Nowy rodzaj testamentu. Idą zmiany. "Będą pielgrzymki krewnych"
W prawie spadkowym szykują się rewolucyjne zmiany
W prawie spadkowym szykują się rewolucyjne zmiany. Mają one objąć m.in. kwestie testamentów wojskowych i rozwiązać problem sprzecznych orzeczeń spadkowych. Najwięcej kontrowersji budzi jednak propozycja stworzenia nowej formy testamentu szczególnego - testamentu audiowizualnego.
W polskim systemie prawnym są tzw. testamenty szczególne. Obecnie wyróżniamy trzy rodzaje takich dokumentów: ustny, wojskowy oraz podróżny. Resort sprawidliwości pracuje jednak na zmianami w prawie spadkowym, które mają wprowadzić testament ustnego audiowizualnego.
Zgodnie z planowanymi zmianami, miałby on być utrwalony np. w postaci nagrania wideo. W odróżnieniu od jego "zwykłej" formy, testament ustny audiowizualny będzie można sporządzić bez konieczności angażowania świadków. W opisie projektu czytamy: "postęp technologiczny spowodował, że możliwe stało się sporządzanie testamentów ustnych za pomocą urządzeń audiowizualnych, takich jak nagrania wideo lub głosu spadkodawcy".
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Ujawnili wydatki na loty. Obajtek się wywinie? Prawnik mówi wprost
Z uwagi na "ryzyko sfałszowania tego typu testamentów, na przykład za pomocą sztucznej inteligencji, nie będzie on zaliczany do formy zwykłej, a szczególnej". To "sąd zbada stan świadomości i swobody testatora w chwili testowania".
Pomysł resortu kierowanego przez Adama Bodnara budzi jednak wiele kontrowersji. Zdaniem ekspertów forma testamentu może prowadzić do nadużyć i przyczynić się do wydłużenia postępowań sądowych.
- W mojej ocenie w całej inicjatywie wprowadzenia testamentu audiowizualnego, poza ogólnikami dotyczącymi postępującej cyfryzacji i zagrożeniem nagłej śmierci, nie przedstawiono żadnej konkretnej ratio legis (cel danego przepisu prawnego) takiej propozycji - mówi w rozmowie z portale interia.pl Radosław Wiśniewski, adwokat w kancelarii Wardyński i Wspólnicy sp.k. - Ja również nie jestem w stanie zidentyfikować rzeczywistych korzyści i powodów, dla których warto byłoby rozważać tego rodzaju inicjatywę, wobec zagrożeń, jakie wiążą się z tego rodzaju nową formą testamentu - dodał.
Zobacz także:
Idą duże zmiany w spadkach. Oświadczenie ostatniej woli nagrasz kamerą
Podobnego zdania jest adwokat Michał Sankowski. - Wątpliwości budzi brak zapewnienia spadkodawcy swobody w podejmowaniu decyzji co do swojego rozrządzenia na wypadek śmierci - przyznaje w rozmowie z serwisem. - Jeżeli bowiem osoba będąca beneficjentem takiego testamentu jest jednocześnie osobą rejestrującą obraz i dźwięk, łatwo wyobrazić sobie pielgrzymki krewnych do spadkodawcy znajdującego się na łożu śmierci, chcących za pomocą np. telefonów komórkowych nagrać korzystne dla siebie oświadczenie testamentowe.
Szczególny testament będzie ważny 3 miesiące
Zmiany będą dotyczyć także ważności testamentów szczególnych. Obecnie zachowują one moc przez maksymalnie 6 miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały sporządzenie takiego testamentu. Projekt Ministerstwa Sprawiedliwości skraca ten czas do 3 miesięcy (1 miesiąca w przypadku testamentu audiowizualnego).
Proponowane zmiany w prawie spadkowym zaostrzą przesłanki umożliwiające sporządzenie testamentu ustnego. Nowe rozwiązania mają zminimalizować ryzyko fałszowania tego rodzaju testamentów.
Testament ustny będzie można sporządzić jedynie w sytuacjach, w których sporządzenie testamentu w formie pisemnej jest niemożliwe lub znacznie utrudnione z powodu wystąpienia szczególnych i nagłych okoliczności (np. nagła poważna choroba). Dodatkowo będzie musiała istnieć obawa rychłej śmierci osoby sporządzającej testament. Projekt Ministerstwa Sprawiedliwości łączy te dwie przesłanki – dotychczas do sporządzenia testamentu ustnego musiała zaistnieć jedna z nich.
Zobacz także:
Nadchodzą zmiany w testamentach. Ministerstwo zdradza plany
Do Kodeksu cywilnego wprowadzona zostanie także instytucja testamentu wojskowego. Tę formę testamentu dotychczas regulowało rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej. Zmiana sprawi, że wszystkie formy testamentu będą uregulowane w Kodeksie cywilnym. Dotychczas istniały wątpliwości konstytucyjne odnośnie do tego, czy testament wojskowy powinno regulować rozporządzenie. Ponadto zlikwidowany zostanie testament podróżny, gdyż taka forma testamentu znajdowała niewielkie zastosowanie w praktyce.
Nadchodzą zmiany w testamentach. Ministerstwo zdradza plany
Rząd szykuje ważne zmiany. "Testament spisany niezwłocznie"
Idą duże zmiany w spadkach. Oświadczenie ostatniej woli nagrasz kamerą