'โลกร้อน' ทะเลร้อนทะลุ 32 องศา อันตรายจาก 'ปะการังฟอกขาว'

จากข้อมูลของ ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ (FB: Thon Thamrongnawasawat) ที่ศึกษาตามติดเรื่องปะการังฟอกขาว มากว่า 30 ปี พบว่า ในแต่ละปี น้ำทะเลร้อนขึ้น จนใช้คำว่า ทะเลเดือด หมายถึง น้ำร้อนเร็วกว่าปกติ, น้ำร้อนมากกว่าปกติ เช่นเมื่อ 4-5 ปีที่ผ่านมา โลกร้อน ขึ้นจนบางปีน้ำทะเลร้อนทะลุ 32 องศา ในช่วงปลายเดือนเมษาฯ แต่เป็นแค่ “แตะ” ในระยะเวลาสั้น ๆ

สมัยก่อน น้ำทะเลก็จะร้อนในช่วงฤดูร้อน อุณหภูมิจะวนอยู่ที่ 30-31 องศา แต่ปีนี้ น้ำทะเลเดือดแตะ 33 องศา เริ่มเกิด ปะการังฟอกขาว ในบางพื้นที่ และเป็น ตัวเลขที่น่าตกใจ อย่างยิ่ง

ปะการังเป็นสัตว์ทะเลไม่มีกระดูกสันหลัง มีสารประกอบหินปูนเป็นโครงร่างแข็ง แนวปะการังคือผืนป่าในมหาสมุทร เป็นที่เกิด ที่อยู่อาศัย และที่พักพิงให้สัตว์ทะเลราว 25% ถ้าไม่มีแนวปะการัง ปลาและสัตว์ทะเลจำนวนมากไม่สามารถอยู่รอดได้

ความสำคัญอีกอย่างคือ แนวปะการัง หรือ ป่าฝนแห่งท้องทะเล ช่วยดูดซับและกักเก็บก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) จากชั้นบรรยากาศ ทำหน้าที่เหมือนต้นไม้ในผืนป่า และเป็นแหล่งกำเนิดของหญ้าทะเลและป่าชายเลน

เมื่อถึงหน้าร้อน อากาศร้อนส่งผลให้น้ำทะเลร้อนขึ้น เมื่อทะเลร้อนเกินไป สาหร่ายซูแซนเทลลี ที่อาศัยอยู่กับปะการังจะอพยพออกจากปะการัง ทำให้ปะการังสูญเสียแหล่งอาหารหลัก เหลือเพียงโครงสร้างหินปูนสีซีด จากนั้นอีก 2-3 เดือน ถ้าสาหร่ายไม่กลับมา ปะการังก็จะตาย

ดร.ธรณ์ อธิบายว่า เส้นวิกฤตปะการังฟอกขาวที่ใช้กันทั่วโลกคือ 30.5 องศา บอกได้เลยว่า ถ้าอุณหภูมิยังเป็นเช่นนี้อยู่จะเกิดปรากฏการณ์ พรึ่บเดียวขาวโพลน หมายถึง ปะการังจะฟอกอย่างเร็วในเวลา 1-2 สัปดาห์ และมีสัตว์ทะเลอื่นที่ ฟอกขาว จนอาจตายได้ เช่น หอยมือเสือ ดอกไม้ทะเล

ช่วงนี้ ใครไปดำน้ำตื้นก็เกือบเหมือนไปออนเซ็น ด้วยอุณหภูมิน้ำทะเลบางแห่งแตะ 34 องศา เป็นทะเลเดือดที่น้ำร้อนที่สุดของปี หลายแห่งเริ่ม “ฟอกขาว” แล้ว

รายงานจากศูนย์อุทยาน ชุมพร – เกาะจระเข้ เกาะเสม็ด เกาะมะพร้าว เกาะคางเสือ แถบปะการังน้ำตื้น เริ่ม “ฟอกขาว” ราว 10-30%

ถ้าถึงขั้นรุนแรง มาตรการช่วยเบื้องต้นคือ ปิดเกาะ ปิดอุทยาน ย้ายปะการัง ทำทุกวิถีทางเพื่อรักษาป่าฝนแห่งท้องทะเล

ถ้า โลกร้อน ต่อเนื่อง ฝนขาดช่วง แหล่งหญ้าทะเลในไทยที่เป็นระบบนิเวศอุดมสมบูรณ์ และเป็นระบบกักเก็บคาร์บอนที่ดีที่สุดในโลก ก็จะหายไป เรียกว่า จุดจบมาเยือนอย่างไม่ทันตั้งตัว

 Heron Island (Cr.greatbarrierreef.org)

ปะการังฟอกขาว เกิดขึ้นทั่วโลก ข้อมูล ของ ดร.ธรณ์ (จากเว็บไซต์ carbonmarkets.club.com) ระบุว่า นักวิทยาศาสตร์รุ่นอาวุโสของออสเตรเลีย รายงานว่า ตั้งแต่เขาทำงานมาจนเกษียณ เขาไม่เคยเจอสถานการณ์เช่นนี้มาก่อน

จากการสำรวจเกาะ Heron Island สถานีวิจัยสำคัญใจกลางแนวปะการัง Great Barrier Reef พบว่า 16 จุดสำรวจล้วนเกิด ปะการังฟอกขาว ในระดับร้ายแรงสุดขีด ผู้อาวุโสเชื่อว่าอาจตายเกือบทั้งหมด ทุกอย่างใต้น้ำทะเลขาวโพลนคล้ายสุสาน

นอกจากนี้ หญ้าทะเล ก็หายไป พะยูนบางส่วนอพยพ บางส่วนตาย ปะการังฟอกขาว ทั่วโลก ล้วนเกิดมาจากความแปรปรวนสุดขีดของทะเลและมหาสมุทร น้ำทะเลร้อนจัดจนกลายเป็นสถิติใหม่ทั่วโลก ค่าเฉลี่ยความร้อนในมหาสมุทรสูงสุดเท่าที่เคยบันทึกกันมา แม้เอลนีโญกำลังใกล้สิ้นสุด แต่ผลของ โลกร้อน ทำให้อุณหภูมิน้ำไม่ลดลงจนเป็นปกติ ในทางกลับกัน อุณหภูมิน้ำกลับสูงจนทำลายสถิติ

หญ้าทะเลในเกรท แบร์ริเออร์ รีฟ (Cr.berrierreef.org)

​ทุกคนหวัง ฝนจะมาช่วยลดอุณหภูมิน้ำ เมฆที่เพิ่มขึ้นในหน้าฝนจะช่วยบังแดด ปัญหาคือฝนยังไม่มาตามนัด ขณะที่ปะการังอ่อนแอจนเปลี่ยนแปลงในแต่ละวัน จากซีดเป็นสีจางเป็นฟอกขาวในเวลาแค่ 3-4 วันเท่านั้น เพราะความร้อนสุดขีดของน้ำทะเลทำให้เกิดเหตุการณ์เช่นนี้

เทียบกับปะการังแล้ว หญ้าทะเลไร้หวังยิ่งกว่า เพราะความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นหลังจากหญ้าทะเลตายรุนแรงและโหดร้าย หลายฝ่ายให้ความเห็นตรงกันว่า คงไม่กลับมาภายใน 1-2 ปี คงนานกว่านั้น แต่จะนานกี่ปีไม่มีใครตอบได้ เพราะ ไม่เคยเกิดเหตุการณ์หญ้าทะเลหายหมดเช่นนี้มาก่อน

แล้วคนบนบกทำอะไรได้หลายอย่าง (นอกจากบ่น) ดร.ธรณ์ แนะนำว่า ลดขยะทุกวิถีทาง ใช้น้ำอย่างรู้คุณค่า ศึกษาชายหาดและฝั่งทะเล สนับสนุนเกษตรอินทรีย์ อย่ากินฉลาม / ปลานกแก้ว / สัตว์หายาก

ระวังอย่าแตะเหยียบโดนปะการังและสัตว์น้ำอื่น ๆ เลิกให้อาหารปลา

สนับสนุนผู้ประกอบการที่รู้คุณค่าธรรมชาติ ปลูกต้นไม้น้อยรักษาไม้ใหญ่ เที่ยวอย่างรับผิดชอบ ใช้ครีมกันแดดชนิดที่ไม่ทำร้ายปะการัง

สนับสนุนการทำงานของเจ้าหน้าที่ / อาสาสมัคร / ปฏิบัติตามกฎระเบียบของพื้นที่

เข้าใจและใส่ใจในการลดก๊าซเรือนกระจก