Verbod of niet: veel minderjarigen doen mee aan loterijen

Kinderen en krasloten

Het is voor minderjarigen eenvoudig om stiekem mee te spelen met loterijen, terwijl dat niet mag. Loterijen zoals Postcodeloterij en de Vriendenloterij verifiëren de leeftijd van de spelers niet, waardoor kinderen makkelijk mee kunnen doen. De Kansspelautoriteit is een onderzoek gestart. "Dit is absoluut niet de bedoeling."

Dat bevestigt de Kansspelautoriteit desgevraagd aan RTL Nieuws. Vanwege het lopende onderzoek dat eerder dit jaar is gestart wil de toezichthouder op de gokbranche niet zeggen welke loterijen onderzocht worden vanwege het meespelen door minderjarigen.

"We willen niet dat jongeren wennen aan kansspelen, dat kan op latere leeftijd grotere problemen geven en een kans op verslaving", zegt bestuursvoorzitter René Jansen van de Kansspelautoriteit. "We krijgen signalen dat minderjarigen kunnen deelnemen aan loterijen en zelfs prijzen krijgen uitgekeerd. Dat mag niet volgens de vergunning die we hebben verstrekt. Die deur moeten we gesloten krijgen."

Minderjarigen spelen mee

In een nieuw omvangrijk onderzoek van Ipsos I&O geeft 16 procent van de minderjarige jongeren zelf aan dat zij in het afgelopen jaar hebben meegespeeld met een loterij. Dat is opvallend, want zowel wettelijk gezien als volgens de spelvoorwaarden van de loterijen zelf mogen jongeren onder de 18 helemaal niet meedoen met kansspelen.

Dat ze toch kunnen meedoen komt omdat sommige loterijen nauwelijks controleren of kinderen wel de juiste leeftijd opgeven. Loterijen zoals Lotto en de Staatsloterij zijn streng en eisen een verificatie van de leeftijd, via apps zoals iDIN. Die gebruiken de bankrekening van de speler om vast te stellen of hij/zij wel meerderjarig is.

Andere loterijen zoals de Vriendenloterij en de Postcodeloterij zeggen wel dat minderjarigen niet mee mogen doen, maar verifiëren niet of spelers de juiste leeftijd invoeren. Daar maken minderjarigen dankbaar gebruik van.

'Gewoon ingevuld'

Onder meer de 17-jarige Anthony uit Ridderkerk is sinds enkele maanden speler van de Postcodeloterij. "Ik vond zo'n envelop op de deurmat en toen wilde ik dat wel eens proberen. Online kon ik elke leeftijd invullen die ik wilde, toen was het zo geregeld."

Inmiddels heeft Anthony met zijn ouders gesproken en wil hij er weer vanaf. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, hij heeft al met zijn vader gebeld met de Klantenservice, maar de loterij blijft maar bedragen afschrijven.

Instanties zoals verslavingskliniek Jellinek maken zich zorgen over het hoge percentage minderjarigen dat meedoet met kansspelen. Loterijen worden door deskundigen weliswaar gezien als niet zo verslavend, ze laten kinderen wel wennen aan gokken en kansspelen.

Bovendien zijn minderjarigen veel gevoeliger voor gokverslaving dan volwassenen. Zo vertoont 9 procent van de minderjarige spelers uit het Ipsos I&O onderzoek gematigd of hoog risicogedrag, een veel hoger percentage dan onder spelers van alle leeftijden. Risicospelers geven soms meer uit dan ze zich kunnen veroorloven, verliezen de tijd uit het oog of gokken om geld terug te winnen en voelen zich daar dan gestrest over.‌

Leeftijdsverificatie wettelijk verplichten

“Het is voor veel volwassenen al lastig om om te gaan met de risico’s van gokken, laat staan voor minderjarigen”, zegt Floor van Bakkum, hoofd Preventie van de Jellinek Kliniek. “Loterijen zouden echt veel meer moeten doen om meespelen van minderjarigen te voorkomen, het is bovendien een slechte zaak dat leeftijdsverificatie nog geen wettelijke verplichting is.”

Onder meer de Postcodeloterij, Lots of Happiness Loterij en de Vriendenloterij voeren geen leeftijdscontrole uit bij de online verkoop van loten. Deelnemers moeten hun geboortedatum invoeren en verklaren dat ze ouder zijn dan 18 jaar, maar wie wil kan ook een andere leeftijd invullen.

Krasloten via winkel

Overigens is een leeftijdsverificatie geen garantie dat minderjarigen helemaal niet meer mee kunnen spelen.

De Nederlandse Loterij gebruikt online leeftijdsverificatie, maar werkt ook samen met winkeliers die Krasloten verkopen. Die zijn volgens het onderzoek van Ipsos I&O ook mateloos populair onder minderjarigen: Een op de vijf (22 procent) van de 16 en 17-jarigen zegt recentelijk mee te hebben gespeeld met Krasloten.

Winkeliers die deze loten verkopen moeten de leeftijd van spelers controleren, maar kennelijk gebeurt dat niet altijd. Ook kunnen kinderen een lot cadeau hebben gekregen van een volwassene, hoewel dit ontraden wordt door Krasloten. Winkeliers worden getraind om hun klanten te waarschuwen voor de gevolgen van kansspelen op minderjarigen.

Reactie Loterijen

‌In Nederland zijn enkele grote loterij-bedrijven actief die kansspelen organiseren. Denk aan De Nederlandse Loterij (o.a. Staatsloterij, Lotto, Toto), Nationale Goede Doelen Loterijen (Postcodeloterij, Vriendenloterij) en Fairshare Loterijen (Lot of Happines Loterij).

De organisatie achter de Postcodeloterij en de Vriendenloterij laat weten dat het voorkomen dat minderjarigen meespelen 'absolute topprioriteit is' en dat ook dit bedrijf overweegt om leeftijdsverificiatie zoals iDIN in te voeren.

Ook laat de loterij weten dat kinderen die meespelen hun inleg terug kunnen krijgen. "Hetzelfde geldt voor het uitkeren van prijzen: dit mag nooit naar een minderjarige gaan. Zodra er sprake is van gebleken minderjarigheid, worden alle ingelegde gelden teruggestort."

De volledige reactie van de Postcodeloterij & VriendenLoterij lees je hier.