Ozempic en Wegovy blijken te praten met onze hersenen
Ozempic en Wegovy blijken te praten met onze hersenen
De opkomst van GLP-1 receptor-agonisten, zoals Ozempic en Wegovy, heeft niet alleen een revolutie teweeggebracht in de behandeling van diabetes en obesitas, maar werpen ook nieuw licht op de werking van onze hersenen. De medicijnen, oorspronkelijk ontwikkeld om de insulineproductie te stimuleren, blijken te communiceren met ons brein waardoor ze een verrassende invloed hebben op eetgedrag, plezier en verslaving. Scientific American wijdt er een uitgebreid artikel aan.
Kimberly Chauche, een vrouw uit Lincoln, Nebraska, worstelde haar hele leven met overgewicht. Na tientallen jaren van pogingen met diëtisten en personal trainers, werd haar in maart 2024 Wegovy voorgeschreven. Binnen enkele maanden verloor ze bijna 9 kilo, maar wat haar het meest verbaasde was de verandering in haar reactie op voedsel. Eens onweerstaanbare snacks, zoals popcorn, lieten haar al koud binnen enkele dagen na de eerste injecties. "Het was alsof een deel van mijn brein dat altijd 'aan' was, plotseling stil werd," zegt ze. Het wegvallen van 'food noise' - opdringerige gedachten over eten - is voor obesitaspatiënten een bijna surrealistisch resultaat van het gebruik van de afvalmedicijnen.
De wetenschap achter GLP-1
Onderzoekers houden zich al decennia bezig met het bestuderen van GLP-1, een hormoon dat een cruciale rol speelt in de regulatie van de bloedsuikerspiegel. Het succes van GLP-1 receptoragonisten zoals semaglutide, het actieve bestanddeel in Ozempic en Wegovy, spoort de wetenschappelijke gemeenschap aan om te onderzoeken hoe deze stoffen niet alleen de eetlust verminderen, maar de hersenen beïnvloeden.
Effecten op de hersenen
Het mechanisme waarmee GLP-1 medicijnen werken, begint in de darmen. Wanneer iemand eet, wordt GLP-1 vrijgegeven om de spijsvertering te helpen en een gevoel van verzadiging te signaleren. Recent onderzoek toont aan dat GLP-1 ook een directe link heeft met onze hersenen. Het hormoon bindt zich aan receptoren op de nervus vagus, een belangrijke zenuw die boodschappen tussen de hersenen en de organen vervoert. Deze signalen bereiken de nucleus tractus solitarius (NTS), een groep neuronen diep in de hersenen die een centrale rol speelt in het energiebalansbeheer.
De synthetische GLP-1 varianten, zoals die in Ozempic en Wegovy, blijven langer actief in het lichaam dan het natuurlijke hormoon. Dit geeft ze de tijd om door te dringen in de hersenen en de GLP-1 receptoren daar te activeren. En dat resulteert in een langduriger gevoel van verzadiging en verminderde eetlust.
Meer dan gewichtsverlies
Het effect van GLP-1 medicijnen reikt verder dan alleen het verminderen van voedselinname. Patiënten melden ook een afname van andere verslavingsgedragingen, zoals overmatig alcoholgebruik of compulsief winkelen. Dit wijst op een mogelijke overlapping in de hersencircuits die betrokken zijn bij eetlust, beloning en verslaving. Neuronen die dopamine produceren, een chemische stof die cruciaal is voor motivatie en plezier, zijn ook rijk aan GLP-1 receptoren. De nieuwe inzichten die Ozempic en Wegovy met zich meebrengen, dragen mogelijk ook bij aan een beter begrip van de neurobiologische basis van verslaving en andere gedragsstoornissen en openen mogelijk nieuwe wegen voor de behandeling van een breed scala aan aandoeningen.
Tekenend is deze passage uit de tekst van Scientific American:
Mensen die al jarenlang moeite hebben om af te vallen en dat gewicht eraf te houden, krijgen vaak te horen dat hun wilskracht simpelweg niet sterk genoeg is, zegt Daniel Drucker,endocrinoloog aan de Universiteit van Toronto die in de jaren negentig onderzoek deed naar GLP-1. "Wij, inclusief zorgprofessionals, gaven de schuld aan mensen die moeite hadden met afvallen," zegt hij. "Het is moeilijk om ziektes te bedenken waarbij we het individu de schuld geven. Je zou nooit zeggen: 'Je kanker is teruggekomen; je hebt niet hard genoeg je best gedaan.'"
Het onderzoek naar GLP-1 zou kunnen helpen om het stigma rondom obesitas en verslaving weg te nemen door aannames te vervangen door een duidelijke pathologie.