Młodzież jest podzielona jak nigdy. Zrodziły się dwa obozy

Polska niecały rok po "Przegrywie"

W pokoleniu Z ujawnił się bardzo głęboki podział pomiędzy kobietami i mężczyznami, co utrudnia jakiekolwiek porozumienie. Młodzież poniżej trzydziestki, zamiast zmierzać w podobnym kierunku niezależnie od płci, podzieliła się na dwa obozy. Aleksandra Herzyk podsumowuje, co zmieniło się od zeszłorocznej premiery "Przegrywa".

• - Wydana w 2023 r. książka 'Przegryw' opowiada o incelach i problemach młodych mężczyzn. Przez ostatni rok mówiło się na ten temat wiele, niestety nie zawsze były to udane próby
• - Wraz z odradzaniem się "męskiej tożsamości" i negocjowaniem różnych jej wariacji obserwujemy niezwykły globalny trend dotyczący płci. Zamiast zmierzać w podobnym kierunku, obserwujemy coraz bardziej widoczny podział na obozy progresywny i konserwatywny
• - Popandemiczny styl życia nie pomaga w nawiązywaniu relacji — mniej spotkań w mieszanych grupach, więcej za to przebywania w ekstremalnie polaryzujących bańkach internetowych, do których ograniczają nas algorytmy

W przestrzeniach internetowych nie ustaje tak zwana "wojna płci", która stanowiła również tło napisanej przeze mnie i Patrycję Wieczorkiewicz książki "Przegryw". Opowiada ona o młodych mężczyznach określających się jako incele, których skupia tag #przegryw na portalu Wykop.pl. Piszą tam o samotności, depresji, problemach w rodzinie i szkole, często przy tym szukając winnych w kobietach oraz tak zwanych normikach — rówieśnikach prowadzących udane życie towarzyskie i seksualne. Niszowa subkultura młodych chłopaków będących "ekstremalnie online" posłużyła nam za podstawę do poruszenia tematu męskości we współczesnym świecie, jako że wiele problemów z nią związanych wydaje się jak w soczewce skupiać w społeczności samozwańczych przegrywów.

Temat mężczyzn stał się w ostatnich latach dla mediów wyjątkowo atrakcyjny, wnioskując po zainteresowaniu, jakie książka przyciągnęła, ale także po innych publikacjach — "Fuck, fame and game" Elżbiety Turlej, czy "Chłopcach" (niesławnego już dziś) Marcina Kąckiego. Temat inceli podejmowały nawet grupy teatralne, takie jak Układ Formalny (w spektaklu "A miłości bym nie miał") i Druga Strefa ("It’s Over"). Ten drugi spektakl opowiadający o młodym polskim incelu spotkał się z krytyką współautorki "Przegrywa", Patrycji Wieczorkiewicz, która uznała spektakl za oderwany od rzeczywistości, poszukujący raczej taniej sensacji niż skupiony na prawdziwych problemach młodych mężczyzn — oznacza to, że nawet mając dobre chęci nie zawsze umiemy o nich mówić. Ale to zainteresowanie mediów, artystów (np. Patryk Różycki), podcasterów (np. Samiec Beta Podcast) świadczy o wzroście zainteresowania tematem męskości i jej dekonstrukcji. Niedawno "Przegryw" powrócił do mediów za sprawą wywiadu ze mną i Patrycją Wieczorkiewicz w "Zwierciadle", w którym przybliżyłyśmy treść naszej książki. Post na facebookowej stronie magazynu wygenerował ponad 2000 komentarzy — tożsamościowe zagadnienia związane z płcią należą teraz do najbardziej zapalnych.

Dalszą część tekstu znajdziesz pod materiałem wideo

Jak z pomocą AI zrobić niepowtarzalne zdjęcie w miejscu, które było już na tysiącach fotografii?

Kongres mężczyzn

20 kwietnia 2024 r. pod patronatem RPO w Krakowie odbył się I Kongres Mężczyzn organizowany przez Stowarzyszenie na Rzecz Chłopców i Mężczyzn. Podczas wydarzenia dyskutowano o wielu ważnych problemach, takich jak ignorowanie zdrowia fizycznego i psychicznego mężczyzn czy nowe czułe ojcostwo. Z adnotacji pod artykułem na temat Kongresu autorstwa Agi Kozak dowiedziałam się, że i ona pracuje nad książką o wyzwaniach stojących przed mężczyznami, która ukazać się ma nakładem Agory jesienią.

Jednocześnie wraz z odradzaniem się "męskiej tożsamości" i negocjowaniem różnych jej wariacji obserwujemy niezwykły globalny trend dotyczący płci.

W pokoleniu Z ujawnił się bardzo głęboki podział pomiędzy kobietami i mężczyznami, który to podział znacząco utrudnia jakiekolwiek porozumienie. W styczniu w "Financial Times" opublikowano artykuł ukazujący nam bezprecedensowość tej sytuacji — młodzież poniżej trzydziestki zamiast, jak to było w poprzednich pokoleniach, zmierzać w podobnym kierunku niezależnie od płci, podzieliła się na dwa obozy — progresywny i konserwatywny. Do tego pierwszego częściej zapisują się kobiety, do drugiego — mężczyźni. Niedawna panika wokół dużej grupy polskich młodych mężczyzn, którzy deklarują poparcie dla Konfederacji, była w rzeczywistości reakcją na zjawisko globalne. Podobne podziały zaobserwować można w USA, Korei Południowej, Niemczech czy Tunezji. W Korei, gdzie "wojna płci" przybiera najbardziej karykaturalne formy, ta sytuacja pociągnęła za sobą znaczący spadek liczby małżeństw oraz urodzeń — ta ostatnia wartość w 2022 r. wynosiła 0,78 dziecka na kobietę. Nie jest to zaskakujące, biorąc pod uwagę, że kobiety mają wszelkie podstawy, aby unikać konserwatywnych mężczyzn, którzy (świadomie lub nie) epatują mizoginicznymi poglądami — rezygnacja z relacji z nimi wydaje się o wiele lepszym wyjściem.

Popandemiczny styl życia nie pomaga w nawiązywaniu relacji — mniej spotkań w mieszanych grupach, więcej za to przebywania w ekstremalnie polaryzujących bańkach internetowych, do których ograniczają nas algorytmy. W swoim artykule na łamach Krytyki Politycznej Patrycja Wieczorkiewicz opisywała, jak łatwo jako mężczyzna, poszukując neutralnych informacji, może trafić na alfa przewodników spod znaku tak zwanej "czerwonej pigułki", którzy skutecznie zaszczepią mu obsesję na punkcie "naukowych" analiz rynku matrymonialnego i zachowań kobiet, które miałyby być odpowiedzialne za wszelką męską niedolę. Można powiedzieć, że to narracja dobrze znana z boomerkich dowcipów, ale podana w wersji dla nastolatków, którzy, nie mając narzędzi, aby z nią polemizować, przyjmują ją bezkrytycznie jako obiektywny opis stosunków damsko męskich. Warto wspomnieć, że niedługo nasz rodzimy rynek wydawniczy pobłogosławi nas reklamowaną przez Bibliotekę Wolności i Tomasza Sommera książką Romana Warszawskiego, której jeden z sugerowanych podtytułów to "Tajemnice tańca godowego". Coś mi mówi, że możemy spodziewać się recenzji Aleksandry Kasprzak w Aszdzienniku.

Z drugiej strony w progresywnej feministycznej bańce łatwo natknąć się na narrację, która przedstawia wszystkich mężczyzn jako dzikie bezrozumne zwierzęta, cały czas czyhające na biedne kobiety. Niedawno przypomniała o sobie w formie viralowej sondy z pytaniem, czy lepiej byłoby spotkać w lesie mężczyznę, czy niedźwiedzia. Katarzyna Czajka-Kominiarczuk, znana jako Zwierz Popkulturalny, zwróciła wówczas na swoim instagramie słusznie uwagę, że ta narracja o kobiecym lęku przed połową świata może służyć odbieraniu kobietom wolności (jak to się często zdarzało). Ja sądzę, że dodatkowo wzmacnia nieuzasadnione przekonanie, że kobiety i mężczyźni to dwa odrębne gatunki, między którymi dialog sprowadza się do tworzenia o sobie prześmiewczych memów i demonizowania się nawzajem.

Zajmując zupełnie różne przestrzenie internetowe kobiety i mężczyźni oddalają się od siebie, a jak wspominają autorzy artykułu w "Financial Times", poglądy nabyte w młodości ciężko ulegają zmianie. Oznacza to, że wyrośnięcie z Andrew Tate’a może nie przebiegać tak gładko, jak można by sobie tego życzyć. Nowa męska tożsamość kształtuje się dzisiaj w trudnych warunkach polaryzacji.