Αυτά είναι τα 10 αστυνομικά μυθιστορήματα που πρέπει να έχεις στο ράφι σου

Μυστήριο, ίντριγκα, διαπλοκή, αγωνία, αλλά και ριζοσπαστική κοινωνικοπολιτική θεώρηση. Αυτα είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά των αστυνομικών μυθιστορημάτων που έχουν αποκτήσει πια ένα φανατικό κοινό που τα διαβάζει με μανία.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου, εμείς προσπαθήσαμε να επιλέξουμε τα 10 πιο κλασικα αστυνομικά βιβλία όλων των εποχών, αυτά δηλαδή που αξίζει να διαβάσει κανείς, είτε αγαπά είτε όχι το συγκεκριμένο είδος.

Η τριλογία της Μασσαλίας- Ζαν Κλωντ Ιζζό

Ο Ζαν Κλωντ Ιζζό είναι ο συγγραφέας της εκπληκτικής “Τριλογίας της Μασσαλίας” που δύσκολα θα αφήσει κάποιος από το χέρι του πριν την τελειώσει. Ο μαγικός κόσμος της τριλογίας αυτης είναι ο λόγος που ταξίδεψα στη Μασσαλία προκειμένου να ζήσω για λίγο την ατμόσφαιρα αυτού του λιμανιού που αποτελεί σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών, να περπατήσω στα σοκάκια που είχαν περπατήσει και οι ήρωες του στις μοναδικές νουάρ ιστορίες του και βέβαια να δοκιμάσω παστίς

Τα τρία βιβλία που συνιστούν την τριλογία αυτή –“Το μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας”, “Το τσούρμο” και “Solea” – κυκλοφορούν συγκεντρωμένα σε έναν τόμο εδώ και αρκετά χρόνια από τις εκδόσεις Πόλις. Ήρωάς τους ο Φαμπιό Μοντάλ, ένας ευαίσθητος αστυνόμος, απόγονος μεταναστών, εχθρός της βίας, που αγαπά την ποίηση, την τζαζ, το ψάρεμα, τις γυναίκες και βέβαια την πόλη του, τη Μασσαλία.

Ο ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϊ- Πατρίσια Χάισμιθ

Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αστυνομικά μυθιστορήματα και καθόλου τυχαίο δεν είναι αυτό. Πρόκειται για το πρώτο μυθιστόρημα της σειράς με ήρωα τον Ρίπλεϊ, η οποία ξεκίνησε το 1955 και ολοκληρώθηκε το 1990. “Ο ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϊ” (Εκδόσεις Άγρα) αποτελεί το πιστοποιητικό γέννησης ενός από τους πιο απίθανους χαρακτήρες της αστυνομικής λογοτεχνίας, η διπροσωπία του οποίου γοήτευσε κινηματογραφιστές, όπως ο Rene Clement (Plein Soleil, I960) και ο Anthony Minghella (The Talented Mr. Ripley, 1999).

Η τετραλογία του Λος Άντζελες- Τζέιμς Ελρόι

Η τετραλογία του Τζέιμς Ελρόι (εκδόσεις Άγρα) αποτελείται από τέσσερα εμβληματικά μυθιστορήματα, που κατόρθωσαν να αλλάξουν εκ θεμελίων το νουάρ, περνώντας από τις κλασικές αρχές του είδους στη μεταμοντέρνα γραφή της ιστορικής μυθοπλασίας. Διαδραματίζεται στις δεκαετίες του 1940 και του 1950 και μέσα από τις σελίδες της ο αναγνώστης καταδύεται στα τρίσβαθα της αμερικανικής πολιτικής, κοινωνικής και πολιτισμικής ιστορίας. Από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου και τις μαύρες λίστες του μακαρθισμού μέχρι την ανέχεια των Αφροαμερικανών και των ισπανόφωνων και την απατηλή λάμψη του Χόλιγουντ.

Αποτελείται από τα εξής βιβλία:

“Η Μαύρη Ντάλια”: Ένα μυθιστόρημα που βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία, τη δολοφονία της μητέρας του ίδιου του συγγραφέα, η οποία τον ενέπνευσε να ασχοληθεί με τη συγγραφή αστυνομικών μυθιστορημάτων. Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Μπράιαν ντε Πάλμα το 2006.

“Το Μεγάλο Πουθενά”: Ένα μυθιστόρημα που βάζει στο κέντρο της πλοκής δύο διεφθαρμένους αστυνομικούς που χρησιμοποιούν κάθε μέσο για να αποκτήσουν χρήμα και εξουσία αλλά και έναν πρώην αστυνομικό που έχει περάσει στον κόσμο της παρανομίας. Το ζοφερό ταξίδι των τριών ανδρών συνθέτει ένα από τα συγκλονιστικότερα έργα του Ελρόι.

“Λος Άντζελες εμπιστευτικό”: Στο τρίτο μέρος της αριστουργηματικής Τετραλογίας του Λος Άντζελες, ο Τζέιμς Ελρόι εξερευνά τη σκοτεινή πλευρά του νόμου και του απατηλά λαμπερού Χόλιγουντ της δεκαετίας του 1950. Ένα επικό νουάρ που έγινε μια αξέχαστη ταινία από τον Κέρτις Χάνσον.

“Λευκή Τζαζ”: Το βιβλίο που ολοκληρώνει τις ιστορίες των χαρακτήρων που γεννήθηκαν στα προηγούμενα τρία της τριλογίας. Ολοκληρώνεται μια πορεία από το τραύμα και τη μανία στην τιμωρία και την κάθαρση, μέσω της διατήρησης της μνήμης.

Οι φόνοι της οδού Μοργκ, Και άλλες ιστορίες αστυνομικού μυστηρίου- Έντγκαρ Αλαν Πόε

“Οι φόνοι της οδού Μοργκ” (εκδόσεις Ερατώ) είναι διήγημα του Έντγκαρ Άλλαν Πόε που δημοσιεύτηκε σε περιοδικό της Φιλαδέλφειας το 1841. Αναφέρεται ως το πρώτο σύγχρονο έργο αστυνομικής λογοτεχνίας. Στο έργο παρουσιάζεται για πρώτη φορά ο ντετέκτιβ που δημιούργησε ο Πόε, ο Αύγουστος Ντυπέν, που με τη σπάνια αναλυτική του ικανότητα και τη δημιουργική φαντασία του καταφέρνει να διαλευκάνει το μυστήριο μιας διπλής δολοφονίας στο Παρίσι, ακατανόητης για την αστυνομία. Ο Ντυπέν είναι ο πρώτος φανταστικός ντετέκτιβ και παρουσιάζει πολλά από τα χαρακτηριστικά που έγιναν λογοτεχνικές συμβάσεις στους επόμενους φανταστικούς ντετέκτιβ, μεταξύ των οποίων ο Σέρλοκ Χολμς και ο Ηρακλής Πουαρό.

Το διήγημα αυτό έχει διασκευαστεί πολλές φορές για το ραδιόφωνο, το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Έχει επίσης “γίνει” βιντεοπαιχνίδι και σειρές κόμικ. Οι Iron Maiden έχουν επίσης ένα τραγούδι στο άλμπουμ του 1981 “Killers” με τίτλο Murders in Rue Morgue, οι στίχοι αναφέρονται σε κάποιον που βρήκε δύο πτώματα και στη συνέχεια φεύγει από τη σκηνή αφού κατηγορήθηκε ψευδώς ότι διέπραξε τους φόνους (κάτι που δεν συνέβη στην ιστορία).

3 υποθέσεις για τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο- Αντρέα Καμιλέρι

Από τις εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν σε έναν τόμο τρεις εμβληματικές υποθέσεις του θρυλικού επιθεωρητή Μονταλμπάνο: “Η φωνή του βιολιού”, “Χάρτινο φεγγάρι” και “Το άρωμα της νύχτας” διά χειρό του μετρ του είδους του αστυνομικού μυθιστορήματος, Αντρέα Καμιλέρι.

Η “Φωνή του βιολιού” αναφέρεται στην ιστορία μιας δολοφονημένης νέας γυναίκας, ενός μεγάλου μουσικού που ζει σαν ερημίτης και πολλών άλλων. Είναι πάνω απ’ όλα μια ιστορία αλλαγών και ο ίδιος ο Μονταλμπάνο, στην προσωπική ζωή του οποίου σημειώνονται εξελίξεις, θα πρέπει να αποφασίσει αν θα αλλάξει τη ζωή του.

Το “Άρωμα της νύχτας” βρίσκει τον Μονταλμπάνο σε μια κρίσιμη καμπή της ζωής του. Η απόλυτη ανάγκη του για μοναξιά δημιουργεί προστριβές και συγκρούσεις με τα αγαπημένα του πρόσωπα. Ταυτόχρονα, και όπως συνήθως, έχει να αντιμετωπίσει μια δύσκολη υπόθεση εξαφάνισης προσώπων που, “εξ επαγγέλματος”, παρέσυραν δεκάδες μικρούς επενδυτές και “οικειοποιήθηκαν” τις καταθέσεις τους – χρήματα που συνήθως αποκαλούμε “τους κόπους μιας ζωής”.

Στο “Χάρτινο φεγγάρι” ο αστυνόμος Μονταλμπάνο βρίσκεται ανάμεσα σε δύο γυναίκες, δυνατές και επικίνδυνες. Η μία εξωστρεφής, με απίστευτο αισθησιασμό, η άλλη μυστικοπαθής, με νοσηρά πάθη, ικανή ν’ αναλάβει τα πάντα και να κρύψει τα πάντα. Παράλληλα, βήματα τυφλά τον οδηγούν στο μυστήριο ενός “πεθαμένου” σπιτιού, όπου, γύρω από ένα πτώμα σε άσεμνη στάση, γίνονται λάσπη και λιμνάζουν βρόμικα νερά σκηνογραφικών και ευερέθιστων παθών…

Η Μάσκα του Δημήτριου -Έρικ Άμπλερ

Καθαρόαιμο βρετανικό αστυνομικό μυθιστόρημα (εκδόσεις Άγρα) διά χειρός Έρικ Άμπλερ – βραβευμένου συγγραφέα που θεωρείται επινοητής του σύγχρονου πολιτικού θρίλερ και έχει επηρεάσει σπουδαίους συγγραφείς του είδους, όπως τον Γκράχαμ Γκρην και τον Τζον Λε Καρέ- που μέσω ενός ευρηματικού οδοιπορικού μάς μεταφέρει στα Βαλκάνια και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες της εποχής του Μεσοπολέμου.

Ο Λάτιμερ, το 1938, Άγγλος συγγραφέας κοινωνιολογικών μελετών και αστυνομικών μυθιστορημάτων με κάποια επιτυχία, αντικρίζει στο νεκροτομείο της Κωνσταντινούπολης το πτώμα του Δημητρίου. Δημήτριος Μακρόπουλος ή Δημήτριος Τάλατ ή Ταλάδης. Ελληνόφωνος Τούρκος. Πρώην εργάτης στα σύκα, δολοφόνος, κλέφτης, λαθρέμπορος ναρκωτικών, κατάσκοπος, μαστροπός, έμπορος λευκής σαρκός, νταής, κεφαλαιούχος. Έτσι, αρχίζει ένα οδοιπορικό από πόλη σε πόλη, για ν’ ανασυνθέσει τη ζωή του Δημητρίου στα Βαλκάνια και την Ευρώπη του μεσοπολέμου – με τις αναπάντεχες εξελίξεις.

Στην Ελλάδα τον Άμπλερ τον γνωρίζιουμε από την κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος The light of the day με τον τίτλο Τοπ Καπί (1964, Μελίνα Μερκούρη- Ζυλ Ντασσέν)

Ο τρίτος άνθρωπος- Γκράχαμ Γκριν

Πρόκειται για το πιο σκοτεινό δημιούργημα του Γκράχαμ Γκριν και ταυτόχρονα μία ελεγεία για την ανδρική φιλία, την προδοσία και τη ματαίωση. Η υπόθεση του βιβλίου λαμβάνει χώρα στη βομβαρδισμένη μεταπολεμική Βιέννη. Ο Ρόλλο Μάρτινς, ένας τριαντάχρονος συγγραφέας, φτάνει εκεί ύστερα από πρόσκληση του παλιού του φίλου Χάρρυ Λάιμ. Όμως μαθαίνει ότι ο τελευταίος σκοτώθηκε πρόσφατα σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ο Μάρτινς διεξάγει έρευνα και ανακαλύπτει πως το ατύχημα έχει σχέση με εμπόριο νοθευμένων φαρμάκων…

Ο Τρίτος Άνθρωπος μεταφέρθηκε από τον σκηνοθέτη Κάρολ Ριντ στον κινηματογράφο με πρωταγωνιστές ους Τζόζεφ Κότεν και Όρσον Γουέλς. Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει άλλη μια ιστορία του Γκράχαμ Γκρην, με τον τίτλο Η πτώση ενός ειδώλου, που έγινε επίσης κινηματογραφική ταινία από τον σκηνοθέτη Κάρολ Ρηντ.

Η εξαφάνιση του Τζον Αυλακιώτη- Γιάννης Μαρής

Ο Γιάννης Μαρής, κατά κόσμον Ιωάννης Τσιριμώκος ήταν Έλληνας δημοσιογράφος, συγγραφέας, σεναριογράφος και κριτικός κινηματογράφου. Τι αστυνομικές του ιστορίες τις οποίες έγραφε σε καθημερινή βάση σε συνέχειες σε περιοδικά και εφημερίδες της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου. Τεράστιο ενδιαφέρον έχει και η ζωή και η καριέρα του. Αν διαβάσει κάποιος τον συλλογικό τόμο “18 Κείμενα για τον Γιάννη Μαρή” (εκδ. Πατάκη) θα το καταλάβει. Δε θεωρείται τυχαία ο πατέρας του αστυνομικού μυθιστορήματος στην Ελλάδα.

Τα μυθιστορήματά του διαδραματίζονταν συχνά σε κοσμοπολίτικα μέρη με ήρωες εφοπλιστές, βιομηχάνους και καλλιτέχνες. Ο απλός κόσμος ήταν πάντα σε δεύτερη μοίρα, ενώ η αστυνομική πλοκή, το ερωτικό στοιχείοκαι το μυστήριο ήταν το πρόσχημα για να κερδίσει την προσοχή του αναγνώστη.

Το πιο ευρέως διαδεδομένο του μυθιστόρημα – επειδή έγινε και τηλεοπτική σειρά- είναι “Η εξαφάνιση του Τζον Αυλακιώτη”. Δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην “Ακρόπολη” μετά την πτώση της δικτατορίας και μπορεί να σταθεί άνετα δίπλα στα θελκτικότερα δείγματα του είδους.

Ένα απλό έγκλημα – Θοδωρής Καλλιφατίδης

Ο Θοδωρής Καλλιφατίδης, ο σπουδαίος Έλληνας συγγραφέας που ζει μόνιμα στη Σουηδία από το 1964 και θεωρείται από τους κορυφαίους συγγραφείς της χώρας, με τη γνωστή στοχαστική ματιά του περιγράφει τη σημερινή κοινωνία όπου τίποτα δεν είναι όπως δείχνει.

Η ηρωίδα των βιβλίων του, η αστυνόμος Βέντελ εξιχνιάζει τα σύνθετα εγκλήματα μιας κοινωνίας όπου «τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται». Η άνοιξη στη Στοκχόλμη, όταν αρχίζουν να ξεπαγώνουν τα νερά, φέρνει στην επιφάνεια του ποταμού έναν μαύρο πλαστικό σάκο που κρύβει μια νεκρή γυναίκα. Η ντετέκτιβ Κριστίνα Βέντελ αναλαμβάνει να εξιχνιάσει το έγκλημα. Άνθρωποι με προσωπικά προβλήματα, καλλιτέχνες που οι καριέρες τους δεν τους δικαίωσαν, όμορφες γυναίκες που εμπορεύονται το κορμί τους αποτελούν τους πρωταγωνιστές και τους κομπάρσους σε μια ιστορία που εκτυλίσσεται στην ειδυλλιακή πρωτεύουσα του Βορρά.

Νυχτερινό δελτίο- Πέτρος Μάρκαρης

Ο Πέτρος Μάρκαρης με τη γραφή του θίγει καίρια ζητήματα της σημερινής ελληνικής πραγματικότητας και συνθέτει μια γοητευτική τοπογραφία της Αθήνας. Το “Νυχτερινό δελτίο” είναι ένα μυθιστόρημα γοργό, τραχύ και ταυτόχρονα αστείο. Ο αστυνόμος Χαρίτος, ο βασικός ήρωας του Πέτρου Μάρκαρη είναι ένας φιλόσοφος της καθημερινότητας.

Η πλοκή είναι έξοχα συγκροτημένη με μια σειρά από φόνους, συνδεδεμένους με το λαθρεμπόριο με τις πρώην ανατολικές χώρες αλλά και τον κόσμο των ΜΜΕ.