Kun je een cruise verduurzamen? Een Noord-Hollands bedrijf in 'fietscruises' denkt van wel
Bike Boat Tours
Met zijn bedrijf Bike Boat Tours organiseert Laurens Winkel fietsreizen voor toeristen die meer willen zien van de omgeving rondom Amsterdam. Toeristen, veelal Amerikanen, maken iedere dag een paar uur durende reis op de fiets door de natuur.
Opzich duurzaam, ware het niet dat de toeristen iedere nacht slapen in doorgaans een klein cruiseschip, dat achter de fietsers aan vaart.
Cruises zijn 'minst duurzame vakanties'
Aangezien dit soort schepen veel fossiele brandstoffen verbruiken, zijn cruisereizen nadelig voor het klimaat. Expert duurzaam toerisme Eke Eijgelaar aan de Breda Hogeschool noemde cruisereizen afgelopen jaar tegen de NOS dan ook een van de "minst duurzame manieren om op vakantie te gaan".
Als Winkel zijn bedrijf wil vergroenen, zou hij het beste de boten eruit kunnen snijden. Maar goed, dan is ook zijn hele bedrijfsconcept weg.
"Het meest duurzame is om geen kinderen te krijgen", grapt de ondernemer, als Business Insider Nederland hem spreekt op een zakenevenement in Vijfhuizen. "We bieden een superleuke vakantie, die ook nog eens gezond is. Mensen gaan fietsen, in plaats van op het strand te liggen. Dat willen we zo houden, alleen moeten we daarvoor wel iets doen."
Dus kwam Winkel in 2019 met een plan om de uitstoot van zijn bedrijf terug te schroeven. Hij besloot per bedrijfsonderdeel de CO2-uitstoot te meten, om vervolgens in te zetten op reductie.
Soms is dat heel eenvoudig. Door gasten vaker een vegetarische maaltijd voor te schuiven, wist hij de uitstoot per avondmaaltijd met gemiddeld 8 kilogram CO2 terug te brengen.
De grote duurzaamheidsslag hoopt Winkel te maken door zijn schepen op groenere energie te laten varen. In 2035 wil hij 70 procent minder CO2 uitstoten dan zijn bedrijf in 2019 deed. Wel zit er een licht addertje onder het gras, zo blijkt. "We groeien wel, dus berekenen we de uitstoot per gast", zegt Winkel.
Wanneer zijn bedrijf volledig uitstootvrij is, kan Winkel nog niet zeggen. Aan ambitie lijkt het de ondernemer in ieder geval niet te ontbreken. "Ik verwacht wel dat al onze schepen over 15 jaar elektrisch varen."
Wie het duurzaamheidsplan van Bike Boat Tour erbij pakt, zal wel enkele haken en ogen opvallen. Die 70 procent reductie in 2035 stelt het bedrijf bijvoorbeeld alleen klaar te kunnen spelen "als gasten bereid zijn meer te betalen voor hun reis".
Gasten betalen extra voor groenere schepen
Dat is dan ook waar Winkel voorlopig op inzet. Gasten betalen sinds dit jaar een tientje extra voor hun reis. Bike Boat Tours heeft er zo'n 20.000 per jaar, waardoor die tientjes dit jaar naar verwachting 2 ton opleveren.
Dat geld belandt in een separate stichting, die financiert dat een deel van de boten op 'hydrotreated vegetable oil' (hvo) varen.
Hvo is een soort biodiesel die is gemaakt van plantenresten. Wel kost het de rederijen waarmee Winkel samenwerkt 30 procent meer dan fossiele diesel. De prijs is zo hoog, omdat producenten de afvalproducten moeten opkopen en verwerken. Bovendien moeten sommige oude motoren van schepen worden omgebouwd. "Dat kost tonnen", zegt winkel.
Hernieuwbare diesel zorgt voor een grofweg 90 procent lagere CO2-uitstoot dan fossiele brandstoffen, schreef Business Insider Nederland eerder.
Zes van de 25 schepen waarmee Winkel samenwerkt, varen al met dit type brandstof. Volgend jaar wil de ondernemer dit verhogen naar veertien boten en over zo'n drie jaar moeten alle schepen waarmee het bedrijf samenwerkt over zijn naar hvo. Om dit voor de bedrijven achter deze boten te bekostigen, wil Winkel de prijs van zijn reizen ook de komende jaren laten stijgen, waarschijnlijk telkens met 10 euro.
"We hopen dat de markt die prijsstijging accepteert", zegt Winkel. Tot dusver merkt hij nog geen dip in het aantal boekingen op. "Maar we zitten in een concurrentieveld. Aan de andere kant: zij moeten ook om. Zowel de politiek als de markt eist dat."
Hij merkt het alleen al in Amsterdam, de stad waar hij vaak doorheen vaart. "Sinds vorig jaar moet je er een Green Award hebben om aan te meren als cruiseschip. Met een hele oude motor die zwarte rook uitslaat, kom je er niet meer in."
Elektrisch varen blijkt nog een uitdaging
Elektrische boten moeten het uiteindelijk overnemen bij Boat Bike Tours. Hier al direct op overgaan, is volgens Winkel niet te doen. De markt daarvoor staat nog in de kinderschoenen en de prijzen zijn torenhoog. In 2026 wil het bedrijf desalniettemin met zijn eerste elektrisch aangedreven schip werken, blijkt uit het duurzaamheidsverslag.
Technisch gezien kan zoiets best, denkt Winkel. "Zeecruises en riviercruises varen al snel veertien uur per dag, wij maar zo'n drie uur. Dat is voor een batterij veel beter haalbaar. Ons soort cruises kun je dus sneller elektrisch maken."
Wel is het ombouwen van alle boten naar een elektrische aanvoering peperduur. Of zijn bedrijf het dan nóg redt met een tientje per klant extra?
Vermoedelijk niet, geeft Winkel toe. "Dat wordt een hele uitdaging. Maar goed, we hebben jarenlang met zijn allen misbruik gemaakt van de bronnen van de aarde. Alles was goedkoop en energie was gratis. Dat is gewoon klaar, alles zal duurder worden."
Hoeveel duurder zijn reizen erdoor zullen worden, weet Winkel niet. Exorbitant hoge bedragen verwacht hij ook weer niet, want "je bespaart per tour ook 500 liter diesel als je elektrisch gaat varen. Dat scheelt dus ook weer geld".
Zijn duurzaamheidsmanager heeft zich inmiddels aangesloten bij klimaatbeweging Extinction Rebellion. "Die staat ook op de A12", zegt Winkel. "Zij is super geëngageerd."
Vindt die activistische manager de verduurzaming bij Bike Boat Tours eigenlijk wel snel genoeg gaan? Nee, lacht Winkel: "Veel te langzaam."