Η AfD στο επίκεντρο ανακατατάξεων στην ευρωπαϊκή ακροδεξιά
Η AfD στο επίκεντρο ανακατατάξεων στην ευρωπαϊκή ακροδεξιά
Του Κώστα Ράπτη
Εκλογική επιτυχία – πολιτική αμηχανία. Σε αυτό το δίπολο κινείται η "Εναλλακτική για τη Γερμανία" (AfD), αναζητώντας, μετά την κατάκτηση της δεύτερης θέσης στις ευρωεκλογές, την ακριβή θέση της στο ευρωπαϊκό πολιτικό τοπίο.
Το κόμμα που ίδρυσαν μόλις το 2013 ευρωσκεπτικιστές καθηγητές που αντιδρούσαν στα προγράμματα διάσωσης του Νότου της Ευρωζώνης κατέστη σύντομα (με τη μεσολάβηση και της προσφυγικής κρίσης του 2015) φορέας απόψεων εκτός του μεταπολεμικού γερμανικού mainstream και τέθηκε υπό τον έλεγχο της ακροδεξιάς του τάσης, αποκτώντας ιδιαίτερη απήχηση στα ανατολικά της Γερμανίας.
Όμως δεν επρόκειτο για "διάττοντα αστέρα". Μολονότι η AfD αντιμετωπίζεται ευρέως ως ένα μόρφωμα αμφίβολης πίστης στη συνταγματική τάξη (εξού και βρίσκεται στη λίστα παρακολουθήσεων των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών), μολονότι συχνά κατατίθενται προτάσεις για απαγόρευση της λειτουργίας της, παραμένει ωστόσο καλά εδραιωμένη τόσο στη Μπούντεσταγκ, όπου διαθέτει 78 έδρες, όσο και στα περισσότερα κρατιδιακά κοινοβούλια, όπου έχει αποσπάσει 252 έδρες επί συνόλου 1.884 αθροιστικά.
Στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου κατέλαβε, με ποσοστό 15,89% των ψήφων, τη δεύτερη θέση (πίσω από τη Χριστιανική Ένωση) και 15 έδρες, ήτοι τέσσερις περισσότερες απ' ό,τι το 2019. Και μάλιστα η επίδοση αυτή αποτελούσε "προσγείωση" (οφειλόμενη εν πολλοίς στην εμφάνιση του νέου κόμματος της Ζάρα Βάγκενκνεχτ) σε σχέση με προηγούμενες δημοσκοπικές επιδόσεις που την έφεραν πάνω από το ψυχολογικό όριο του 20%.
Ευρωπαϊκή περιδίνηση
Ήδη πριν ανοίξουν οι κάλπες, όμως, η AfD βρέθηκε σε ευρωπαϊκή περιδίνηση, μετά την απόφαση της Μαρίν Λεπέν να αποβάλει από την ευρωομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID), στην οποία δεσπόζει, όλους τους Γερμανούς ευρωβουλευτές ως "ακραίους". Πέτρα του σκανδάλου αποτέλεσε ο επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου της AfD, Μαξιμίλιαν Κρα, αφενός λόγω της επίμαχης αποστροφής του σε συνέντευξη ότι "δεν ήταν όλοι οι SS εγκληματίες" και αφετέρου λόγω της αποκάλυψης ότι κοινοβουλευτικός βοηθός του παρακολουθείται από το 2020 με την κατηγορία της κατασκοπείας υπέρ της Κίνας.
Το θρίλερ συνεχίστηκε και μετεκλογικά, καθώς, προκειμένου να επιτύχει την επανένταξή της στην ID, η AfD διέγραψε από την ευρωκοινοβουλευτική της ομάδα τον Κρα, όμως η "θυσία" δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα. Κατόπιν αυτού, πολλαπλασιάζονται εντός του γερμανικού κόμματος οι προτάσεις να επιχειρηθεί η συγκρότηση νέας, διακριτής ευρωομάδας, με τη συμμετοχή κομμάτων με τα οποία διεξάγονται διαπραγματεύσεις. Πρόκειται για δυνάμεις από 14 χώρες, όπως η πολωνική "Συνομοσπονδία", το ολλανδικό "Φόρουμ για τη Δημοκρατία" και η σλοβακική "Ρεπούμπλικα", υπό την ηγεσία της βουλγαρικής (και άκρως φιλορωσικής) "Αναγέννησης", οι περισσότερες εκ των οποίων συνυπέγραψαν τον περασμένο Απρίλιο τη "Διακήρυξη της Σόφιας", όπου η Ε.Ε. περιγράφεται ως "παγκοσμιοποιητική δικτατορία".
"Europa Vera"
Η κυοφορούμενη ευρωομάδα, για την οποία έχει ήδη προταθεί η λατινική ονομασία Europa Vera, θα αποτελέσει (εάν συγκεντρώσει τους 23 ευρωβουλευτές που απαιτούνται κατά τον κανονισμό του Ευρωκοινοβουλίου για την αναγνώρισή της) την τρίτη ευρωομάδα στα δεξιότερα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, μετά την ID και τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς Μεταρρυθμιστές, όπου δεσπόζει η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζιόρτζια Μελόνι.
Και εδώ ακριβώς παίζεται το ευρύτερο παιχνίδι, καθώς η σύγκρουση της Λεπέν με την AfD εντάσσεται αφενός στην προσπάθεια της ίδιας να εμφανιστεί ως ηγέτιδα ενός κόμματος που δεν συγχρωτίζεται με "αμφιλεγόμενους", παρά διεκδικεί τη διακυβέρνηση της Γαλλίας, αφετέρου στο δημόσιο "φλερτ" μεταξύ ECR (πλέον τρίτης σε δύναμη ευρωομάδας) και ID, που εγκαινιάσθηκε κατά την προεκλογική εκδήλωση του ισπανικού κόμματος Vox στη Μαδρίτη, με συμμετέχοντες μεταξύ άλλων (εξ αποστάσεως ή διά ζώσης) τη Λεπέν, τη Μελόνι, τον Ολλανδό Βίλντερς, τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, αλλά και τον πρόεδρο της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι.
Προφανώς οι ισορροπίες είναι λεπτές και οι διαβουλεύσεις περίπλοκες – ενώ πολλά θα εξαρτηθούν και από το αν η Μελόνι θα "σηκώσει το γάντι" να παρεμποδίσει την επανεκλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην προεδρία της Κομισιόν.
Οι ιδιόμορφες γεωπολιτικές απόψεις του Κρα
Είναι σαφές ότι, πέρα από δευτερεύοντες εθνικούς και προσωπικούς ανταγωνισμούς, η κύρια διχοτομική γραμμή που με αφορμή την AfD διαπερνά την ευρωπαϊκή ακροδεξιά έχει να κάνει με το ερώτημα του ατλαντιστικού ή μη γεωπολιτικού προσανατολισμού.
Και είναι αυτό ακριβώς που καθιστά τον Κρα κατεξοχήν αμφιλεγόμενο και όχι... κάποια νοσταλγία για το Τρίτο Ράιχ. Εξαιρετικά επιδέξιος στη χρήση του Tik Tok, με το οποίο επιτυγχάνει διείσδυση στη νεολαία, ο Κρα δημοσίευσε προεκλογικά άρθρο υπό τον τίτλο "Η εξέλιξη της παγκόσμιας πολιτικής", στο οποίο καθιστά σαφείς τις γεωπολιτικές του εκτιμήσεις.
Όπως γράφει: "Η καθοριστική πολιτική τάση στον κόσμο μας είναι η αφύπνιση του παγκόσμιου Νότου. (...) Αυτό αποτελεί μια ιδιαίτερη πρόκληση για την αμερικανοευρωπαϊκή σχέση, γιατί η σχέση μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής ήταν παραδοσιακά εξαιρετικά στενή, άλλωστε προερχόμαστε από τις ίδιες ρίζες. Εγώ προσωπικά σπούδασα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Αμερική ήταν ο νέος κόσμος των Ευρωπαίων. Αλλά εξακολουθεί ακόμη να είναι; Το 1945, όταν εγκαθιδρύθηκε η μεταπολεμική τάξη πραγμάτων, όλες οι σημαντικές θέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες καταλαμβάνονταν από παιδιά Ευρωπαίων μεταναστών. Μέχρι το 2045, η πλειοψηφία των πολιτών στις ΗΠΑ δεν θα έχει πλέον ευρωπαϊκές ρίζες. Η Αμερική απομακρύνεται δημογραφικά από εμάς και, κατά συνέπεια, πολιτισμικά και πολιτικά. Η Αμερική δεν είναι πλέον ο νέος κόσμος των Ευρωπαίων, είναι μια ανεξάρτητη δύναμη που αποτελείται από ολόκληρο τον κόσμο και γι' αυτό ακριβώς υπάρχει μόνο μία σωστή πολιτική απάντηση στην αλλαγή του κόσμου και στην ανάπτυξη της Αμερικής, και αυτή είναι ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι σε θέση να διαχειριστεί τον εαυτό της, πρέπει να γίνει στρατηγικά αυτόνομη, πρέπει να επιδιώξει τα δικά της συμφέροντα και δεν πρέπει να ενεργεί ως απλός υποτελής των Ηνωμένων Πολιτειών (...). Και πρέπει να προχωρήσουμε με αυτοπεποίθηση στο μέλλον. Αν δεν έχουμε μια τέτοια στρατηγική, τότε φοβόμαστε την αλλαγή της παγκόσμιας ισορροπίας δυνάμεων, τότε φοβόμαστε τον Μόντι, τον Σι Τζινπίνγκ, τον Λούλα και τον Πούτιν. (...) H AFD αναγνωρίζει την κατάσταση και είναι έτοιμη να τολμήσει μια νέα πολιτική σε έναν κόσμο που αλλάζει ριζικά, κοιτάζει προς το μέλλον και δεν προσκολλάται στις παλιές κατηγορίες του Ψυχρού Πολέμου, οι οποίες έχουν τελειώσει, είτε μας αρέσει είτε όχι".
Διαβάστε ακόμα:
"ΟΚ" στην 14η δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας - Τι προβλέπεται για το υγροποιημένο φυσικό αέριο
Ιταλία-δημοτικές εκλογές. H κεντροαριστερά εκλέγει δήμαρχο στο Μπάρι, στην Φλωρεντία και στην Περούτζια