Małe porty liczą na duże zmiany – senatorowie obradowali w Kołobrzegu
Małe porty morskie, tak jak te o podstawowym znaczeniu, powinny zostać uznane za infrastrukturę krytyczną. Ich rozwój i przygotowanie do MEW, może przyspieszyć centralny fundusz, a Urzędom Morskim trzeba zwiększyć budżety na bieżące utrzymanie dostępności do portów. Takie postulaty padły w Kołobrzegu, podczas wyjazdowego posiedzenia senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego Administracji Państwowej.
Małe porty liczą na duże zmiany – senatorowie obradowali w Kołobrzegu
Jednym z tematów obrad były porty instalacyjne i serwisowe oraz budowa infrastruktury terminalowej offshore. O nadziejach i problemach związanych z Morską Energetyką Wiatrową dużo do powiedzenia mieli gospodarze spotkania, prezydent Kołobrzegu Anna Mieczkowska i Artur Lijewski, prezes miejskiej spółki Zarząd Portu Morskiego Kołobrzeg, który od 2016 roku stoi również na czele Związku Małych Portów Morskich. W kwietniu tego roku ZPM podpisał list intencyjny ze spółką Orlen Neptun, która planuje w Kołobrzegu serwisować swoje farmy wiatrowe na Bałtyku, zlokalizowane w pobliżu kurortu. W sumie, podobnych listów z deweloperami lub podmiotami kooperującymi z nimi, Port Morski Kołobrzeg ma już cztery.
Jego problemem jest duże rozdrobnienie własnościowe i mozolne odkupowanie portowych gruntów od właścicieli prywatnych. Na to potrzeba potężnych funduszy. Ale to nie wszystko na co zwrócił uwagę prezes: - Małe porty, które reprezentuję, są supportami portów o podstawowym znaczeniu dla gospodarki kraju. Mamy te same funkcje – mówił przypominając m.in. wkład Kołobrzegu w tranzyt ukraińskiego zboża.
- Teraz zyskamy nową funkcję. A z MEW wiąże się ściśle bezpieczeństwo i ochrona przyszłej infrastruktury, którą już dziś określa się mianem infrastruktury krytycznej. Jej obsługa będzie się odbywała w portach, które też powinny być tak traktowane – podkreślił. - Duże porty: Szczecin – Świnoujście, Gdynia i Gdańsk, mają ścisłe regulacje prawne dotyczące ich otwartości. W takich portach jak Kołobrzeg brakuje tych regulacji, prosimy więc by się nad tym pochylić.
Kolejny postulat dotyczył zwiększenia budżetów Urzędów Morskich odpowiedzialnych za bieżące utrzymanie dostępu do portów. - Mamy w porcie dwuwładzę – ocenił Artur Lijewski. - Przez ostatnie trzy dekady, prace utrzymaniowe, za które odpowiada administracja morska, były wykonywane tylko interwencyjnie, niemal w sytuacji zagrożenia zamknięciem portu. Tymczasem nawet 20 cm w głębokości toru wodnego, oznacza ograniczenie tonażu wpływających jednostek i poważne straty podmiotu zarządzającego portem.
Utworzenie funduszu portowego było trzecim tematem przywołanym przez prezesa ZPM. Pismo w tej sprawie, podpisane przez przedstawiciel Związku Małych Portów, trafiło już do sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury. Zarządcy portów liczą na spotkanie z Arkadiuszem Marchewką. - Nie wszyscy mamy możliwości sięgnięcia po pieniądze z Krajowego Programu Odbudowy – usłyszeli senatorowie. - Mielibyśmy dwa lata na wykonanie inwestycji. W przypadku Kołobrzegu, od 10 lat staraliśmy się znaleźć partnera do rozmowy w Ministerstwie Obrony Narodowej i dopiero od września ub. roku pracujemy nad trójstronnym porozumieniem. Przygotowanie się do inwestycji jest trudne i wymaga więcej czasu.
Mowa o likwidacji wąskiego gardła wejścia do kołobrzeskiego portu, „ścięciu” zachodniego przyczółka i przebudowie nabrzeża Portu Wojennego. Na tę inwestycję Kołobrzeg nie dostał pieniędzy z KPO. Na decyzji miał zaważyć brak dokumentacji. - Tylko że jej przygotowanie przez ZPM dla inwestycji dotyczącej cudzej infrastruktury, groziłoby naruszeniem dyscypliny finansów publicznych – mówił senatorom prezes Lijewski.
- MON trzyma te swoje kilkadziesiąt hektarów i nie chce nic zrobić, a nabrzeże może runąć i zablokować nam port – komentował słowa prezesa kołobrzeski senator Janusz Gromek. Gdy przywołano także brak krajowej strategii rozwoju małych portów, przewodniczący komisji senator Zygmunt Frankiewicz zauważył, że samorząd województwa wsparty przez parlamentarzystów, mógłby zawnioskować o przyjęcie takiego dokumentu przez rząd: - Od tego trzeba zacząć. A potem przejść do bardziej szczegółowych postulatów – mówił senator. - Bo ten fundusz portowy musi wynikać z jakiegoś strategicznego dokumentu. Inaczej minister finansów powie: a niby na co mają być te pieniądze?
Za to senator Stanisław Gawłowski już teraz widzi w inicjatywie przedstawicieli Związku Małych Portów duży potencjał: - Pomysł na fundusz portowy jest bardzo dobry. Zwłaszcza że podatek od nieruchomości, które zostaną zrealizowane na Bałtyku, będzie wpływał w całości do budżetu państwa. Gminy nie będą tu miały żadnego udziału. To jest domena państwa i wydaje się to uzasadnione, żeby w takim wymiarze wspierać małe porty. Nie mogą być zostawione same sobie.
Posłowie Marek Hok i Jacek Karnowski zobowiązali się do pomocy w kontaktach Kołobrzegu z MON. A prezydent Anna Mieczkowska zwróciła uwagę, że przebudowa portu, to nie tylko sprawa przyszłości energetycznej państwa i udziału Kołobrzegu w obsłudze MEW, ale i szansa na rozwój turystycznej oferty miasta: - Nam potrzebna przebudowa portu, by rozwijać funkcję pasażerską. Chcielibyśmy być oknem na Skandynawię. Mieliśmy przewozy pasażerskie realizowane przez podmiot prywatny. Niestety zakończył to COVID. My nie rozmawiamy o tym, że chcemy być portem serwisowym, bo nim będziemy. Chcemy pójść krok dalej. Chcemy przygotować nowe atrakcje, bo wciąż funkcja turystyczno – uzdrowiskowa jest u nas dominującą gałęzią gospodarki.