Uitgelegd: wat is 'weaponised incompetence' en hoe ga je ermee om in een relatie?
Uitgelegd: wat is 'weaponised incompetence' en hoe ga je ermee om in een relatie?
Je een keertje van de domme houden, doen we allemaal weleens. Het wordt echter pas problematisch wanneer je in een relatie zit met een partner die dit continu doet. Wij vertellen wat het zogenoemde fenomeen weaponised incompetence inhoudt.
Honeymoon-weken
Als je samen een leven of een huis deelt, dan is er de eerste periode vaak geen vuiltje aan de lucht. Maar dan merk je opeens dat je significant other toch wel érg vaak de afwas laat staan. Of dat je lover in de keuken niet verder komt dan een gebakken ei en een tosti. Ach, dan los je het toch zelf wel op, right? Maar dat is onderdeel van een gevaarlijke relatietrend. Voor je het weet moet je continu in je eentje jullie huishouden in orde maken.
Weaponised incompetence, ofwel 'strategische incompetentie', komt erop neer dat je partner best wel wéét hoe taken horen te gebeuren, maar het simpelweg vertikt om het juist te doen. Want als het net lijkt alsof ze het simpelweg niet kunnen, dan hoeven ze dat klusje in de toekomst niet meer te klaren.
Megan Wallace stelt in Cosmopolitan de vraag: "Hoe weet je zeker of je partner écht zo incompetent is? Zouden ze zonder jouw hulp ook geen boodschappen doen? Zouden ze blijven slapen in smerig beddengoed? Het antwoord daarop is waarschijnlijk 'nee'." Relatiecoach Lucy Rowett vat het samen: "Het creëert een patroon waar persoon A alle klusjes moet doen en er frustratie over de onkunde van persoon B, terwijl persoon B zelf de situatie kan manipuleren om zo de verantwoordelijkheid te ontlopen."
De term werd voor het eerst gebruikt in 2007 door Jared Sandberg, een journalist bij de Wall Street Journal. Hij gebruikte de term in een meer algemene zin. Die ene collega die simpelweg 'niet weet' hoe notuleren werkt. Een medestudent die de materie 'nooit begrijpt' en daarom altijd maar van jouw aantekeningen wil lenen. Een familielid dat je al twintig keer hebt uitgelegd hoe de computer werkt. In de kern is het probleem nooit dat ze het écht niet begrijpen, maar dat ze het niet wíllen begrijpen.
Gender en ongelijkheid
Door de jaren bleek dat vooral veel vrouwen in (met name heteroseksuele) relaties dit patroon herkenden. "Statistisch gezien doen vrouwen het meeste werk in heteroseksuele relaties, en dat zorgt voor wrijving", geeft Lucy toe. En hoewel dat op het eerste gezicht vooral vervelend is voor de vrouwen in deze relaties, doet het ook af aan de kwaliteit van de relatie als geheel, én het welzijn van de mannen die zich zo bewust onhandig voordoen.
Zo stelt Lucy dat de hele aard van de relatie aangetast kan worden: in plaats van gelijkwaardige partners, krijg je zo haast een soort ouderlijke relatie. "Vrouwen nemen een soort moederlijke rol aan, en dat helpt alle passie en chemistry om zeep." Onderzoeken bevestigen deze conclusie: in heterorelaties waar vrouwen het leeuwendeel van de huishoudelijke klusjes oplossen, gaat het er tussen de lakens maar matig aan toe.
Wat te doen?
Het grootste advies dat Lucy kan geven is om dit gedrag direct aan te kaarten als je het spot. "Het is belangrijk om duidelijke boundaries af te bakenen met je partner. Als het voelt alsof je te veel hooi op je vork hebt, laat dat dan niet onopgemerkt voorbijgaan. Communiceer naar je partner."
Het helpt wel om in deze gesprekken een beetje geduldig te zijn. Lucy stelt: "Deze dynamiek komt van twee kanten. Vrouwen kunnen soms neerbuigend overkomen in deze gesprekken. En dat zorgt ervoor dat een man zich nog onhandiger voelt en z'n gedrag wordt versterkt."
In plaats daarvan kun je jullie gesprek anders insteken. "Zodra mannen zelf meer taken oppakken die hun partners zouden doen, merken ze vanzelf hoeveel energie die klusjes kosten. Maar als het eenmaal gebeurt, bouwen ze op die manier ook aan hun eigen zelfvertrouwen en sense of achievement", vat Lucy samen. Zo werken jullie samen aan een betere relatie én een stukje gendergelijkheid.