Nederland is een gaaf land, herhaalt Rutte in afscheidstoespraak: 'Dank dat ik minister-president mocht zijn'

Mark Rutte tijdens zijn afscheidstoespraak.

Mark Rutte heeft vandaag in een live tv-toespraak vanuit het Torentje afscheid genomen van zijn bijna 14 jaar als premier. "Een van de belangrijkste dingen die ik als premier heb geleerd, is dat je best doen en alles goed doen twee heel verschillende dingen zijn." Rutte gaat de geschiedenisboeken in als langstzittende minister-president.

"Ik zag een dezer dagen in de krant een foto van mezelf uit mijn begindagen als premier", begon Rutte zijn speech. "Dat was lichtelijk confronterend. Laat ik het zo zeggen: er zijn sindsdien wel een paar grijze haren en wat rimpels bij gekomen."

Mooie en verdrietige gebeurtenissen

Rutte gaf toe dat het onwerkelijk voelt om na bijna 14 jaar het stokje over te dragen aan zijn opvolger. "Ik heb van dichtbij de mooiste dingen mogen meemaken, maar ook de meest verdrietige en moeilijke gebeurtenissen."

Hij zei daarbij te hopen dat het hem 'af en toe is gelukt' om iets te betekenen en iets goeds te doen. Dat het niet altijd goed is gegaan, erkende hij door de aardbevingen in Groningen en de toeslagenaffaire te noemen. "Daar is onder mijn verantwoordelijkheid veel mis gegaan en dat trek ik me aan, ook persoonlijk."

Een van de meest ingrijpende gebeurtenissen binnen zijn premierschap was volgens Rutte MH17. "Iedereen herinnert zich de hartverscheurende beelden van de thuiskomst van de lichamen in Eindhoven."

Het neerhalen van MH17 heeft ook Ruttes persoonlijke kijk op de wereld veranderd, stelde hij. "Meer nog dan daarvoor, heb ik me na MH17 gerealiseerd hoe belangrijk het is als land niet alleen te staan in een wereld vol onrust en dreiging."

Daarnaast blikte hij terug op twee momenten waarop hij excuses aanbood: voor het handelen van de Nederlandse regering tijdens de Holocaust en voor het Nederlandse slavernijverleden. "Dat zijn momenten waarop je als minister-president heel direct verbinding kunt leggen door erkenning te geven."

Gaaf land

In zijn toespraak refereerde Rutte ook aan de coronaperiode, die 'aan alles raakte'. Daarbij erkende hij dat hij met het kabinet 'onvermijdelijk' steken heeft laten vallen, maar stelde hij dat in de coronaperiode ook 'in de samenleving veel goeds en moois is gebeurd'.

"U weet hoe ik daarover denk. Nederland is een gaaf land", herhaalde de demissionair premier nog maar eens. "Ik geef toe, ik heb dat misschien één of twee keer te vaak gezegd. Maar dat komt omdat ik het meen, uit de grond van mijn hart."

Rutte eindigde zijn speech met een dankwoord: "Ik vond het een eer om jullie minister-president te mogen zijn. En ik heb dat met ongelooflijk veel plezier gedaan. Dank. Dank. Dank."