Türkiye’nin Irak’ın toprak bütünlüğü ve siyasi birliği kapsamında Erbil ve Bağdat’a ayrıştırıcı değil tamamlayıcı bir gözle baktığı söylenebilir.
GÖRÜŞ – Gelişen Türkiye-Irak ilişkileri Irak’ta nasıl yankı buluyor?
ORSAM Irak Çalışmaları Koordinatörü Dr. Bilgay Duman, gelişen Türkiye-Irak ilişkilerinin Irak’ın içinde nasıl karşılandığını AA Analiz için kaleme aldı.
***
Son dönemde Türkiye ve Irak arasında önemli gelişmeler yaşanıyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Ağustos 2023’te geniş kapsamlı Bağdat ve Erbil ziyaretinin ardından iki ülke arasında yoğun bir diplomasi trafiği başladı. Son olarak, Hakan Fidan’ın yanı sıra Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın, Savunma Bakanı Yaşar Güler ve İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu’nun oluşturduğu Türk heyeti 14 Mart 2024’te Bağdat’a giderek Iraklı muhataplarıyla görüşmeler gerçekleştirdi. Görüşme sonunda yapılan ortak açıklamada ortaya konan maddeler, iki ülke ilişkilerinin olumlu anlamda bir öteki aşamaya taşınması noktasında ciddi bir umut vermiş gibi görüyor. Özellikle terör örgütü PKK’ya karşı ortak bir tavır benimsenerek, Irak’ın PKK’yı yasaklı bir örgüt olarak ilan etmesi ve başta askeri işbirliği olmak üzere, ticaret, enerji, su, sağlık, tarım ve ulaştırma alanlarında ortak komitelerin kurulması yönünde karar verilmesi iki ülke arasında önümüzdeki süreçte somut adımlar atılabileceğini gösterir nitelikte oldu. Nisan ayı içerisinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Irak’a ziyaretiyle de pek çok konuda önemli imzaların atılması bekleniyor.
Sudani hükümetinin dengeli adımları
Türkiye-Irak ilişkilerinde yaşanan bu olumlu yönelim Irak iç politikasındaki süreçle birlikte okunduğunda hem Irak hem de bölge için istikrar üretmeye aday görünüyor. Nitekim özellikle Muhammed Şiya es-Sudani hükümetiyle son birkaç yılda nispeten rahatlayan ve istikrara kavuşan bir Irak’tan bahsedilebilir. Her ne kadar neredeyse 40 yıldan fazla bir süredir bilfiil savaşın içinde olan ülkenin üzerindeki savaş izlerini kısa bir sürede silmek mümkün olmasa da ülke içerisinde atılan adımlar Iraklılar için bir umut oldu. Ülke içerisinde zaman zaman yükselen siyasi tansiyon, terör örgütü DEAŞ’ın hücre saldırıları, terör örgütü PKK’nın etkinliği, milis grupların varlığı, dış müdahaleler gibi olumsuzluklar sürüyor. Bununla birlikte mevcut Sudani hükümetinin kazandığı ivme, Iraklıların geleceğe dair daha olumlu bir bakış açısına sahip olmalarının yolunu açıyor gibi görünüyor.
Ülkenin görünen yüzü ve nüfus olarak en kalabalık şehri olan başkent Bağdat başta olmak üzere şehirlerdeki altyapı ve üstyapı çalışmalarının halkı heyecanlandırdığı açık. Özellikle Bağdat’taki gelişmeler dikkat çekici boyutta. Daha önce güvenlik riskleri nedeniyle tenhalaşan Bağdat sokaklarında şimdi 24 saat canlı akan bir hayat var. Halkın da özgüvenini yeniden kazanmaya başladığı ve halk arasında yükselen bir Iraklılık kimliği ve bilincinin oluştuğu görülüyor. Bunda Sudani hükümetinin iç ve dış politikada attığı “dengeli” adımların etkisi var. Bu dengede hem Iraklı siyasilerin hem de halkın Türkiye ile ilişkilere verdiği önem oldukça açık.
Irak’ın iç dinamikleri Türkiye ile gelişen ilişkilerden memnun
Irak’ta hangi tarafla konuşursanız konuşun zaman zaman Türkiye’nin politikalarına karşı çıkanlar olsa da Türkiye ile yürütülen sürece olumlu bakıldığını söylemek yanlış olmaz. Bunu Türkiye’ye karşı en sert açıklamaları yapan gruplardan biri olan Şii milis grubu Asaib Ehlil Hak isimli örgütün lideri Kays el-Hazali’nin değişen tavrında dahi görmek mümkün. Kays el-Hazali Türkiye’yi Irak’ın kuzeyinde yürüttüğü terör operasyonları nedeniyle “işgalci” olarak suçlayan ve Irak’taki Türk unsurlarını hedef alabileceğini ima eden açıklamalar yapan bir profildi.
Türkiye’nin Irak’a yönelik yıllardır sürdürdüğü istikrarlı dış politika çizgisi karşılık bulmuş gibi görünüyor. Türkiye’nin Irak’ın toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunması, Irak’ın istikrarının desteklenmesi, Irak’taki her grupla dengeli ilişkiler sağlanması temelinde yürüttüğü dış politika meyvelerini veriyor.
Erbil-Bağdat denkleminin önemi
Aynı zamanda, Türkiye’nin Erbil-Bağdat dengesinde oynadığı rol de önemseniyor. Bilindiği gibi bütçe, petrol gelirlerinin paylaşımı, enerji transferi, idari meseleler gibi konularda halen Erbil ve Bağdat arasında sorunlar yaşanıyor. Ancak Türkiye’nin Irak’taki istikrarı yakalamak adına Erbil ve Bağdat arasındaki uyuma ve uzlaşıya katkı sunabileceği biliniyor.
Bu noktada, her ne kadar Türkiye’nin Irak merkezi hükümetiyle geliştirdiği ilişkiler bazı çevreler tarafından Ankara’nın Erbil ile arasına mesafe koyacağı yönünde bir algıya ve söyleme neden olsa da Türk heyetinin 14 Mart’taki son ziyaretinde Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) İçişleri Bakanının da yer alması ilişkiler için rahatlatıcı bir görüntü verdi. Türkiye’nin Irak’ın toprak bütünlüğü ve siyasi birliği kapsamında Erbil ve Bağdat’a ayrıştırıcı değil tamamlayıcı bir gözle baktığı söylenebilir. Erbil ve Bağdat arasında oluşacak uzlaşı ve denge sadece Irak iç politikası açısından değil, Türkiye-Irak ilişkileri ve bölgesel denklem açısından da önemli. Zira, Türkiye ve Irak arasında gelişen süreç ve atılacak somut adımların bölgesel bir işbirliğine dönebileceğine dair konuşmalar artık yüksek sesle ifade ediliyor. Anlaşılan o ki, Türkiye ve Irak arasındaki gelişmeler bölgesel istikrar için bir model olabilir.
[Dr. Bilgay Duman, ORSAM Irak Çalışmaları Koordinatörüdür.]
* Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve Anadolu Ajansının editöryal politikasını yansıtmayabilir.
News Related
-
KYK, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımla “Öğrenim kredisi ve burs alan yeni öğrencilere ekim ve kasım ayı ödemeleri bir arada!” diyerek burs ödemelerinin başladığını duyurdu. KYK, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımla “Öğrenim kredisi ve burs alan yeni öğrencilere ekim ve kasım ayı ödemeleri bir arada!” diyerek burs ödemelerinin başladığını duyurdu. ...
See Details:
KYK duyurdu: Öğrencilerin burs ödemeleri başladı
-
TOBB Sigorta Acenteleri İcra Komitesi Başkanı Levent Korkut, Türkiye genelinde DASK zorunlu deprem sigortalılık oranının yüzde 59 olduğunu belirterek, “4 konuttan sadece biri DASK dışındaki ihtiyari konut sigortalı.” dedi. Türkiye’de 4 evden biri Korkut, AA muhabirine, Kahramanmaraş merkezli depremlerin büyüklüğü, kapsama alanının genişliği ve yıkıcı etkisiyle sigortacılık sektörünün ezberini bozduğunu, ...
See Details:
Türkiye'de 4 evden biri "konut sigortası" sahibi
-
Her şeyden habersiz telefonda başka bir erkekle yazışan karısının başında bekleyen adam, o anları cep telefonu kamerasıyla saniye saniye kaydetti. Kocasını fark edince büyük şaşkınlık yaşayan kadın, kendini aklamaya çalışsa da iş işten geçmişti. Aldatırken yakalananlar kervanına bir yenisi daha eklendi. Telefonda başka bir erkekle sohbet eden ve mini etekli ...
See Details:
Karısını başka bir erkekle yazışırken yakalayan adam o anları böyle kaydetti
-
Almanya Birinci Futbol Ligi (Bundesliga) ekiplerinden Bayern Münih’in sezon başında transfer ettiği Harry Kane, yeni takımında adından şimdiden sıkça söz ettiriyor. Bundesliga’da Harry Kane fırtınası: 12 maç, 18 gol Avrupa’nın 5 büyük liginde an itibarıyla en çok gol atan isim olan Kane, Bayern Münih’te görev aldığı kısa sürede rekorlar kırmaya ...
See Details:
Bundesliga'da Harry Kane fırtınası: 12 maç, 18 gol
-
Fenerbahçe’ye bir kötü haber de Konferans Ligi’nde oynanacak Nordsjaelland maçı öncesi milli futbolcudan geldi. Teknik Direktör İsmail Kartal’ın perşembe günkü mücadelede zorunlu olarak önemli değişikliklere imza atacağı öğrenildi. Fenerbahçe’de sakatlar kervanına ilk 11’in vazgeçilmez ismi Ferdi Kadıoğlu da eklendi. Fatih Karagümrük maçında dizine darbe alan milli futbolcunun, perşembe günü UEFA ...
See Details:
Fenerbahçe'de Sakatlar Kervanına Ferdi Kadıoğlu Da Katıldı
-
ORDU’DA, CUMHURİYET’İN İLANININ 100. YILINA ÖZEL DÜZENLENEN TÜRK MUSİKİSİ KONSERİ, SANATSEVERLERE GÜZEL BİR GECE YAŞATTI. Ordu’da, Cumhuriyet’in ilanının 100. Yılına özel düzenlenen Türk Musikisi konseri, sanatseverlere güzel bir gece yaşattı. ORDU’DA, CUMHURİYET’İN İLANININ 100. YILINA ÖZEL DÜZENLENEN TÜRK MUSİKİSİ KONSERİ, SANATSEVERLERE GÜZEL BİR GECE YAŞATTI. Altınordu Belediyesi ve Ordu Kültür ...
See Details:
Cumhuriyetin 100’ncü yılına özel Türk Musikisi konseri
-
Binlerce kişinin ikamet ettiği devasa sitelerde, yüksek aidatlar ve mevcut kanuni düzenlemelerin günümüz ihtiyaçlarını karşılamaması ev sahiplerine zor günler yaşatıyor. Kira kadar aidat ödeyen site sakinleri kayyum istiyor Bir ilçe büyüklüğündeki sitelerin içindeki AVM, market, yüzme havuzu, spor salonu, SPA merkezi ilk başta maliklere cazip gelse de buraların bakım masrafları ...
See Details:
Kira kadar aidat ödeyen site sakinleri kayyum istiyor
-
VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. (VEDAŞ), SAHA PERSONELİNE, YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA EĞİTİMİ VERDİ. Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. (VEDAŞ), saha personeline, yüksekte güvenli çalışma eğitimi verdi. VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. (VEDAŞ), SAHA PERSONELİNE, YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA EĞİTİMİ VERDİ. Şirket merkezindeki eğitim sahasında gerçekleşen eğitimler hakkında açıklama yapan VEDAŞ Van İl Müdürü Abdulmelik ...
See Details:
VEDAŞ’tan saha personeline güvenli çalışma eğitimi
-
VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. (VEDAŞ), SAHA PERSONELİNE, YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA EĞİTİMİ VERDİ. Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. (VEDAŞ), saha personeline, yüksekte güvenli çalışma eğitimi verdi. VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. (VEDAŞ), SAHA PERSONELİNE, YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA EĞİTİMİ VERDİ. Şirket merkezindeki eğitim sahasında gerçekleşen eğitimler hakkında açıklama yapan VEDAŞ Van İl Müdürü Abdulmelik ...
See Details:
Uyuz için kedilerde hijyene dikkat
-
VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. (VEDAŞ), SAHA PERSONELİNE, YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA EĞİTİMİ VERDİ. Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. (VEDAŞ), saha personeline, yüksekte güvenli çalışma eğitimi verdi. VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. (VEDAŞ), SAHA PERSONELİNE, YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA EĞİTİMİ VERDİ. Şirket merkezindeki eğitim sahasında gerçekleşen eğitimler hakkında açıklama yapan VEDAŞ Van İl Müdürü Abdulmelik ...
See Details:
Aksaray'da fabrikaya kurulan güneş panelleriyle ekonomiye katkı
-
VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. (VEDAŞ), SAHA PERSONELİNE, YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA EĞİTİMİ VERDİ. Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. (VEDAŞ), saha personeline, yüksekte güvenli çalışma eğitimi verdi. VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. (VEDAŞ), SAHA PERSONELİNE, YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA EĞİTİMİ VERDİ. Şirket merkezindeki eğitim sahasında gerçekleşen eğitimler hakkında açıklama yapan VEDAŞ Van İl Müdürü Abdulmelik ...
See Details:
LeBron James'in rekor gecesinde Lakers farklı kaybetti
-
VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. (VEDAŞ), SAHA PERSONELİNE, YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA EĞİTİMİ VERDİ. Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. (VEDAŞ), saha personeline, yüksekte güvenli çalışma eğitimi verdi. VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. (VEDAŞ), SAHA PERSONELİNE, YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA EĞİTİMİ VERDİ. Şirket merkezindeki eğitim sahasında gerçekleşen eğitimler hakkında açıklama yapan VEDAŞ Van İl Müdürü Abdulmelik ...
See Details:
Burs ve kredi ödemeleri başladı
-
VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. (VEDAŞ), SAHA PERSONELİNE, YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA EĞİTİMİ VERDİ. Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş. (VEDAŞ), saha personeline, yüksekte güvenli çalışma eğitimi verdi. VANGÖLÜ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. (VEDAŞ), SAHA PERSONELİNE, YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA EĞİTİMİ VERDİ. Şirket merkezindeki eğitim sahasında gerçekleşen eğitimler hakkında açıklama yapan VEDAŞ Van İl Müdürü Abdulmelik ...
See Details:
Altıntaş’ta çiftçi eğitim ve istişare toplantısı
-
OTHER NEWS
SAĞLIK BAKANLIĞININ GENELGESİ DOĞRULTUSUNDA, 80 YAŞ VE ÜZERİ BİREYLERİN AKTİF ÜRETKEN VE SAĞLIKLI YAŞAM SÜRMESİNİ DESTEKLEMEK AMACI İLE HASTANEDE SAĞLIKLI YAŞ ALMA MERKEZİ YANİ YAŞAM MERKEZİ HİZMET VERMEKTEDİR. Eskişehir İl ...
Read more »
BİLECİK’İN GÖLPAZARI İLÇESİNDE BULUNAN TAŞHAN MEYDANI’NDA SOKAK SAĞLIKLAŞTIRMA VE CEPHE İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARINA BAŞLANDI. Bilecik’in Gölpazarı ilçesinde bulunan Taşhan Meydanı’nda sokak sağlıklaştırma ve cephe iyileştirme çalışmalarına başlandı. Gölpazarı Belediyesi Taşhan Meydanı’nda ...
Read more »
TÜDKİYEB Genel Başkanı Nihat Çelik, “Sağlanan destekler, üretimin sürdürülebilirliği, küçükbaş hayvan sayısının ve verimliliğin artmasına vesile olması bakımından sektörümüz açısından son derece değerlidir.” dedi. Küçükbaş hayvancılık destekleriyle hem hayvan sayısında ...
Read more »
Türkiyenin petrol ithalatı eylülde arttı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun eylül ayına ilişkin “Petrol Piyasası Sektör Raporu”na göre, Türkiyenin toplam petrol ithalatı içinde en büyük kalemi oluşturan ham petrolde ithalat yüzde ...
Read more »
MELİKGAZİ KAYSERİ BASKETBOL, YARIN SON 32 TURUNA KALMAYI GARANTİLEDİĞİ EUROCUP WOMEN F GRUBU’NDA SON MAÇINI OYNAYACAK. Melikgazi Kayseri Basketbol, yarın son 32 turuna kalmayı garantilediği Eurocup Women F Grubu’nda son ...
Read more »
Kanser alanındaki çalışmalarıyla tanınan Emory Üniversitesi’nden Prof. Dr. Deniz Peker Barclift, İstanbul Atlas Üniversitesi’nde düzenlenen Kan Hastalıkları Sempozyumu’nda önemli bilgiler verdi. Prof. Dr. Deniz Peker Barclift radyasyon maruziyetinin artması nedeniyle ...
Read more »
VAN’DA DÜN İTİBARİYLE ETKİLİ OLAN KUVVETLİ RÜZGAR BUGÜN ETKİSİNİ HAFİFLETİRKEN VAN GÖLÜ’NDE SABAH SAATLERİNDE OLUŞAN DALGALAR İSE KARTPOSTALLIK GÖRÜNTÜ OLUŞTURDU. Van’da etkili olan kuvvetli rüzgar nedeniyle Van Gölü’nde oluşan dalgalar, ...
Read more »