Πώς θα καταλάβεις αν ο ξινός συγγενής σου κάνει κοπλιμέντο ή σε προσβάλει;
Αυτές τις ημέρες βλέπουμε περισσότερο κόσμο, μοιραζόμαστε περισσότερες ώρες από τη ζωή μας με άλλους και συχνά-πυκνά δοκιμάζουμε και την υπομονή μας, όταν εκείνος ο ξινός συγγενής ή φίλος φίλου μας λέει κάτι που ακούγεται ως κοπλιμέντο, αλλά δεν είναι.
Θα μου πεις, θα καθίσεις να σκάσεις; Αφού ούτως ή άλλως δεν θα ξαναδείς αυτόν τον άνθρωπο έως το επόμενο Πάσχα. Γιατί να σπαταλήσεις αδίκως το χρόνο σου και την ενέργεια σου; Σάμπως θα αλλάξει;
Κι αν είσαι εσύ ο άνθρωπος που κάνεις μια λάθος φιλοφρόνηση; Που δεν μοιράζεις ακριβώς απλόχερα τη θετικότητα σου, όπως κάνεις κάποιον άλλον να νιώσει καλά με έναν επαινετικό λόγο ή μια κολακεία;.
Καλωσήλθες στην απλή αναλογική της φιλοφρόνησης που από μόνη της εξηγεί περί τίνος πρόκειται (φίλος και φρονῶ -εγκωμιάζω, δοξολογώ). Άσχετα από το πώς την έχουμε καταντήσει.
Πριν προχωρήσουμε στο παρασύνθημα (do and don’t) θα ήταν χρήσιμο να γνωρίζεις πως όταν κάνεις ένα κομπλιμέντο, ενισχύεις την αυτοπεποίθηση του άλλου, αλλά και τη δική σου ευεξία. Αυτό τουλάχιστον έδειξε έρευνα,
Βασικά «συστατικά» ενός κομπλιμέντου
Αν θες να βεβαιωθείς πως αυτό που θα βγει από το στόμα σου είναι φιλοφρόνηση, χρειάζεται να θυμάσαι πως ο στόχος είναι να κάνεις τον άνθρωπο στον οποίον απευθύνεσαι να αισθανθεί καλά. Αυτό γίνεται μέσω της έκφρασης θαυμασμού ή εκτίμησης, χωρίς να υπάρχει κάποιο «αλλά» στην πρόταση.
Ακόμα και οι ερευνητές αναγνωρίζουν πως αυτό είναι κάτι που φαίνεται απλό, αλλά στην πράξη δεν είναι. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα σχόλια που κάνουμε σε ανθρώπους για απώλεια κιλών, χωρίς να σκεφτόμαστε πως μπορεί να υπήρχε ιατρικός λόγος ή όποιο άλλο πολύ σοβαρό θέμα που δεν θέλει να μοιραστεί.
Εκτός και αν πρόκειται για πολύ δικό μας άνθρωπο και ξέρουμε πως θα πάρει ένα boost από μια σχετική φιλοφρόνηση, δεν ‘αγγίζουμε’ το βάρος ή όποιο άλλο μέρος της εμφάνισης. Ένας απλός τρόπος να αποφύγουμε τις παγίδες, είναι να επαινούμε τις βασικές αξίες του όποιου ανθρώπου. Αν δεν έχει, απλά δεν μιλάμε -δεν χρειάζεται να μιλάμε πάντα.
Χρειάζεται επίσης, να γινόμαστε συγκεκριμένοι. Αντί του «είσαι καλός δάσκαλος», προτίμησε το «λατρεύω τον τρόπο που προσέχεις ξεχωριστά κάθε μαθητή». Η λεπτομέρεια κάνει πιο πιστευτό το κομπλιμέντο αλλά και πιο αξιομνημόνευτο.
Σε περίπτωση που θέλουμε να δημιουργήσουμε προσωπική επαφή, πριν πούμε το οτιδήποτε λέμε το όνομα του ανθρώπου στον οποίον απευθυνόμαστε.
Για να έχουμε λοιπόν, το κεφάλι μας ήσυχο και να είμαστε σίγουροι πως αυτό που θα βγει από το στόμα μας, θα φτιάξει τη διάθεση του άλλου
- τον κοιτάμε στα μάτια και χαμογελάμε,
- λέμε το όνομα του,
- είμαστε ειλικρινείς (είναι ο θεμέλιος λίθος ενός κομπλιμέντου),
- γινόμαστε όσο πιο συγκεκριμένοι μπορούμε ως προς το αντικείμενου του επαίνου μας (αντί του «φαίνεσαι ωραίος» δοκίμασε το «αυτό το σακάκι σου ταιριάζει πολύ». Αν το νιώθεις πρόσθεσε και το «το χρώμα συμπληρώνει ιδανικά τα μάτια σου»),
- εστιάζουμε στην προσπάθεια ή το επίτευγμα που μας κάνει να θέλουμε να πούμε κάτι καλό («η παρουσίασή σου ήταν τόσο καλά προετοιμασμένη. Είναι ξεκάθαρο ότι έβαλες πολλή σκέψη σε αυτήν»).
Όταν δεν πρόκειται για ανθρώπους που γνωρίζουμε καλά, εστιάζουμε στην ηθική και όχι τα ρούχα ή τη γενικότερη εμφάνιση, δεν ζητάμε ποτέ χάρες και δεν διστάζουμε να κάνουμε φιλοφρόνηση και σε άνθρωπο που δεν ξέρουμε (πχ να πούμε ένα «τέλεια σκουλαρίκια» αν πραγματικά μας αρέσουν).
BAΣΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΦΙΛΟΦΡΟΝΗΣΕΩΝ
«Πάντα ξέρεις πώς να με κάνεις να γελάω! Έχεις φανταστική αίσθηση του χιούμορ».
«Είσαι τόσο θετικός άνθρωπος. Είναι πάντα αναζωογονητικό να βρισκόμαστε».
«Εκτιμώ πολύ…» (το πώς ακούς πάντα με προσοχή όταν μιλάω)
«Έχεις πραγματικό ταλέντο …» (στο να παίζεις κιθάρα)
«Με ενέπνευσες να…» (ξεκινήσω τον εθελοντισμό αφού άκουσα για τη δουλειά σας στο καταφύγιο ζώων»).
ΒΑΣΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ TOΞΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΙΣ ΦΙΛΟΦΡΟΝΗΣΕΙΣ
Όπως είπαμε και νωρίτερα, πέραν όσων θέλουν να μοιράζουν θετική ενέργεια στο χώρο, θα υπάρχουν πάντα κι εκείνοι που θα ‘πετούν’ επάνω μας τη δυστυχία ή τη μιζέρια τους κλπ. Γίνονται αντιληπτοί, όταν κάνουν συνεχή και ανεπιθύμητα κομπλιμέντα (για παράδειγμα σχολιάζουν συνεχώς την εμφάνιση σου και δεν ‘νιώθουν’ όταν τους λες πως δεν περνάς καλά).
Συνηθίζουν να «τσιγκλούν» τις ανασφάλειες μας, με φράσεις που πασάρουν ως κοπλιμέντα («είσαι τόσο γενναία που φοράς αυτό το έντονο χρώμα» ή «συνήθως δεν είσαι τόσο αστείος. Τι έχεις πάθει;»).
Όταν υπάρχει διαφορά στην ιεραρχία που ορίζεται από τη δυναμική του κάθε μέλους της οικογένειας και της παρέας, προτιμούν να τη χρησιμοποιούν για να δημιουργούν πίεση σε όσους είναι από κάτω, να ενεργούν με ένα συγκεκριμένο τρόπο, ώστε να συνεχίσουν να εισπράττουν φιλοφρονήσεις.
Κατά τα ειωθότα, οι τοξικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν και τα κομπλιμέντα για να χειραγωγούν (Το «είσαι τόσο καλός σε αυτό, πρέπει οπωσδήποτε να το κάνεις!» είναι ο τρόπος τους για να κάνεις ό,τι θέλουν).
ΒΑΣΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΦΙΛΟΦΡΟΝΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ
Διάβασες ήδη πως πολύ εύκολα μπορεί να τραβήξει άλλο δρόμο μια φράση που βγαίνει από ένα στόμα ως κομπλιμέντο. Ώρα για ενδεικτικά παραδείγματα.
«Φαίνεσαι υπέροχη για την ηλικία σου»
Που όσο και αν προσπαθείς να την κρύψεις, όλη την ξέρουμε
«Πωωω, είσαι πολύ κομψή σήμερα. Έχασες κιλά;»
Συνήθως δεν φαίνεται κομψή και καλά θα κάνεις να μην ξαναπάρεις κιλά.
«Φανταστικό το φόρεμα σου. Μήπως όμως, έπρεπε να το συνδυάσεις με άλλα παπούτσια για να το αναδείξεις καλύτερα;»
Να σε κάψω Γιάννη, να σ’αλείψω μέλι
«Είσαι το πιο όμορφο άτομο στο δωμάτιο»
Πέραν της εμφάνισης δεν έχεις να μας ‘πεις’ και κάτι άλλο.
«Ωραία μπλούζα. Αν δεν σε έβλεπα, δεν θα πίστευα πως μπορεί να σου ταιριάξει»
Έτσι χάλια που είσαι.
«Ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω πώς δεν έχεις παντρευτεί, ενώ είσαι τόσο ευχάριστος και έξυπνος άνθρωπος»
Σε αυτήν τη φράση υπάρχουν πολλά διαφορετικά ‘λάθη’, με πρώτο ότι για αυτόν που μιλάει ο σκοπός της ζωής φαίνεται να είναι ο γάμος. Έπειτα αφήνει υπόνοιες για τυχόν ελάττωμα που δεν επιτρέπει την ‘ολοκλήρωση’. Και φυσικά προκαλεί τεράστια αμηχανία -σε όλο το τραπέζι.