Çin'den nükleer devletlere: 'İlk kullanım yasağı' için anlaşma müzakere edilsin

Birleşmiş Milletler logosu

Çin, en büyük nükleer cephaneliğe sahip devletlerin birbirlerine karşı nükleer silahların ilk kullanımının yasaklanmasını öngören bir anlaşmayı müzakere etmeleri ya da bu konuda siyasi bir açıklama yapmaları önerisinde bulundu.

Çin bu görüşünü, çok taraflı nükleer silahsızlanma için tek müzakere organı olan Birleşmiş Milletler Silahsızlanma Konferansı’nın Cenevre’de yapılan haftalık toplantısında dile getirdi.

Toplantıda Çin’i temsil eden Dışişleri Bakanlığı Silah Kontrol Dairesi Başkanı Sun Xiaobo, nükleer silah sahibi devletleri “özel ve öncelikli sorumluluklarını” yerine getirmeye çağırdı.

Sun, “Nükleer silah sahibi devletler, birbirlerine karşı nükleer silahların ilk kullanımının yasaklanmasına ilişkin bir anlaşmayı müzakere etmeli ve sonuçlandırmalı ya da bu konuda siyasi bir açıklama yapmalıdır.” dedi.

‘Nükleer silahı olmayan devletler korunmalı’

Uluslararası stratejik güvenlik durumunun yeni zorluklarla karşı karşıya olduğunu ve yüksek askeri güce sahip ülkelerin “kendi mutlak üstünlüklerini aramak” için defalarca “anlaşmaları bozduklarını” belirten Sun, nükleer silaha sahip olmayan devletleri bu tehditten koruyacak uluslararası bir yasal araç için kurumdan bir yol haritası ya da takvim belirlemesini de istedi.

Kurumun yapay zeka, uzay ve siber gibi yeni ortaya çıkan bilimsel ve teknolojik zorluklara da yanıt vermesi gerektiğini dile getiren Sun, ayrıca küresel güvenlik sorunlarını ele alacak evrensel, ayrımcı olmayan, yayılmayı önleyici, ihracat kontrol düzeni çağrısında bulundu ve biyokimya alanında daha fazla uyumun teşvik edilmesi gerektiğine işaret etti.

Birleşmiş Milletler Silahsızlanma Konferansı ve selefleri, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması (NPT), Nükleer Silahların Geliştirilmesinin Yasaklanması Sözleşmesi, Bakteriyolojik (Biyolojik) ve Toksin Silahların Üretimi, Stoklanması ve İmhası Sözleşmesi (BWC), Kimyasal Silahların Geliştirilmesinin, Üretiminin, Stoklanmasının ve Kullanımının Yasaklanması ve Bunların İmhası Sözleşmesi (CWC) ve Kapsamlı Nükleer Test Yasağı Anlaşması (CTBT) gibi önemli çok taraflı silah sınırlama ve silahsızlanma anlaşmalarını müzakere etti. Konferansın 65 üyesi bulunuyor.