Run op verboden huisdieren: 'Mensen willen nog even inslaan'

Komende maandag wordt de zogenoemde 'positieflijst' ingevoerd, waarop dertig zoogdieren staan die mensen thuis als huisdier mogen houden. Honderden dieren, waaronder de Russische dwerghamster en de servalkat, zijn vanaf 1 juli verboden. "Er is op dit moment een complete run op Russische dwerghamsters", zegt Marika Stoevelaar, die de diertjes al 26 jaar houdt.

Goed om te weten: de positieflijst hanteert een uitsterfregeling. Dat houdt in dat de dieren die mensen al vóór 1 juli hadden, mogen blijven tot ze doodgaan. Diereneigenaren moeten dan wel kunnen aantonen dat het dier al voor die datum in Nederland was, met bijvoorbeeld een aankoopbewijs, dierenpaspoort of dierenartsrekening.

De dieren die al voor maandag in Nederland waren, mogen ook worden doorverkocht of doorgegeven. Fokken daarentegen is dan niet meer toegestaan.

Veel vraag naar hamsters

Stoevelaar, die momenteel zelf 15 Russische dwerghamsters heeft, meldt dat er nu veel vraag naar de diertjes is. "Ik heb contact met grote fokkers en die merken dat ze nu anderhalf tot twee keer zoveel verkopen", zegt ze.

Ze krijgt veel mailtjes van mensen met de vraag of ze nog hamstertjes heeft. "Mensen proberen koppeltjes samen te stellen, zodat ze na 1 juli ook nog hamstertjes kunnen houden." Russische dwerghamsters leven over het algemeen anderhalf tot tweeënhalf jaar.

De run op de beestjes is ook op sociale media zichtbaar. Zo schrijft een Facebookgebruiker: "Ik wil zo graag nog een Russische dwerghamster als huisdier, voor ze verboden worden. Maar mijn man is het er niet mee eens." Waarop een ander antwoordt: "Mijn man was het er ook niet mee eens, maar hij begreep wel dat ik zei: nu of nooit! Dus sinds februari hebben we weer een hamstertje."

Stoevelaar is bang dat er een zwarte markt voor de verboden huisdieren zal ontstaan. "Mensen hoeven alleen nog de grens over te gaan of op een illegale manier de hamstertjes aan te schaffen."

'Complete willekeur'

Wat Stoevelaar betreft is de positieflijst met 'complete willekeur' samengesteld. "De Russische dwerghamster wordt al 60 jaar als huisdier gehouden", zegt ze. "Je kan ze ook zonder voorkennis houden. Alles wijst erop dat het gewoon een heel leuk huisdier is. En dan gaan ze die verbieden."

Ze wijst er daarbij op dat bijvoorbeeld de bruine rat – die ook wel als rioolrat bekendstaat – wél op de positieflijst staat en dus wél na 1 juli als huisdier gehouden mag worden. "Dat is onlogisch", zegt Stoevelaar.

Risicofactoren

Een woordvoerder van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) legt uit dat een adviescollege van onafhankelijke deskundigen een groot aantal zoogdiersoorten heeft beoordeeld op risicofactoren. "Bij de Russische dwerghamster zijn in drie risicocategorieën risicofactoren vastgesteld", zegt de woordvoerder. De risico's vallen binnen de categorieën ruimtegebruik, thermoregulatie en sociaal gedrag.

Per diersoort werd hetzelfde toetsingskader gebruikt, waardoor het dus ook mogelijk is dat bijvoorbeeld de Chinese dwerghamster wél op de lijst staat en de Russische niet.

Stoevelaar weerspreekt dat haar dwerghamsters onder de risicofactoren vallen: "Ze moeten nestjes kunnen maken, dat kan bij ons thuis, dankzij de bodembedekking." Dat geldt volgens haar ook voor de noodzaak voor de beestjes om te kunnen graven. Wat betreft de risicofactor rond thermoregulatie, ofwel het kunnen leven in het Nederlandse klimaat, stelt Stoevelaar dat de dwerghamsters binnen worden gehouden en daarom geen last hebben van het klimaat.

Wat het sociale gedrag betreft zouden de Russische dwerghamsters mensen bijten. "In de 26 jaar dat ik ze heb, ben ik misschien twee keer gebeten", zegt Stoevelaar. "Ik denk dat je sneller door een konijn of cavia wordt gebeten."

Handhaving

Het ministerie van LNV hanteert vanaf maandag een overgangsrecht. Dat betekent dat mensen die op dat moment een 'verboden dier' hebben, het dier mogen houden tot het overlijdt. Dat geldt ook voor de jongen waarvan een dier drachtig is op het moment dat de lijst in werking treedt. Het is ook toegestaan om deze dieren te verhandelen.

"Nieuwe dieren uit het buitenland mogen na inwerkingtreding van de lijst niet in Nederland worden gehouden", zegt de woordvoerder.

Het is niet zo dat de politie vanaf maandag bij iedereen komt aanbellen om te controleren of er verboden dieren zijn. Als er meldingen worden gedaan, wordt er gecontroleerd.

Dit is de positieflijst van het kabinet, dieren die dus wel mogen:

1. Afrikaanse dwergrelmuis
2. Algerijnse gerbil
3. Alpaca
4. Bleke gerbil
5. Bruine rat
6. Bunzing
7. Cavia
8. Chinese dwerghamster
9. Chinese waterree
10. Dwergrenmuis
11. Ezel
12. Fret
13. Geit
14. Goudhamster
15. Grote Egyptische renmuis
16. Harrington's gerbil
17. Hond
18. Huiskat
19. Huismuis
20. Kameel
21. Konijn
22. Lama
23. Mongoolse gerbil
24. Noordafrikaanse renmuis
25. Paard
26. Rund
27. Schaap
28. Varken
29. Waterbuffel
30. Woestijnslaapmuis