Rutte doet belofte in laatste interview: 'Ik ga geen commentaar leveren op mijn opvolgers'

Mark Rutte gisteren bij de Nationale Herdenking Keti Koti.

Vlak voordat het nieuwe kabinet vanochtend werd beëdigd, gaf uittredend premier Mark Rutte telefonisch zijn allerlaatste interview als minister-president aan politiek verslaggever Frits Wester en presentator Robbie Kammeijer van RTL Nieuws. "Ik merk wel dat ik fysiek een beetje ben aangeslagen na zo'n lange tijd. Ook omdat ik het nu echt kan loslaten."

Uw laatste ochtend als premier. Hoe heeft u geslapen?

"Ik heb goed geslapen. Maar het is wel echt een bijzondere dag. Als Dick Schoof is beëdigd om 10.00 uur, is het echt afgelopen. Het is goed zo. Ik ben blij dat Dick het overneemt. Maar als je het zo lang hebt gedaan, is dit wel echt een moment. Dat voel ik echt zo. Ik ben ontzettend gesteld op alle collega's en iedereen met wie ik heb samengewerkt, dat ga ik ontzettend missen."

Wat is het belangrijkste dat u meeneemt naar de NAVO?

"Zoals ik ook in mijn toespraak van zondag zei: het belang van de internationale inbedding van ons land. Dat we niet alleen staan, dat we onderdeel zijn van een wereldgemeenschap. We moeten daarom het lidmaatschap van de Europese Unie en het lidmaatschap van de NAVO koesteren. We zijn een klein land. Rijk, top 20 van de wereld, maar klein. Dus heb je die samenwerking nodig. Je moet vrienden hebben in de wereld. Anders sta je alleen."

Werd er in alle portretten over u nog iets gezegd dat absolute onzin is?

"Dat niet. Maar wat al gauw de boventoon voert, is de typering dat ik altijd maar vrolijk en optimistisch ben. Dat is werkelijk niet waar. Het klopt dat ik in de kern een mens ben die niet geneigd is tot het depressieve. Maar in deze baan heb je zoveel momenten waarop de dingen moeizaam gaan, en waarop je met mensen te maken hebt die tussen de wielen van de staat raken. Zoals de mensen in de toeslagenaffaire en Groningen. Dan is het echt zwaar. In de eerste plaats voor die mensen, maar dat raakt ook mij.

Toch zei u als premier wel eens: zorgen maken is niks voor mij.

"Dat klopt. Want als een actief politicus zich zorgen maakt, zeg je: we betalen jou heel veel om die zorgen om te zetten in actie. Dat is je taak. Maar dat betekent niet dat je altijd maar vrolijk bent."

U leek tijdens uw tv-speech wel trots.

"Trots is niet het goede woord. Ik ben vooral dankbaar dat ik dit zo lang heb mogen doen. Ik hoop dat ik op bepaalde momenten iets heb mogen toevoegen."

De lat voor zo'n speech ligt hoog. U deed het alleen met corona. Waarom nu weer?

"Het was de bedoeling hem alleen via X en YouTube uit te zenden. Maar de NOS en RTL hoorden ervan, en besloten hem uit te zenden. Ik kon zelf niet vragen om het naar iedereen uit te stralen, zoals bij corona, maar dat de omroepen dat deden vond ik ontzettend leuk. Omdat het mij de gelegenheid gaf tegen heel Nederland te zeggen: dank je wel."

"En: we hebben een prachtig land. Laten we er voor elkaar blijven zijn. Dat maakt ons zo bijzonder, dat we naar elkaar omkijken in dit land. We zijn kampioen vrijwilligerswerk, bijvoorbeeld."

Laat u een brief achter voor uw opvolger?

"Dat doe ik inderdaad. Een mooie traditie, die een beetje uit Amerika is overgewaaid. Maar ik zal nooit zeggen wat erin staat. Dick mag dat openbaar maken, mocht hij dat willen, maar ik ga dat niet doen."

En nu vakantie?

"Ja. Een paar weken even helemaal niks. Uitrusten. Veel lezen. 's Morgens nadenken over waar ik mijn kopje koffie ga drinken. Vrienden bellen die dan misschien zeggen: wij hebben wel een baan, dus we hebben nu geen tijd voor je. Misschien wat steden bezoeken. Ik merk wel dat ik fysiek een beetje ben aangeslagen na zo'n lange tijd. Ook omdat ik het nu echt kan loslaten."

Hoe blijft u de politiek volgen?

"Net zoals alle Nederlanders, via het nieuws. Ik blijf een politieke junkie. Maar ik ga geen commentaar leveren op mijn opvolgers. Jan Peter Balkenende heeft wat dat betreft een fantastische norm gezet door dat niet te doen."