Regeringsleiders Duitsland en VK lovend over benoeming Rutte als NAVO-baas
ANP / Remko de Waal
Scheidend premier Mark Rutte is officieel benoemd als de volgende secretaris-generaal van de NAVO. Hij volgt op 1 oktober Jens Stoltenberg op aan het hoofd van het westerse militaire bondgenootschap, laat de NAVO weten.
De ambassadeurs van de 32 NAVO-landen hebben woensdag officieel tot de benoeming besloten, meldt een woordvoerder. Ruttes aanstelling stond al vast, doordat alle lidstaten hun steun voor hem hadden uitgesproken.
"Het is een enorme eer benoemd te worden tot secretaris-generaal van de NAVO. Het bondgenootschap is en blijft de hoeksteen van onze gezamenlijke veiligheid. Het leiden hiervan is een verantwoordelijkheid die ik niet licht opvat. Grote dank aan alle bondgenoten voor hun vertrouwen. Ik zie ernaar uit in oktober met veel energie aan de slag te gaan als opvolger van Jens Stoltenberg die de NAVO 10 jaar lang op voortreffelijke wijze heeft geleid en voor wie ik altijd grote bewondering heb gehad", schrijft Rutte op X.
Vertrekkend NAVO-chef Stoltenberg reageert op sociale media: "Ik ben heel blij met de keus van NAVO voor Mark Rutte als mijn opvolger. Mark is een echte transatlanticus, een sterke leider en iemand die consensus kan bereiken. Ik wens hem veel succes terwijl we intussen verdergaan om de NAVO te wapenen tegen de uitdagingen van vandaag en morgen. Ik weet dat ik de NAVO in goede handen achterlaat."
NAVO-top in Washington begin juli
Het is nog onduidelijk of Rutte zijn opwachting maakt op de NAVO-top in Washington over twee weken. NAVO-diplomaten wijzen erop dat Stoltenberg tien jaar geleden als aankomend secretaris-generaal ook een NAVO-top bijwoonde.
Op de top neemt het bondgenootschap afscheid van Stoltenberg, die veel langer bleef dan op voorhand de bedoeling was. De NAVO-landen vroegen hem meermaals langer te blijven, omdat ze zijn ervaring en kalmte goed konden gebruiken nu de spanningen met erfvijand Rusland weer zo waren opgelaaid.
Maar Stoltenberg bleef ook aan omdat zich geen overtuigende opvolger aandiende. Die denkt de alliantie nu wel gevonden te hebben. De bedenking dat Rutte de zoveelste man uit West-Europa is die de NAVO gaat leiden, klinkt minder luid. Al doet hij er wel goed aan om daaraan te denken als hij straks zijn staf gaat samenstellen, zeggen NAVO-ambassadeurs.
De 57-jarige Rutte is de vierde Nederlander die de westerse militaire alliantie gaat leiden. Jaap de Hoop Scheffer, die in 2009 afzwaaide, was de laatste. Geen enkel land leverde zoveel secretarissen-generaal.
Positieve reacties uit Westen en Oekraïne op benoeming Rutte
De hoogste militair van Nederland, Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim, heeft Mark Rutte gefeliciteerd met diens benoeming tot topman van de NAVO. "Eensgezindheid, flexibiliteit en solidariteit binnen het bondgenootschap zijn op dit moment belangrijker dan ooit", schrijft Eichelsheim op X.
President Volodymyr Zelensky noemt Rutte op X een "principiële en sterke leider, die zijn daadkracht en visie de laatste jaren veelvuldig heeft laten zien". Zelensky feliciteert Rutte en zegt ervan uit te gaan dat hij als leider van de NAVO zijn steun aan Oekraïne zal blijven voortzetten. "Als meneer Rutte in oktober de post overneemt van Jens Stoltenberg, verwachten we dat ons gezamenlijke werk voor het beschermen van mens en vrijheid in de hele Euro-Atlantische gemeenschap in goed tempo zal blijven doorgaan."
Mark Rutte heeft ook felicitaties ontvangen uit westerse landen. Onder meer de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en de Britse premier Rishi Sunak wensen hem geluk bij zijn nieuwe baan.
"Onze gezamenlijke alliantie is zelden zo belangrijk geweest als vandaag", schrijft Scholz op X. "Jouw ervaring, jouw expertise op veiligheidsgebied en jouw diplomatieke vaardigheden zijn hier op de juiste plek. Een goede keuze voor vrijheid en veiligheid."
Macron reageerde opgetogen via X. Hij deelde daar een foto waarop hij Rutte lachend begroet. Macron feliciteerde de Nederlander en schreef dat de alliantie noodzakelijker is dan ooit.
Ook Sunak is enthousiast over Rutte als nieuwe NAVO-chef. "Ik ben vol vertrouwen dat je het uitstekende werk van Jens Stoltenberg zult voortzetten en de NAVO sterk en verenigd zult houden, zodat we onze collectieve verdediging kunnen versterken en Oekraïnes strijd voor vrijheid kunnen steunen."
De Amerikaanse president Joe Biden is ervan overtuigd dat Rutte een "uitstekende" secretaris-generaal zal zijn en de inspanningen om Oekraïne te helpen zal bevorderen, zegt een woordvoerder van het Witte Huis. In februari werd bekend dat Biden achter Ruttes kandidatuur stond.