Vooral waardering voor afscheidnemende Rutte, nu ook bij linkse kiezers

Mark Rutte.

Mark Rutte vertrekt als premier en laat veel kiezers tevreden achter, blijkt uit onderzoek van het RTL Nieuwspanel. Twee derde van alle kiezers (65 procent) vindt dat hij het de afgelopen 14 jaar redelijk tot zeer goed heeft gedaan.

Van de VVD-kiezers is 96 procent tevreden, maar ook bij grote groepen linkse kiezers oogst Rutte nu waardering.

In juli 2023 kondigde Rutte verrassend aan niet opnieuw premier te willen worden. Op dat moment vond al een meerderheid van 57 procent dat hij het goed gedaan had als premier. "Nu zijn we een jaar verder en is dat nog bijna tien procent hoger", zegt RTL-opiniepeiler Gijs Rademaker. "Vorig jaar was het kabinet net gevallen en de kritiek op Rutte nog vers. Het afgelopen jaar trok hij zich als demissionair premier meer terug en dat scheelt."

Linkse kiezers positiever

De stijging in waardering vond vooral plaats bij linkse kiezers; stemmers van GL-PvdA, de SP en D66. Van de achterban van GL-PvdA is nu 68 procent tevreden over Rutte – dat was vorig jaar nog maar 44 procent. Onder SP-kiezers steeg de goedkeuring van 30 naar 53 procent. En ook de waardering onder D66-kiezers steeg met 10 procent naar 84 – de partij was jarenlang coalitiepartner van Ruttes VVD.

"Vooral linkse kiezers zien dit jaar de nieuwe realiteit van een rechts kabinet met Wilders als grootste partij," legt Rademaker uit. "Dat zet voor die kiezersgroepen Rutte in een ander, milder perspectief. 'Misschien was die zo gek nog niet', zeggen ze nu."

'Ook fouten gemaakt'

Het oordeel is niet alleen maar positief. Veel deelnemers aan het onderzoek benoemen ook dat hij verschillende grote fouten heeft gemaakt. "De toeslagenaffaire en de gaswinning in Groningen worden veel genoemd als kritiekpunten. Net zoals dat hij sommige grote problemen niet wist op te lossen: de vastzittende woningmarkt bijvoorbeeld, of de instroom en huisvesting van asielzoekers", somt Rademaker op. "Rutte wist die kritiek telkens weer naast zich neer te leggen en ook dat ergerde veel mensen. Een deelnemer schreef: 'glad als een aal en schouders van teflon'."

"Maar vaak in dezelfde zin roemen mensen Rutte om bijvoorbeeld zijn tomeloze energie, zijn vermogen tot het verbinden van partijen, zijn optreden in de coronacrisis en met de MH17-ramp. Zijn internationale optredens worden veel genoemd, net zoals zijn aanspreekbaarheid. Nu hij vertrekt merk ik dat zelfs linkse kiezers wat nostalgisch worden. Jarenlang is hij vervloekt, nu gaan ze hem toch een beetje missen."

Verantwoording 

Het onderzoek is uitgevoerd op 24 tot en met 27 juni onder ruim 18.000 leden van het RTL Nieuwspanel. Het onderzoek is na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, werkzaamheid en politieke voorkeur. Het RTL Nieuwspanel telt ruim 43.000 leden. Wil jij voortaan ook meedoen aan onderzoeken van het RTL Nieuwspanel? Meld je dan hier aan!