Zaczęli wypłacać bezdomnym tysiąc dol. miesięcznie. Rok później prawie połowa z nich miała mieszkanie

GettyImages-1619622750

W Denver zaczęto wypłacać osobom w kryzysie bezdomności tysiąc dol. miesięcznie. To ok. cztery tys. zł. Czy to dużo? Wystarczająco, by niemal połowa osób objętych programem już po 10 miesiącach pobierania świadczenia przestała żyć na ulicy i znalazła dom lub mieszkanie. Program pozwolił także uczestnikom znaleźć lepiej płatną pracę i spędzać więcej czasu z rodziną. Oto skutki wprowadzenia bezwarunkowego dochodu podstawowego.

• Projekt bezwarunkowego dochodu podstawowego w Denver pomógł jego uczestnikom w znalezieniu mieszkania i pełnoetatowej pracy
• Program pilotażowy zapewnił bezpośrednie płatności gotówkowe ponad 800 osobom doświadczającym bezdomności
• Wyniki wskazują, że 45 proc. uczestników znalazło mieszkanie, a na kosztach usług publicznych zaoszczędzono 589 tys. 214 dol.
• Więcej informacji o biznesie znajdziesz na Businessinsider.com.pl

Jarun Laws mieszkał w swoim samochodzie na parkingu restauracji w pobliżu centrum Denver. Do 2020 r. pracował tam jako kucharz, zarabiając około 400 dol. miesięcznie. To ledwo wystarczało na pokrycie płatności za samochód i alimenty, ale nie wystarczało na czynsz.

51-latek od czasu do czasu wydawał część swojej wypłaty na weekendowe pobyty w tanim hotelu, gdzie mógł spędzać czas ze swoimi dziećmi. Z trudem starczało mu na jedzenie, ubrania i lekarstwa. Od niemal dekady był bezdomny.

Zmieniło się to, gdy Laws zapisał się do The Denver Basic Income Project, czyli Projektu Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego. Program pilotażowy pozwolił Lawsowi znaleźć tymczasowe mieszkanie z meblami, spędzać więcej czasu z dziećmi i znaleźć lepiej płatną pracę.

— Zastanawiałem się, czy będę dobrym ojcem, ponieważ miałem trudności — powiedział Laws w wywiadzie dla Business Insidera. — Kiedy zostałem zakwalifikowany, moje życie się zmieniło — zapewnił.

Pieniądze zapewniły drugą szansę

Pilotażowy program dochodu podstawowego w Denver, który po raz pierwszy rozpoczął wypłaty jesienią 2022 r., objął ponad 800 mieszkańców Kolorado doświadczających bezdomności, w tym osoby mieszkające w samochodach, tymczasowych schroniskach, na ulicy lub w innych "nieustabilizowanych sytuacjach życiowych". Uczestnicy tacy jak Laws otrzymywali bezpośrednie płatności gotówkowe bez żadnych zobowiązań i mogli wydawać pieniądze na wszystko, czego potrzebowali.

W dniu 18 czerwca opublikowano roczny raport z projektu, z którego wynika, że po 10 miesiącach pobierania świadczenia 45 proc. uczestników znalazło własny dom lub mieszkanie. Odnotowano również mniejszą liczbę wizyt na pogotowiu, nocy spędzonych w szpitalu lub tymczasowym schronisku oraz pobytów w więzieniu. W raporcie oszacowano, że ograniczenie korzystania z usług publicznych pozwoliło miastu zaoszczędzić 589 tys. 214 dol.

Program w Denver początkowo trwał rok, a w styczniu został przedłużony na kolejne sześć miesięcy. Uczestnicy zostali podzieleni na losowe grupy: jedna otrzymywała 1000 dol. miesięcznie przez rok, druga 6500 dol. z góry, a następnie 500 dol. miesięcznie, a trzecia 50 dol. miesięcznie jako grupa kontrolna.

Projekt został sfinansowany przez miasto Denver, Colorado Trust i anonimową fundację, a jego uczestnicy otrzymali już ponad 9 mln 400 tys. dol.

Programy bezwarunkowego dochodu podstawowego stały się popularną taktyką ograniczania ubóstwa w amerykańskich miastach. W porównaniu do tradycyjnych usług socjalnych dochód podstawowy pozwala uczestnikom wydawać pieniądze na to, czego najbardziej potrzebują.

— To, co zasadniczo różni się w naszym podejściu, to sposób, w jaki zaczynamy od zaufania — powiedział Mark Donovan, założyciel i dyrektor wykonawczy projektu, podczas konferencji prasowej.

Pozostała część artykułu pod materiałem wideo

Czytaj też: Aspirujący Rentier zdradza nam swój plan na niezależność finansową. Nieruchomości to tylko 30 proc.

Projekt dochodu podstawowego w Denver pomógł uczestnikom zdobyć zakwaterowanie i pracę

Raport wykazał, że dochód podstawowy pomógł uczestnikom przede wszystkim w pokryciu bieżących wydatków, takich jak transport, higiena, ubrania i artykuły spożywcze. Dla większości rodzin priorytetem było również opłacenie stałych rachunków, takich jak czynsz, opieka zdrowotna lub spłata zadłużenia. Uczestnicy w każdej grupie płatności deklarowali większą stabilność finansową i mniejszą zależność od programów pomocy finansowej w nagłych wypadkach.

Na konferencji prasowej Nick Pacheco, koordynator ds. zaangażowania uczestników, powiedział, że bezwarunkowy dochód podstawowy zapewnia rodzinom o niskich dochodach "równe szanse". Dodał, że płatności gotówkowe pomagają również uczestnikom odbyć szkolenia i uzyskać zasoby potrzebne do rozpoczęcia kariery.

Osoby, które otrzymywały płatności ryczałtowe lub 1000 dol. miesięcznie, miały większe szanse na znalezienie stabilnej pracy w pełnym wymiarze godzin niż przed otrzymaniem podstawowego dochodu.

— To wolność — powiedział Pacheco. — To wolność od ubóstwa i braku możliwości osiągnięcia swoich celów — ocenił.

Lepsze zdrowie

Uczestniczące gospodarstwa domowe odczuły również poprawę zdrowia psychicznego i mogły spędzać więcej czasu z rodziną i przyjaciółmi. Rodzice byli w stanie lepiej wspierać swoje dzieci i wnuki.

Wyniki odzwierciedlają te z sześciomiesięcznego raportu, w którym stwierdzono, że mniej uczestników spało na ulicy, doświadczało niedoboru żywności i odczuwało zagrożenia.

Mimo to wyniki finansowe uczestników różniły się w zależności od przydzielonej im grupy płatności. Uczestnicy, którzy otrzymali zryczałtowaną płatność w wysokości 6500 dol. oprócz 500 dol. miesięcznie, potrafili skuteczniej gromadzić oszczędności i dokonywać poważnych zmian w życiu, takich jak podpisanie nowej umowy najmu lub zakup samochodu.

Wiele rodzin przyznało badaczom, że obawiają się o opłacenie rachunków po zakończeniu wypłaty podstawowego dochodu. Niektórzy martwią się, że mogą ponownie stracić mieszkanie.

Laws, na przykład, musiał wrócić do mieszkania w samochodzie po tym, jak jego płatności ustały.

Czytaj też: Dochód podstawowy dla wszystkich. RPA może zacząć rewolucję

Możliwość płacenia rachunków złagodziła stres finansowy uczestników

Uczestnicy programu z Denver powiedzieli BI, że dochód podstawowy stanowił zabezpieczenie finansowe, którego potrzebowali.

38-letnia Moriah Rodriguez pracowała jako specjalistka ds. rozwoju młodzieży w szkole publicznej w Denver. Potem została potrącona przez samochód i doznała urazu mózgu. Mieszkała w mieszkaniu komunalnym ze swoimi dziećmi, z których wszystkie są niepełnosprawne intelektualnie, choć wkrótce potem zostali eksmitowani.

Co miesiąc otrzymywała zasiłek socjalny, który wystarczał na utrzymanie dzieci. Podczas pobytu u znajomego dowiedziała się o programie pilotażowym.

Rodriguez wykorzystała pieniądze na naprawę samochodu, transport dzieci do szkoły i pracy, zakup nowych ubrań i zapewnienie sobie lokum. Wykorzystała również część pieniędzy, aby zapłacić 400 dol. za czynsz, 500 dol. za paliwo, 100 dol. za artykuły higieniczne i 100 dol. za kartę kredytową. Oprócz powrotu do szkoły w celu uzyskania matury, jej zdolność kredytowa wzrosła do 700 punktów.

— Program dał mi więcej czasu na skupienie się na ich edukacji i zdrowiu psychicznym — powiedziała Rodriguez, odnosząc się do swoich dzieci, i dodała, że przedłużenie programu było kolejnym kołem ratunkowym. — Miałam możliwość wykonania badań, zdiagnozowania ich i zapewnienia im potrzebnego wsparcia — dodała.

Również Dia Broncucia (53 l.) i Justin Searls (45 l.) dzięki dochodowi podstawowemu mogli pozwolić sobie na podstawowe rzeczy, takie jak mieszkanie, nowy samochód i środki na zdrowie psychiczne. Wcześniej mieszkali w tymczasowym schronisku, ale udało im się wynająć kawalerkę za 1300 dol. miesięcznie oraz kupić odzież, środki higieniczne i meble.

Broncucia i Searls powiedzieli w październiku ubiegłego roku, że choć mieli pewne wątpliwości co do swojej przyszłości, to dzięki dochodowi podstawowemu poczuli się znacznie silniejsi i mniej zestresowani.

— Zaczęliśmy od niczego, otrzymaliśmy zryczałtowaną sumę pieniędzy, a następnie płatności raz w miesiącu, dlatego byliśmy w stanie wrócić na właściwe tory i pozostać na nich — powiedziała Broncucia.

Programy pilotażowe bezwarunkowego dochodu podstawowego mogą rozwiązać problem ubóstwa

Ponieważ pilotaż nadal odnosi sukcesy w miastach takich jak Denver, lokalni liderzy i eksperci ds. bezpieczeństwa ekonomicznego starają się uwzględnić te rozwiązania w przepisach. Kalifornia i Nowy Meksyk już proponują programy dochodu podstawowego w ustawodawstwie stanowym.

— Wnioski płynące z tych programów pilotażowych przenikają do całego ekosystemu wsparcia — powiedziała wcześniej BI Teri Olle, dyrektorka Economic Security California, oddziału organizacji non-profit Economic Security Project. — Ludzie naprawdę widzą potencjał tych programów oraz korzyści płynące z dawania ludziom pieniędzy i obdarzania ich zaufaniem — dodała.

Władze Denver mają również nadzieję na przedłużenie programu na trzeci rok. Projekt pozyskuje obecnie miliony dolarów niezbędne do kontynuowania działań w Kolorado.

Donovan powiedział, że zwraca szczególną uwagę na wyniki programów dochodu podstawowego w całym kraju. Dodał, że to "naprawdę ekscytujący okres w tej inicjatywie".

— Jeśli jesteśmy w stanie przenieść ludzi do mieszkań i wyprowadzić ich z bezdomności przy niższych kosztach i wygenerować lepsze długoterminowe wyniki, dlaczego nie mielibyśmy spróbować tego rozszerzyć i rozwinąć? — powiedział Donovan.

Tekst jest tłumaczeniem z amerykańskiego wydania Business Insider. Tłum.: Mateusz Albin

Dowiedz się jeszcze więcej. Sprawdź najnowsze newsy i bądź na bieżąco