Paaseilanders hielden hun kale eiland juist leefbaar
Paaseilanders hielden hun kale eiland juist leefbaar
De desolate staat van Paaseiland, bekend om de gigantische alleenstaande stenen beelden, wordt toegeschreven aan ecocide, het uitmoorden van de natuur. Nadat de oorspronkelijke bewoners rond 1200 na Christus vanuit Polynesië gearriveerd waren op Rapa Nui, zouden zij hun natuurlijke hulpbronnen overgeëxploiteerd hebben. Dat, zegt het gangbare verhaal over het eiland, leidde tot een bevolkingsexplosie en uiteindelijk een ineenstorting van hun samenleving.
Niets is minder waar, stellen Amerikaanse onderzoekers in een onderzoek verschenen in Science. De oorspronkelijke bewoners wisten zich juist op ingenieuze wijze aan te passen aan de uitdagende omstandigheden op het eiland en konden op die manier eeuwenlang een duurzame en stabiele manier van leven in stand houden.
Dat deden ze met 'rotstuinen', een ingenieuze landbouwtechniek waar dankzij zorgvuldig geplaatste grote en kleine stenen een microklimaat ontstaat dat tegen de wind beschermt, vocht vasthoudt en zelfs belangrijke mineralen levert. Zo konden de bewoners zoete aardappelen verbouwen, zelfs op de arme vulkanische grond van het eiland.
Tot nu toe was de schatting dat die rotstuinen tot wel 19% van het 164 vierkante kilometer grote eiland besloegen, genoeg om een bevolking van 16.000 zielen te voeden, aldus NewScientist. Maar uit onderzoek ter plaatse, in combinatie met satellietbeelden en machine learning-modellen blijkt dat de rotstuinen slechts 0,76 vierkante kilometer van het eiland bedekten. Genoeg om zo'n 2.000 mensen te voeden. Aangevuld met 35 tot 45% voedingsstoffen uit zee en wat andere gewassen genoeg voor 3.000 zielen, wat overeenkomt met de geschatte bevolkingsgrootte toen de Europeanen in 1722 arriveerden.
Het eiland was niet altijd al kaal. Er groeiden palmbomen van een inmiddels uitgestorven soort (door boomkap) en er was een rijke vogelpopulatie, maar het was niet vruchtbaar voor mensen door gebrek aan regen. Niettemin maakten nou juist de bewoners van Rapa Nui er een bewoonbare plek van. De bewoners wisten het eiland aan te passen aan hun levensbehoeften door hun slimme landbouwmethoden. Dat hielden ze eeuwenlang vol en wellicht hadden ze dat tot de dag van vandaag gekund als ze niet ontdekt waren en verkocht als slaven.
NewScientist - Easter Island's legendary societal collapse didn't actually happen