EU defensie een prioriteit, zelfs voor eurosceptici

Bijna de helft van de Europeanen is het ermee eens dat Brussel zijn militaire strategie moet aanscherpen, nu het blok het hoofd moet bieden aan een oorlogszuchtig Rusland en aarzelende VS.

Meer dan een derde van de meest eurosceptische kiezers vindt dat de EU prioriteit moet geven aan een gemeenschappelijk defensiebeleid, zo blijkt uit een exclusieve peiling voor Euronews.

Een Ipsos-enquête onder 26.000 EU-kiezers toonde aan dat bijna de helft voorstander is van het bundelen van militaire bevoegdheden – een resultaat dat waarschijnlijk een troost zal zijn voor de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, die van defensie een centraal punt van haar herverkiezingscampagne heeft gemaakt.

De peiling, waarbij de meningen werden gepeild in landen die 96% van de EU-bevolking vertegenwoordigen in de aanloop naar de verkiezingen voor het hele blok in juni, toonde aan dat kiezers zich het meest zorgen maken over inflatie, ongelijkheid en migratie.

Maar het versterken van de defensie zou nog steeds populairder zijn dan het sturen van hulp naar het door oorlog verscheurde Oekraïne of het beschermen van minderheden, zo bleek uit de enquête.

Veel EU-staten beginnen hun leger op te bouwen nadat er een grootschalige oorlog is uitgebroken in Oekraïne, en gezien de tekenen dat een VS onder leiding van Donald Trump misschien minder betrokkenheid bij de NAVO zal tonen.

Hoewel de EU meer een economische en regelgevende supermacht is dan een militaire, is ze begonnen met het efficiënter maken van wapenaankopen en EU-commissaris voor de interne markt, Thierry Breton, heeft zelfs een defensiefonds van 100 miljard euro geopperd.

Een sterkere EU-defensie is vooral populair in landen als Finland en Polen, aldus de enquête – misschien omdat de buurlanden van Rusland zich zorgen maken over de toegenomen oorlogszucht van Rusland.

Maar er is veel minder steun in Hongarije, waar de regering herhaaldelijk sancties tegen Rusland en steun voor Oekraïne heeft geblokkeerd, en in Oostenrijk, waar de neutraliteit in de grondwet is vastgelegd.

De steun is het grootst onder kiezers ouder dan 50 jaar en in de centrumpartijen die von der Leyens kandidatuur voor een tweede ambtstermijn waarschijnlijk zullen steunen.

Maar er is ook verrassend veel steun onder degenen die normaal gesproken huiverig zijn voor het overdragen van bevoegdheden aan Brussel. Bijna de helft (45%) van de kiezers van Europese Conservatieven en Hervormers (ECR) en meer dan een op de drie aanhangers van de meer nationalistische Identiteit en Democratie (ID) groep zijn voorstander van een intensiever militair beleid.

Von der Leyen zet bescheiden defensiestrategie uiteen in haar streven naar tweede termijn

“Gemeenschappelijke verdediging van Europese grenzen en belangen is een van de weinige dingen waar de Europese Unie nuttig voor is,” zei wetgever Nicola Procaccini (Italië/ECR) tijdens een debat in februari.

Maar von der Leyen’s beloften om de defensie-uitgaven te europeaniseren kunnen tegenwind ondervinden, omdat het in het verleden altijd de lidstaten zijn geweest die legers hebben opgezet.

Europa als supermacht op het gebied van defensie is een “directe aanval op de soevereiniteit van onze naties”, zei Jean-Paul Garraud (Frankrijk/ID) tijdens hetzelfde debat en voegde eraan toe: “Soldaten zijn niet bereid om voor Europa te sterven.”

Dat scepticisme wordt gedeeld door degenen die van plan zijn om op extreem links te stemmen, waarvan het manifest voor 2024 – voor een alliantie die veel communistische partijen en de Duitse Die Linke omvat – zich inzet voor het verminderen van militaire uitgaven en het bevrijden van Europa van kernwapens.