Lepelaar herstelt zich spectaculair in Nederland (maar met andere vogels gaat 't juist slecht)

Het gaat al langere tijd slecht met de Nederlandse natuur, stelt het Wereld Natuur Fonds. Zo is het aantal wilde dieren op bijvoorbeeld de Veluwe al met zeventig procent verminderd. Maar met sommige beestjes, zoals de lepelaar, gaat het juist wél goed.

Hij heeft een opvallende snavel waarmee hij zijn voedsel oplepelt en een spanwijdte van zo'n 1,20 meter: het blijkt dat de lepelaar ondanks klimaatverandering prima kan aarden in ons land. De populatie van de vogelsoort neemt al jaren toe. In 1970 waren er volgens Sovon Vogelonderzoek Nederland slechts 226 broedparen in Nederland, nu zijn dat er bijna 3700.

Waarom doet 'ie het zo goed?

Eckard Boot is boswachter bij Natuurmonumenten en spot geregeld lepelaars op de Waddeneilanden. Maar ook in het binnenland kom je de vogels steeds vaker tegen. "Dat komt omdat de lepelaar goed kan overleven in ondiepe poldersloten en oeverzones", vertelt Boot. Met zijn lepelvormige snavel zoekt de vogel in het water naar voedsel zoals insecten, garnaaltjes en vissen.

De lepelaar heeft zijn spectaculaire herstel onder meer te danken aan een verbod op de meest schadelijke pesticiden en de ontwikkeling van natte natuurgebieden, omdat de lepelaar afhankelijk is van (ondiepe) wateren. Ook heeft de vogelsoort op de Waddeneilanden geen last van zijn grootste natuurlijke vijand: de vos.

Met andere vogels gaat het slecht

Het succes van de lepelaar is goed nieuws voor de Nederlandse natuur, omdat de vogel de biodiversiteit verhoogt. Maar voor de rest gaat het eigenlijk helemaal niet zo goed met de vogels in Nederland. "Vooral met veel weidevogels gaat het slecht", zegt vogelaar Jan van Gils. Weidevogels die het lastig hebben zijn bijvoorbeeld de kievit en de scholekster, vanwege een gebrek aan een geschikt leefgebied door landbouwontwikkeling.

Maar veel vogels hebben ook last van klimaatverandering, zoals de kanoet. "Die kan niet noordelijker leven dan nu, ze vallen bijna letterlijk van de aarde af."

Om de vogels in ons land te helpen, adviseert Van Gils om vooral milieuvriendelijke producten te kopen. "Daarmee zorg je voor vriendelijke landbouw die de leefgebieden van vogels respecteert."

'Katten schadelijk voor vogels'

Ook stadsvogels, zoals de spreeuw en de huismus, kun je een handje helpen door je kat (vaker) binnen te houden. "Ik ga waarschijnlijk ruzie krijgen met kattenliefhebbers, maar katten zijn echt schadelijk voor vogels."