Czeski nóż w plecy, mołdawski hołd lenny i polskie "żywe torpedy"

Prezydent RP Andrzej Duda (P) i prezydent Litwy Gitanas Nauseda (L)

Oto dzisiaj, 29 czerwca upływa, co do dnia, 679. rocznica, gdy w ramach wojny polsko-czeskiej o Śląsk nasi południowi sąsiedzi stanęli obozem pod Wodzisławiem. Był rok 1345. Upłynęło niespełna sześć wieków, a Czesi znów wbili nam nóż w plecy. Był rok 1920, Polska rozpaczliwie broniła się przed najazdem Armii Czerwonej i Związku Sowieckiego. Nie byliśmy w stanie równie intensywnie działać na wszystkich frontach, gdzie wykuwały się granice II Rzeczypospolitej. I wtedy właśnie Czesi zajęli Zaolzie, gdzie przecież większość mieszkańców stanowili Polacy. Skądinąd blokowali też pociągi z uzbrojeniem i amunicją dla Polski, w ten sposób de facto pomagając „Czerwonej Rosji”.

O tych nieładnych kartach ze strony Czech/Czechosłowacji trudno mi, jako historykowi zapomnieć. Nawet pomimo tego, że jestem generalnie zwolennikiem bliskiej współpracy Warszawy i Pragi, a swoją pracę magisterską pisałem właśnie o stosunkach Polski z naszymi południowymi sąsiadami. Konkretnie o tym, co prasa Polskiego Państwa Podziemnego 1939-45 pisała o przyszłości relacji polsko-czesko-słowackich.

W Parlamencie Europejskim przez pięć lat (2009-2014) byłem członkiem delegacji UE-Mołdawia. Jestem wielkim zwolennikiem odbijania tego kraju ze strefy wpływów rosyjskich (vide: Naddniestrze!). Jednak jako historyk i jako Polak nie wolno mi zapomnieć, że akurat znowu dzisiaj, 29 czerwca, upływa 568 rocznica hołdu lennego złożonego w 1456 roku królowi polskiemu Kazimierzowi IV przez hospodara Mołdawii Piotra III Arona. I komu to przeszkadzało ?

Dziś Wilno jest stolicą Litwy, prezydent Duda co chwilę jeździ do naszego północno-wschodniego sąsiada, ale też przyjmuje rewizyty ze strony wybranego właśnie na drugą kadencję prezydenta Gitanasa Nausedy i wspólnie uświadamiamy naszych bliższych i dalszych zachodnich sąsiadów, co grozi nam, Zachodowi, ze strony Rosji. Ja jednak jako i Polak i historyk, muszę pamiętać, że właśnie dziś mija 356 rocznica, gdy 29 czerwca 1668 to nasi rodacy wmurowali kamień węgielny pod budowę słynnego kościoła świętych Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie. Geopolityka- geopolityką, wyzwania czasu teraźniejszego -wyzwaniami, ale ja jednak będę pamiętał o wielkim, choć dziś konsekwentnie, od dziesięcioleci, najpierw przez Sowietów, a potem przez samych Litwinów zamazywaniu śladów fantastycznej polskiej obecności kulturowej i historycznej na dawnych Kresach Północno -Wschodnich Rzeczypospolitej.

Wiele się mówi o japońskich „kamikadze” – w języku Kraju Kwitnącej Wiśni oznacza to „boski wiatr” – a więc ochotnikach- samobójcach, którzy mieli pilotowanymi przez siebie samolotami uderzać w amerykańskie krążowniki i niszczyciele, w ten sposób przechylając szalę zwycięstwa podczas II wojny światowej na rzecz Nipponu. Trawestując: „O cudzym mówicie, a swego nie znacie”. Tymczasem my – Polacy, też mieliśmy przygotowanych takich właśnie żołnierzy – „żywe torpedy”, którzy mieli niszczyć okręty wroga. Dziś upływa 85 rocznica zaprzysiężenia pierwszych takich ochotników- straceńców. Odbyła się ona nieco ponad dwa miesiące przed napaścią Niemiec na Polskę i początkiem II wojny światowej. Warto o tych ludziach w tych przynajmniej dniach pamiętać. Choćby dlatego, że – o gorzki paradoksie! – to japońscy kamikadze bardziej są u nas znani niż ich polscy odpowiednicy.

Dzisiaj Polska współpracuje z Niemcami, choć można różnie definiować to pojęcie "współpracy" pod rządami obecnej koalicji (przypomina to bardziej ruch jednokierunkowy niż dwustronny) – a ja tylko jako historyk i Polak przypomnę, że dziś właśnie mija 84 rocznica, gdy w ramach akcji AB Niemcy rozstrzelali w ciągu jednej egzekucji w lesie Brzask aż 760 Polaków – więźniów politycznych z pobliskiego Skarżyska-Kamiennej. Skądinąd też tego dnia, choć w innym województwie, na Lubelszczyźnie, w Rurach Jezuickich rozpoczęły się masowe egzekucje Polaków.

Również 29 czerwca, tyle że dwa lata później Niemcy rozstrzelali kilkunastu mieszkańców Kielecczyzny we wsi Milanowska Wólka.

Może komuś się nie podoba, że przypominam o tych polskich ofiarach, ale trudno: jestem, jaki jestem i piszę to, co pisać chcę.