Muszki, mątwy i trzmiele. Naukowcy deklarują: Zwierzęta są świadome. Nie tylko ssaki
Muszki, mątwy i trzmiele. Naukowcy deklarują: zwierzęta są świadome. Nie tylko ssaki
Naukowcy z całego świata podpisali deklarację wskazującą na świadomość u gatunków zwierząt, które dotychczas były uznawane za nieświadome. Przeprowadzone badania sugerują, że nawet owady, ryby czy skorupiaki mogą ją posiadać. Ignorowanie tej możliwości w podejściu do tych gatunków jest według badaczy nieodpowiedzialne.
Wśród istot uznanych przez deklarację za świadome znalazły się m.in. muchy, trzmiele i mątwy. Choć może wydawać się to nieprawdopodobne, 250 naukowców z całego świata podpisało deklarację sugerującą, że świadomość w świecie zwierząt jest czymś powszechnym.
Ostatnia dekada przyniosła wiele zaskakujących odkryć na temat poznania i zachowania zwierząt. Badania wskazują na bogate życie wewnętrzne u bardzo szerokiej gamy gatunków, w tym wielu bezkręgowców. Wszystko to skłoniło naukowców do opracowania Nowojorskiej Deklaracji Świadomości Zwierząt. Dokument został opublikowany w marcu 2024 r.
Deklaracja zawiera trzy kluczowe punkty. Po pierwsze, istnieją silne dowody na świadome doświadczenia u ssaków i ptaków. Po drugie, sugerują one "co najmniej realistyczną możliwość" świadomego doświadczenia u wielu innych zwierząt, w tym wszystkich kręgowców oraz wielu bezkręgowców. Po trzecie, ignorowanie nowych informacji w ramach kolejnych decyzji dotyczących tych gatunków jest nieodpowiedzialne.
Naukowcy wskazują na wiele badań potwierdzających te tezy. Podają jako przykład, eksperyment z 2020 r. z udziałem wron, który wykazał, że ptaki te zdawały sobie sprawę z istnienia obiektu obserwowanego przez siebie, a jest to jeden z potencjalnych wyznaczników świadomości. Inne badanie wykazało, że mątwy pamiętają szczegóły konkretnych wydarzeń z przeszłości. Z kolei w 2022 r. wykazano, że trzmiele toczą drewniane kule w sposób sugerujący, że jest to dla nich przyjemne doświadczenie.
Inna świadomość
Deklaracja koncentruje się na "świadomości fenomenalnej", związanej z doświadczaniem sensorycznym i uczuciami. Jej autorzy tłumaczą, że należy poważnie rozważyć możliwość, że bardzo szeroki zakres zwierząt, w tym wszystkie kręgowce i wiele bezkręgowców, może przeżywać subiektywne doświadczenia.
Jednocześnie, jak podkreślają naukowcy, ocenianie zwierząt z perspektywy ludzkiej może być błędne. Świadomość może objawiać się na przeróżne sposoby, a inne gatunki diametralnie różnią się od naszego.
Deklarację na początku podpisało kilkudziesięciu naukowców. Z czasem jednak lista ta rozrosła się do ponad 250 osób. Są to badacze z dziedziny biologii, zoologii, filozofii, neurologii, behawiorystki zwierząt, zarówno doktorzy, jak i profesorowie. Reprezentują oni uczelnie i instytucje przede wszystkim z Europy i Ameryki Północnej.
Liczą, że rozważania nad powszechnością świadomości w świecie zwierząt mogą pomóc poprawić los wielu gatunków. Nie można jednak wykluczyć, że doprowadzi to do lepszej ochrony zwierząt bardziej podobnych do ludzi, a równocześnie jeszcze większej eksploatacji tych, które są znacząco odmienne.
Źródło: The Nature
Dowiedz się jeszcze więcej. Sprawdź najnowsze newsy i bądź na bieżąco