Στη Λιουμπλιάνα είδαμε EURO, δράκους, καταλήψεις και το εξοχικό του Τίτο
Η Λιουμπλιάνα έχει τη δική της ταυτότητα και αυτό θα το καταλάβεις από την πρώτη στιγμή που θα βρεθείς στους δρόμους της. Έχει ποτάμι, για την ακρίβεια ζει γύρω από το ποτάμι της, περιστοιχίζεται από πάρκα, αναπνέει μέσα στο πράσινο, πρακτικά είναι σαν να ξεφύτρωσε μέσα από τα νερά και τα δέντρα.
Αποπνέει μια απλότητα και μια αρχοντιά μαζί, σε κάνει να θες να περπατάς διαρκώς πάνω-κάτω στα στενά της, να περνάς τις γέφυρες του ποταμού, να αράζεις με μια μπύρα ή έναν καφέ στα μαγαζιά παραπλεύρως, να παίρνεις ένα ποδήλατο και απλά να περιφέρεσαι αφήνοντας το βλέμμα να “ξεφεύγει”.
Στο κέντρο της δεσπόζει το επιβλητικό της κάστρο με θέα στην παλιά πόλη, στο οποίο θα φτάσεις με ένα από τα πιο μικρά και εντυπωσιακά τελεφερίκ του πλανήτη.
Το
Ο ΙΑΣΟΝΑΣ ΚΑΙ Ο ΔΡΑΚΟΣ
Επίσης θα δεις παντού δράκους. Στην ομώνυμη “γέφυρα του δράκου” αλλά και σε σημαιάκια και αναμνηστικά, μιας και ο δράκος αποτελεί το σύμβολο και τον προστάτη της πόλης. Για την ιστορία το σύμβολο του Δράκου οφείλεται στην ελληνική μυθολογία, καθώς σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο, ο Ιάσονας στην Αργοναυτική του Εκστρατεία πέρασε κι από τη Λουμπλιάνα, όπου τότε σε μια λίμνη, κατοικούσε ένας δράκος. Ο Ιάσονας και οι σύντροφοί του τον σκότωσαν και έτσι έγινε ο πρώτος “κατακτητής” της περιοχής. Τον χειμώνα διεξάγεται και το “Dragon Carnival” που είναι ακριβώς αυτό που λέει και το όνομά του.
Η γέφυρα του Δράκου στη Λιουμπλιάνα
Το δε γεωγραφικό σημείο στο οποίο βρίσκεται η Λιουμπλιάνα ενδείκνυται για εκδρομές τόσο προς τα βόρεια όπου ανοίγονται οι Σλοβενικές Άλπεις, όσο και προς τα δυτικά, προς την Τεργέστη ή το Πιράν, στις ακτές της Αδριατικής.
ΛΙΟΥΜΠΛΙΑΝΑ: ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ
Είναι χαρακτηριστικό πως πριν λίγα χρόνια η Λιουμπλιάνα δικαίως κέρδισε τον τίτλο της Πράσινης Πρωτεύουσας της Ευρώπης, όντας η πρώτη πόλη της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης που κατακτά τον εν λόγω τίτλο. Η Λιουμπλιάνα έχει 542 τετραγωνικά μέτρα δημοσίου πράσινου χώρου ανά κάτοικο, ενώ έχει και 800 στρέμματα νέων διαμορφωμένων “πράσινων” χώρων.
Οι Σλοβένοι απολαμβάνουν τον ελεύθερο χώρο τους
Η πρωτεύουσα της Σλοβενίας είναι ακόμη η πρώτη πρωτεύουσα της ΕΕ στο πρόγραμμα μηδενικών απορριμμάτων, φτάνοντας σε ποσοστά επιτυχούς διαχωρισμού συλλογής απορριμμάτων σε νούμερα άνω του 60% ως προς τον πληθυσμό της. Ο δημόσιος φωτισμός της πόλης βασίζεται στη λογική της εξοικονόμησης ενέργειας αξιοποιώντας την τεχνολογία LED, ενώ το 10% της θέρμανσης και της ηλεκτροδότησης προέρχεται ετησίως από βιομάζα ξύλου. Ο έξυπνος τρόπος διαχείρισης απορριμμάτων είναι από τα πρώτα πράγματα που παρατηρεί ο επισκέπτης στην πόλη, καθώς υπάρχουν παντού κάδοι διακριτής αποκομιδής. Οι “πράσινες περιοχές” βασίζονται στον γνώμονα της διαρκούς ανάπτυξης – αξιοποίησης, ενώ “η βιώσιμη κινητικότητα, οι οικο-καινοτομίες και η πράσινη εργασία” αποτελούν κεντρικά ζητήματα της τρέχουσας κυβερνητικής ατζέντας.
Δεδομένα που μοιάζουν κάπως “ξένα” για τα δικά μας στάνταρ.
Άποψη του κέντρου της πόλης της Λιουμπλιάνα
Επίσης, ένα από τα πράγματα που θα προσέξει ο επισκέπτης είναι η εξωστρέφεια των ντόπιων που αναμειγνύονται στο ιστορικό κέντρο της πόλης και πέριξ του ποταμού με τους τουρίστες. Παρότι περιμέναμε ότι θα ήμασταν σε μια ιδιαίτερα ήσυχη πόλη, η πραγματικότητα μας διέψευσε καθώς πραγματικά όπου και να σταθείς θα συναντήσεις μαγαζιά για κάθε γούστο. Από τζαζ μπαρ μέχρι παραδοσιακές ταβέρνες, και από κλαμπ δίπλα στον ποταμό Λιουμπλιάνιτσα (παραπόταμος του Σάβα) μέχρι cozy places για brunch και καφέ. Υπάρχουν βέβαια και “φωνές” κόντρα στο gentrification που είχε ως αποτέλεσμα την πρόσφατη εκκένωση κεντρικής κατάληψης στην πόλη, ωστόσο δεν μπορεί να πει κανείς πως η τουριστική ανάπτυξη έχει “καπελώσει” την αισθητική. Κάθε άλλο μάλιστα.
Τα ποδήλατα κυριαρχούν στην πόλη
Στα αρνητικά “καταγράφεται” το ότι τα περισσότερα καταστήματα που σερβίρουν φαγητό κλείνουν περίπου στις 23.00, ενώ τα μπαρ-κλαμπ κλείνουν μέχρι τη 1.00 το βράδυ. Ωστόσο η ζωή είναι έκδηλη από πολύ νωρίς το μεσημέρι. Ήμασταν δε τυχεροί που πέσαμε πάνω στο Euro και στις εκδηλώσεις που στήθηκαν για αυτό, μιας και η Σλοβενία συμμετέχει με αξιώσεις στη φετινή διοργάνωση του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.
Βλέποντας μπάλα στη Λιουμπλιάνα
Είδαμε μάλιστα ζωντανά μαζί με Σλοβένους φιλάθλους τον αγώνα Σλοβενία-Σερβία σε υπαίθρια γιγαντο-οθόνη, με το κλίμα να είναι εορταστικό, παρά τον σοκαριστικό τρόπο με τον οποίο ισοφάρισε η Σερβία στο τελευταίο – κυριολεκτικά – δευτερόλεπτο.
Σλοβένοι πανηγυρίζουν το γκολ της εθνικής τους ομάδας
Ως προς τις τιμές, ο επισκέπτης μπορεί να βρει σχετικά οικονομικό Airbnb διαμέρισμα (σε εμάς βγήκε στα 120 ευρώ τη νύχτα με διαμονή τεσσάρων ατόμων), ενώ η μπύρα κοστίζει περίπου 3 ευρώ (το μισόλιτρο) και ο καφές, 2. Μην περιμένετε βέβαια να βρείτε εδώ freddo espresso, όπως μην περιμένετε να βρείτε και πόσιμο νερό βρύσης. Συμβουλευτικά, καλύτερα να αγοράσετε εμφιαλωμένα μπουκαλάκια νερού από τα vending machines που βρίσκονται στην πλατεία που στήνεται καθημερινά το μεγάλο παζάρι της πόλης, που κοστίζουν από 0,70 λεπτά έως 1 ευρώ.
Το κέντρο της Λιουμπλιάνα
Το κόστος του φαγητού σε κάποιο εστιατόριο της πόλης κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα 15-25 ευρώ/άτομο, ανάλογα με το τι θα επιλέξει κανείς. Ιδιαίτερη εντύπωση μας έκανε και η τιμή της βενζίνης, καθώς στη Σλοβενία διαμορφώνεται κοντά στο 1,4/λίτρο. Για τις μετακινήσεις σας στην πόλη δεν θα χρειαστείτε τίποτα περισσότερα από τα πόδια σας (ολόκληρη η πόλη έχει πληθυσμό περίπου 230.000 κατοίκους) ή κάποιο ποδήλατο, ενώ για τις λίγο πιο μακρινές αποστάσεις μπορείτε να χρησιμοποιήσετε λεωφορείο ή ταξί. Για τις απαραίτητες κοντινές εκδρομές, μπορείτε να νοικιάσετε επίσης αυτοκίνητο σε αρκετά προσιτή τιμή, ή να χρησιμοποιήσετε εκδρομικά λεωφορεία που οργανώνουν εξορμήσεις από το κέντρο της πόλης προς τα τουριστικά θέρετρα όπως η Λίμνη Μπλεντ, για την οποία θα αναφερθούμε εκτενώς παρακάτω.
ΤΑ “MUST DO” ΣΤΗ ΛΙΟΥΜΠΛΙΑΝΑ
Το κάστρο της Λιουμπλιάνα
Πρόκειται για το βασικό ορόσημο της πόλης. Αρχικά ήταν ένα μεσαιωνικό φρούριο που χτίστηκε περί τον 11ο αιώνα και ξαναχτίστηκε τον 12ο αιώνα. Απέκτησε τη σημερινή του εξωτερική μορφή τον 15ο αιώνα ενώ τα περισσότερα οικοδομήματα εντός του χρονολογούνται στον 16ο και 17ο αιώνα. Σήμερα χρησιμοποιείται σαν βασικός πολιτιστικός – εκθεσιακός χώρος, ενώ το κάστρο απεικονίζεται στο οικόσημο της πόλης, μαζί με έναν δράκο (τι άλλο).
Το κάστρο της Λιουμπλιάνα
Ο πύργος θέασης του κάστρου χρονολογείται από το 1848 και είναι επισκέψιμος και ιδανικός για τη θέα που προσφέρει. Το 1905, το κάστρο αγοράστηκε από τον δήμο της Λιουμπλιάνα. Η τότε κυβέρνηση αποφάσισε να εγκαταστήσει φτωχές οικογένειες στην περιοχή, με τους κατοίκους να απομακρύνονται τελικά το 1963. Το τελεφερίκ για την ανάβαση δημιουργήθηκε το 2006 και αποτελεί μια εμπειρία από μόνο του. Προφανώς και η περιοχή είναι προσβάσιμη και οδικώς ή με τα πόδια, ενώ ο χώρος σήμερα φιλοξενεί μεγάλο αριθμό πολιτιστικών εκδηλώσεων, γάμους , συναυλίες , θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις, συνέδρια και δεξιώσεις.
Θέα από το μικρό τελεφερίκ
Στο κάστρο θα βρείτε ένα wine bar, μια καφετέρια με θέα στην πόλη και το εστιατόριο Gostilna na Gradu που έχει πολύ καλές κριτικές.
Ατενίζοντας την πόλη από το κάστρο της
Η Κεντρική Αγορά
Η Κεντρική Αγορά της Λιουμπλιάνα είναι κάτι περισσότερο από ένα μέρος για ψώνια. Παραδοσιακά, αποτελεί έναν τόπο συνάντησης για τους ντόπιους. Η Κεντρική Αγορά αποτελείται από μια υπαίθρια αγορά, που βρίσκεται στις πλατείες Vodnikov και Pogačarnev μια σκεπαστή αγορά που βρίσκεται ανάμεσα στις δύο πλατείες και μια σειρά από μικρά καταστήματα τροφίμων κατά μήκος του ποταμού Ljubljanica. Στην περιοχή θα βρείτε πολλά καταστήματα εστίασης και περίπτερα με παραπάνω από τίμιο, street food.
Μάλιστα, κάθε Παρασκευή από τα μέσα Μαρτίου έως τα τέλη Οκτωβρίου, η πλατεία Pogačarjev φιλοξενεί μια μοναδική αγορά τροφίμων όπου σεφ σλοβενικών εστιατορίων ετοιμάζουν διάφορα πιάτα από όλο τον κόσμο. Εδώ θα βρείτε και την πινακοθήκη DobraVaga.
Τα καφέ-εστιατόρια
Πιστέψτε μας, η Λιουμπλιάνα δεν στερείται επιλογών για φαγητό και διασκέδαση.
Σχεδόν “υποχρεωτική” θεωρούμε την επίσκεψή σας στο εστιατόριο ENG ή αλλιώς Baščaršija Etno Hiša που προσφέρει παραδοσιακές βαλκανικές επιλογές φαγητού σε προσιτές τιμές και σοβαρές ποσότητες.
Το εστιατόριο Baščaršija Etno Hiša
Το εστιατόριο εσωτερικά θυμίζει παλιό “μαχαλά”, ενώ αν αποφασίσετε να κάτσετε στα τραπεζάκια έξω, κοντά στο ποτάμι και δη τι νύχτα, καλό είναι να έχετε προμηθευτεί με κάποιο αντικουνουπικό σπρέι.
Το εστιατόριο Baščaršija Etno Hiša
Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε εδώ το cevapcici, το παραδοσιακό κεμπάπ της Βοσνίας, που συναντάται σε διάφορες παραλλαγές και στην Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία, το Κόσοβο και τη Σλοβενία.
Στα μαγαζιά που ξεχωρίσαμε ήταν και το Le Petit Cafe που θυμίζει γαλλικό μπιστρό και σερβίρει εξαιρετικό brunch, λίγο πιο μακριά από το βασικό σημείο συγκέντρωσης μαγαζιών της πόλης.
Στο Le Petit Cafe για brunch
Επίσης, δοκιμάσαμε και το EK BISTRO που βρίσκεται κοντά στον πολυχώρο του ROG.
Ειδική μνεία αξίζει στα περίφημα κρασιά της Σλοβενίας, τα οποία μπορείτε να δοκιμάσετε σε κάποιο από τα πολλά wine bars της πόλης.
ROG
Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια πολύ ιδιάζουσα περίπτωση πολυχώρου. Το ROG Center είναι στην ουσία ένα ανακαινισμένο παλιό εργοστάσιο που βάσει σχεδιασμού, λειτουργεί ως ένας “κοινωνικός και δημιουργικός κόμβος”, φιλοξενώντας εκθέσεις, δημιουργίες καλλιτεχνών αλλά και εμπορικά καταστήματα. Στο ROG λειτουργούν εννέα πολιτιστικά “εργαστήρια” που προσφέρουν σειρά μαθημάτων τα οποία απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες. Υπάρχουν επίσης 19 μικρές γκαλερί, ένα νέο υποκατάστημα της Βιβλιοθήκης της πόλης της Λιουμπλιάνα, η βιβλιοθήκη του ROG, αίθουσες εκθέσεων και εκδηλώσεων, καφέ – εστιατόριο και πολλά καταστήματα με τοπικά προϊόντα.
Είναι χαρακτηριστικό πως το κτίριο λειτουργούσε μέχρι προσφάτως ως κατάληψη από το 2006. Η κατάληψη είχε γίνει από αναρχικές ομάδες αλλά και φοιτητές της Σχολής Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου της Λιουμπλιάνα, σε μια προσπάθεια ανάδειξης ενός χώρου που είχε εγκαταλειφθεί για 15 χρόνια.
Η ομάδα κατάληψης διεξήγαγε εκεί μη κερδοσκοπικές εκδηλώσεις, ενώ έκδηλες είναι μέχρι και τώρα οι αντιδράσεις για την νέα χρήση του ROG, που σύμφωνα με τους ακτιβιστές αποσκοπεί στην τουριστική εκμετάλλευση και στην κερδοσκοπία.
Έκθεση στο Rog Center
Κατά τους ακτιβιστές που προχώρησαν σε νέες, εκτενείς διαμαρτυρίες πριν μερικούς μήνες, ο “εξευγενισμός” του ROG οδήγησε και στο “airbnbification” της ευρύτερης περιοχής γύρω από αυτό, ανεβάζοντας κατά πολύ τις τιμές των ενοικίων – στέγασης. Ακόμη, οι πρώην καταληψίες διαμαρτύρονται διότι όπως ισχυρίζονται, ενώ σε πρώτο χρόνο ο Δήμος τους κάλεσε για να συν-διαμορφώσουν τα νέα κτίρια, τελικά οι προτάσεις τους δεν εισακούστηκαν ποτέ.
Metelkova
Σε ένα “άτυπο” αντάλλαγμα για την κατάληψη του ROG, η κυβέρνηση της Σλοβενίας αποφάσισε να επιτρέψει την παλαιότερη κατάληψη, αυτή της Metelkova, να παραμείνει σε καθεστώς “ημι-αυτονομίας”. Ακτιβιστικές συλλογικότητες, καλλιτέχνες, εναλλακτικοί πολιτιστικοί σύλλογοι και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στεγάζονται εδώ και συνεκμεταλλεύονται τους χώρους, οι οποίοι ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχουν υποβαθμιστεί λόγω της παρείσφρησης του παρεμπορίου.
Έργο τέχνης στην κατάληψη της Metelkova
Στα κτίρια της Metelkova που αποτελούσαν ένα πρώην στρατόπεδο του Γιουγκοσλαβικού Εθνικού Στρατού και καταλήφθηκε το 1993, θα βρει κανείς έργα street art, ανεξάρτητες γκαλερί – εκθέσεις, underground πάρτι και 200 περίπου καλλιτέχνες που ζουν και δημιουργούν εκεί. Τα τελευταία χρόνια βέβαια η Metelkova ακολουθεί την “οδό” της Κριστιάνια στη Κοπεγχάγη, και αποτελεί τουριστική “ατραξιόν”, παρότι θα συναντήσεις στην περιοχή και μη φιλικούς προς τις κάμερες, “θαμώνες”. Στη Metelkova συγκεντρώνονται και μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας καθώς και αρκετοί μετανάστες.
Στη γειτονιά στεγάζεται και το Hostel Celica, στο κτίριο των πρώην φυλακών του στρατοπέδου, ενώ εδώ θα βρείτε και το Εθνικό Μουσείο Σλοβενίας καθώς και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης.
Λίμνη Μπλεντ
Η Λίμνη Μπλεντ είναι ίσως το απόλυτο “must see” έξω από την πρωτεύουσα της Σλοβενίας. Η λίμνη απέχει περίπου 40 λεπτά από τη Λιουμπλιάνα και είναι γνωστή για το νησί και το κάστρο που είναι κτισμένο στις όχθες της.
Το μεσαιωνικό κάστρο του Μπλεντ βρίσκεται πάνω από τη λίμνη στη βόρεια όχθη και διαθέτει μουσείο. Κάτω από αυτό διατίθενται κανό, βάρκες και SUP για τους ενδιαφερόμενους τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ πολλοί επιλέγουν και το μπάνιο στα νερά.
Στο νησάκι στη Λίμνη Μπλεντ
Στη λίμνη διεξήχθη το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κωπηλασίας το 1966, το 1979, το 1989 και το 2011. Συστήνουμε τη “βαρκάδα” στη λίμνη με την παραδοσιακή βάρκα που ονομάζεται πλέτνα προς το νησί Blejski otok, όπου υπάρχει ναός αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου ο οποίος απέκτησε τη σημερινή του μορφή κοντά στα τέλη του 17ου αιώνα, και είναι διακοσμημένος με υπολείμματα γοτθικών τοιχογραφιών από το 1470.
Όπως και για οποιοδήποτε άλλο αξιοθέατο, και εδώ η είσοδος γίνεται μετά αντιτίμου.
Λίμνη Μπλεντ
Η γαστρονομική σπεσιαλιτέ της περιοχής, ένα κρεμώδες γλυκό (kremna rezina ή kremšnita), χαρακτηρίστηκε πιάτο προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης το 2016 από τη σλοβενική κυβέρνηση. Θα το βρείτε στα καταστήματα πέριξ της λίμνης, ωστόσο εμείς προτείνουμε ανεπιφύλακτα να το δοκιμάσετε στο cafe Belvedere. Πρόκειται για τη μεγαλοπρεπή θερινή έπαυλη του Tito, ηγέτη της Γιουγκοσλαβίας την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.
Σταρ της εποχής όπως οι Elizabeth Taylor και Sophia Loren, λέγεται ότι φιλοξενούνταν εδώ, ενώ διασημότητες απεικονίζονται στα κάδρα που θα βρει κανείς μέσα στην καφετέρια.
Λίμνη Μπλεντ
Στη λίμνη Μπλεντ φιλοξενείται επίσης ετήσιο φεστιβάλ αφιερωμένο στη ζαχαροπλαστική.
Βόλτα με βάρκα στη Λίμνη Μπλεντ
Tip:
Προμηθευτείτε τη Ljubljana Card που ισχύει για 24, 48 ή 72 ώρες και κοστίζει αντίστοιχα €36, €44 και €49. Προσφέρει είσοδο στα σημαντικότερα μουσεία και γκαλερί της πόλης, ξενάγηση, βόλτα με πλοίο, ενοικίαση ποδηλάτου και εισιτήριο για το τελεφερίκ.
Περισσότερες πληροφορίες: visitljubljana.com