Czy rektor Akademii Wymiaru Sprawiedliwości został powołany zgodnie z prawem?
Czy wiceminister sprawiedliwości rządów PiS Marcin Romanowski miał upoważnienie do powołania komendanta rektora nowej Akademii Wymiaru Sprawiedliwości? – bada to resort Adama Bodnara, który chce zlikwidować akademię i przy okazji odwołać rektora.
Rektor AWS Michał Sopiński może wkrótce stracić stanowisko, a uczelnia zostanie zlikwidowana
Michał Sopiński, 30-letni prawnik związany z Suwerenną Polską, w marcu ubiegłego roku został rektorem Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości, która kształciła kadry więziennictwa. Podlegała ona ówczesnemu ministrowi sprawiedliwości Zbigniewowi Ziobrze. Ale już w kwietniu Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości ustawą została zmieniona na Akademię Wymiaru Sprawiedliwości, a 17 czerwca wiceminister sprawiedliwości Marcin Romanowski, działając z upoważnienia ministra Ziobry, powołał dr. Sopińskiego na stanowisko rektora komendanta Akademii Wymiaru Sprawiedliwości.
I tu pojawiła się prawna wątpliwość: czy wiceminister Romanowski miał upoważnienie do powołania rektora akademii?
Suwerenna Polska okopuje się na stanowiskach
Ustawa z kwietnia ubiegłego roku o zmianie nazwy uczelni służb państwowych nadzorowanej przez ministra sprawiedliwości spowodowała, że dotychczasowej Szkole Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości (uczelni zawodowej) nadawała charakteru akademii, a więc uczelni o większej autonomii, gdzie rektora powołuje i odwołuje senat. Jednak w ustawie był przepis przejściowy (art. 9), który brzmiał: w roku 2023 minister sprawiedliwości do dnia 31 lipca powoła rektora Akademii Wymiaru Sprawiedliwości na pięcioletnią kadencję, która rozpoczyna się z dniem 1 września 2023 r. Tak więc Suwerenna Polska zablokowała sobie miejsce dla swojego człowieka na pięć lat. Czy na pewno jednak dopełniono procedur?
Minister Zbigniew Ziobro podzielił się władzą w resorcie i zarządzeniem z 15 grudnia 2021 r. upoważnił jednego z wiceministrów Marcina Romanowskiego do „wykonywania zadań wynikających z nadzoru Ministra Sprawiedliwości nad Szkołą Wyższą Wymiaru Sprawiedliwości w Warszawie, w tym powoływania i odwoływania Rektora-Komendanta, prorektorów i członków rady programowej oraz wynikających ze stosunku służbowego funkcjonariuszy pełniących w niej służbę”.
Czytaj więcej
Prokuratura wyjaśnia, dlaczego chce aresztowania posła Suwerennej Polski
Upoważnienie zgodnie z prawem musi być zawsze wyraźnie dookreślone. A to, które posiadał Romanowski, dotyczy poprzedniej uczelni, a nie Akademii, którą powołano do życia nową ustawą.
Zapytaliśmy obecne kierownictwo Ministerstwa Sprawiedliwości, czy takie nowe pełnomocnictwo ówczesny wiceminister Romanowski dla akademii otrzymał. Okazuje się, że nie.
„W rejestrze upoważnień i pełnomocnictw Ministra Sprawiedliwości i Dyrektora Generalnego Ministerstwa Sprawiedliwości nie odnotowano odrębnego upoważnienia dla byłego Podsekretarza Stanu p. Marcina Romanowskiego do powoływania Rektora-Komendanta Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości (obecna nazwa: Akademia Wymiaru Sprawiedliwości)” –odpisuje na nasze pytania Karolina Wasilewska, rzeczniczka ministra Adama Bodnara.
Jest także zarządzenie ministra sprawiedliwości z 16 maja 2023 r. – zgodnie z którym wiceminister Marcin Romanowski sprawował stałe zastępstwo ministra sprawiedliwości w sprawach wykonywania (...) zadań wynikających z nadzoru ministra sprawiedliwości nad Szkołą Wyższą Wymiaru Sprawiedliwości w Warszawie”.
Sopiński: niekorzystne konsekwencje mojego odwołania
Michał Sopiński nie wziął się w Akademii z ulicy – ma tytuł doktora, z wykształcenia jest prawnikiem, politycznie to były pełnomocnik Suwerennej Polski w Kaliszu. Przesyła nam oświadczenie, w którym zapewnia, że jego powołanie „nastąpiło zgodnie z przepisami prawa” na mocy „upoważnienia Ministra Sprawiedliwości zgodnie ze stałym zastępstwem wynikającym z zakresu czynności członków Kierownictwa Ministerstwa Sprawiedliwości”.
Przestrzega również, że podważanie legalności wyboru władz akademii „doprowadziłoby do niekorzystnych skutków w Służbie Więziennej, kurateli sądowej oraz całym wymiarze sprawiedliwości”, m.in. „oznaczałoby nieważność z mocy prawa wszystkich podpisanych przez niego przyjęć na studia cywilne i mundurowe, wydawania dyplomów ukończenia studiów czy decyzji o przyznaniu świadczeń socjalnych oraz stypendiów za osiągnięcia w nauce”.
Czytaj więcej
Dyrektor z resortu Bodnara: bezkarność dobrej zmiany w sądach się kończy
Dodaje również, że „brak istnienia prawnych i faktycznych przesłanek co do kwestionowania legalności lub skuteczności (jego) powołania został dodatkowo potwierdzony w opiniach zleconych przez Akademię Wymiaru Sprawiedliwości renomowanym prawnikom”.
Sytuacja nie jest jednak jasna. Według naszych nieoficjalnych ustaleń w ministerstwie wciąż trwają analizy dokumentów. Nowe władze Ministerstwa Sprawiedliwości chcą zlikwidować akademię nową ustawą, co spowoduje również przerwanie pięcioletniej kadencji Sopińskiego. Powołana ma zostać Wyższa Szkoła Służby Więziennej nadzorowana przez dyrektora generalnego Służby Więziennej i ministra sprawiedliwości. Według dyrektora generalnego Służby Więziennej płk. Andrzeja Pecka akademia nie kształci funkcjonariuszy – obecnie około 6 tysięcy funkcjonariuszy nie ma przeszkolenia zawodowego, a kolejne 2 tysiące potrzebują przeszkolenia specjalistycznego.