hoe maken we op een haalbare manier werk van een duurzaam voedingssysteem waarin elke schakel een correcte verloning krijgt?”. Hoge risico’s, grote investeringen onder meer in het kader van de groene transitie, administratieve lasten, uitgebreide lastenboeken, enzovoort staan in schril contrast met de prijzen die ze krijgen voor hun producten en het inkomen dat vele landbouwers eraan overhouden. Bovendien vinden ze dat veel ‘over’ hen in de plaats van ‘met’ hen wordt gepraat: laat de landbouwers dan ook deel uitmaken van de dialoog.

3. Wat kan Fevia doen op korte en lange termijn om een bijdrage te leveren aan een oplossing?

Samen met de ketenpartners bekijken we of er in het ketenoverleg afspraken kunnen worden gemaakt of tools kunnen worden uitgewerkt die helpen om tot betere contactuele en prijsafspraken te komen, die de kosten gemakkelijker door kunnen rekenen of om de volatiliteit van de prijzen binnen bepaalde perken te houden. Dat ketenoverleg, waarin de landbouworganisaties een belangrijke rol spelen, moet nauwer betrokken worden bij het beleid en niet alleen in crisistijden aangesproken worden. Dat zou toelaten om de expertise van de ketenpartners meer te benutten, maatregelen met meer kennis van zaken te nemen, meer proactief te zijn en korter op de bal te spelen.

We geven daarnaast de voorkeur aan duurzame landbouwgrondstoffen. Door het erkennen en toepassen van vrijwillige normen of sectorinitiatieven, kunnen voedingsbedrijven bijdragen aan de duurzame ontwikkeling van landbouwgrondstoffen. We willen meer Belgische voedingsbedrijven zo’n norm laten toepassen of laten deelnemen aan een duurzaam sectorinitiatief. Dat doen we bijvoorbeeld door de uitvoering van nieuwe projecten te faciliteren in het kader van het Belgische initiatief ‘Beyond Food’ of door mee te werken aan het nieuwe ‘strategische plan bio’ van de Vlaamse overheid.

We kiezen ook voor grondstoffen van eigen bodem. Om nog meer gedeelde waarde te creëren voor alle actoren in het voedingssysteem, streven we ernaar om meer lokale grondstoffen te gebruiken, waar mogelijk en relevant. We mikken daarvoor op meer nieuwe initiatieven rond lokale landbouw. Fevia sensibiliseert voedingsbedrijven om na te denken over hun bevoorrading en de mogelijkheden van meer lokale inkopen te overwegen. Voedingsbedrijven onderschrijven het Charter ‘Voedsel verbindt boer en burger’ en worden #AmbassadeurLekkervanbijons. Met dit initiatief maken Vlaamse voedingsbedrijven hun initiatieven rond lokale landbouw kenbaar. Fevia Vlaanderen sensibiliseert andere voedingsbedrijven met verhalen over lokale voeding en lokaal inkopen. Voedingsbedrijven nemen ook deel aan innovatieprojecten, al dan niet in samenwerking met Flanders’ FOOD en Wagralim met als doel nieuwe lokale ketens te ontwikkelen of bestaande lokale ketens te versterken. Deze doelstellingen zijn opgenomen in de duurzaamheidsroadmap van de Belgische voedingsindustrie.

4. Wat kunnen anderen doen om een bijdrage te leveren aan een oplossing?

We pleiten samen met de landbouworganisaties voor een duurzaam voedingssysteem, dat ook economisch duurzaam is voor elke schakel in de keten, ook de producenten. Elke schakel verdient hierbij een correcte vergoeding voor zijn bijdrage en voldoende marge om te kunnen leven, innoveren en investeren. Dat vereist ook dat alle kosten en marges van schakel op schakel kunnen worden doorgerekend en op de juiste manier over de keten en de consument worden verdeeld. De overheid kan hierin helpen door de evolutie van de prijzen, kosten en marges in de keten verder te monitoren en door de consument mee bewust te maken van de waarde van voeding.

Een duurzaam voedingssysteem vereist ook meer evenwicht in de keten, waarin geen plaats is voor oneerlijke handelspraktijken, wel voor sterke partnerships. De moordende concurrentie onder de supermarktketens en de enorme druk die ze zo uitoefenen op de keten, geeft immers aanleiding tot wanpraktijken en zet de prijzen en de marges voor producenten zwaar onder druk. We pleiten er samen met de landbouworganisaties voor om de lijst van oneerlijke handelspraktijken in de wetgeving uit te breiden en inbreuken daarop beter en eenvoudiger afdwingbaar te maken.

Daarnaast pleiten we ook voor realisme in de uitvoering van Europese regelgeving en doelstellingen en in de omzetting ervan in Belgisch recht, ook op het vlak van duurzaamheid. Net zoals landbouwers, worstelen voedingsbedrijven met de torenhoge administratieve lasten, de tsunami aan nationale, regionale en internationale verplichtingen en vereisten inzake duurzaamheid die op de agrovoedingsketen afkomen. Het is nodig om prioriteiten te stellen, een stappenplan en de nodige ondersteuning en begeleiding te voorzien om de transitie behapbaar te maken. Laat ons samen met beleidsmakers werk maken van het beperken en het beheersbaar houden van de lasagne aan verplichtingen.

Maar ook het ruimer kader en beleid zijn belangrijk. De beleidsmakers hebben belangrijke hefbomen in handen om meer ruimte te scheppen voor betere prijzen en marges in de keten, een gelijker speelveld en om ondernemen te faciliteren zonder dat de rekening daarvoor helemaal bij de consument terechtkomt.

5. Hoe ziet Fevia de toekomst van de landbouw?

De landbouw is en blijft een belangrijke schakel binnen onze voedingsketen, ook naar de toekomst toe. We moeten verder samenwerken aan een sterke landbouw en voedingsindustrie die lokaal verankerd zijn en onze voedselvoorziening blijven waarborgen, waarbij we consumenten in binnen- en buitenland laten genieten van duurzaam geproduceerde Belgische voeding en dranken. Onze Belgische voedingsproducenten hebben knowhow, innovatie, efficiëntie en duurzaamheid als sterke troeven en zijn op dat vlak toonaangevend. We kunnen ook samenwerken aan nieuwe gewassen en waardenketens in functie van de wijzigende behoeften van de consument.

Belangrijk is dat het werk van onze landbouwers en onze voedingsbedrijven opnieuw naar waarde geschat en correct vergoed wordt en dat zij zich gewaardeerd en gerespecteerd voelen doorheen de hele keten. Wij willen samenwerken aan een duurzaam voedingssysteem waarin elke schakel correct beloond wordt voor zijn bijdrage.

Dit artikel maakt deel uit van de samenwerking tussen Foodlog en VILT.