Κίνα: Ο όγκος των εξαγωγών της τρομάζει τη Δύση

Κίνα: Ο όγκος των εξαγωγών της τρομάζει τη Δύση

Η πτώση των κινεζικών εξαγωγών τον Μάρτιο σε πρώτη ανάγνωση υποβαθμίζει την μεγάλη εισροή ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων (EVs), ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών πάνελ στη Γερμανία, την Ιαπωνία, την Ταϊβάν και τη Νότια Κορέα. Μολονότι η αξία των εξαγόμενων προϊόντων από την Κίνα υποχώρησε 7,5%, σε όρους δολαρίου, από πέρσι, ο όγκος τους αυξάνεται δυναμικά εδώ και μήνες.

Οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν πως το Πεκίνο προσπαθεί έτσι να τονώσει την μεταποίηση και την ανάπτυξη της οικονομίας, προωθώντας φθηνά προϊόντα, υψηλής τεχνολογίας σε τεράστιες ποσότητες στην παγκόσμια οικονομία. Οι κυβερνώντες στη Δύση παρακολουθούν με καχυποψία την τακτική της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας από την Κίνα, φοβούμενοι πως αυτή η «εμπορική επίθεση» θα σαμποτάρει τα γενναιόδωρα κίνητρα που προσφέρουν για την αναβίωση των βιομηχανιών τους στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης.

Τα διδάγματα από τη δεκαετία του 2000, όταν η παγκόσμια οικονομία απορρόφησε ένα παλιρροϊκό κύμα από φθηνά προϊόντα που παράγονταν στην Κίνα, είναι επώδυνα. Το κόστος ήταν η απότομη εξασθένιση της μεταποίησης και η περιθωριοποίηση βιομηχανικών εγκαταστάσεων και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού. Το κυνήγι για την ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής των πολυεθνικών ομίλων οδήγησε στο κλείσιμο εργοστασίων στη Δύση και στην άνοδο πολιτικών σαν τον Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ και τη Μαρί Λεπέν στη Γαλλία.

Σήμερα, η Ουάσιγκτον θέτει, επίσης, ζήτημα εθνικής ασφάλειας από τις εισαγωγές κινεζικών ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων (EVs). Θεωρεί πιθανό ότι τα λογισμικά συστήματα που ενσωματώνουν, ενδεχομένως, να συλλέγουν ευαίσθητα στοιχεία για τους πολίτες και τις υποδομές της χώρας. «Ανησυχούμε πολύ για το εάν η Κίνα επισκιάσει την βιομηχανία μας, ακόμη και όταν κτίζουμε νέες υποδομές μεγάλης κλίμακας, για τον εγχώριο μεταποιητικό μας τομέα», σχολίασε η υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Τζένιφερ Γκράχολμ, την περασμένη εβδομάδα. Ένα από τα σημαντικότερα νομοσχέδια που έχει περάσει η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν είναι το Inflation Reduction Act ή IRA, σκοπός του οποίου είναι η χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης της οικονομίας με επιδοτήσεις 369 δισ. δολαρίων.

Την ίδια ώρα, η Ε.Ε διεξάγει έρευνα για να διαπιστώσει εάν τα φθηνότερα EVs από την Κίνα επωφελούνται δυσανάλογα από κρατικές επιδοτήσεις. Η έρευνα ανακοινώθηκε πέρσι τον Οκτώβριο και αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2024, με κλιμάκια των Βρυξελλών να επισκέπτονται τα εργοστάσια των κινεζικών BYD, Geely και SAIC. Το Πεκίνο αντέδρασε και υποστήριξε πως οι Βρυξέλλες γίνονται προστατευτικές έναντι του διεθνούς ανταγωνισμού καθώς είναι πιθανό να επιβληθούν δασμοί από την Ε.Ε.

Κυρίαρχη θέση στην παγκόσμια αγορά αυτοκινήτων, πάνελ και ανεμογεννητριών

Οι φόβοι της Δύσης είναι εύλογοι. Πέρσι, η Κίνα αντικατέστησε την Ιαπωνία στην κορυφή της λίστας των χωρών με τις μεγαλύτερες εξαγωγές αυτοκινήτων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ενέργειας (ΠΟΕ) εκτιμά πως περίπου 220 εκατ. EVs από την Κίνα θα βρίσκονται στους δρόμους μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Στην αγορά των φωτοβολταϊκών πάνελ, το μερίδιο της Κίνας ανέρχεται στο 80% έναντι του 40% που ίσχυε προ δεκαετίας, γεγονός που ώθησε την Ε.Ε να ξεκινήσει φέτος μια ακόμη έρευνα για κρατικές επιδοτήσεις που στρεβλώνουν την αγορά. Οι εξαγωγές των φωτοβολταϊκών πάνελ από την Κίνα ενισχύθηκαν 34% μέσα στο α΄ εξάμηνο του 2023 σε σχέση με έναν χρόνο πριν.

Οι ΗΠΑ έχουν ήδη επιβάλει περιοριστικά μέτρα λόγω καταναγκαστικής εργασίας και δασμούς για αθέμιτο ανταγωνισμό εξαιτίας των εξαιρετικά χαμηλών τιμών στα πάνελ. Όπως αναφέρει και το περιοδικό Time, το ένα  τρίτο ή ακόμη και το ήμισυ των πολυσιλικόνων (polysilicones) υπολογίζεται πως παράγεται στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων του Σινγκιάνγκ -όπου η Κίνα κατηγορείται από τη Δύση πως εφαρμόζει πρακτικές καταναγκαστικής εργασίας. Όμως, αρκετά από τα φωτοβολταϊκά πάνελ που εισάγονται στις ΗΠΑ από το Βιετνάμ, την Ταϊλάνδη και την Καμπότζη ενσωματώνουν εξαρτήματα από την Κίνα.

Τέλος, την  πρόθεση να ξεκινήσει έρευνα για αθέμιτο ανταγωνισμό ανακοίνωσε μέσα στον Απρίλιο η Ε.Ε για τους κατασκευαστές ανεμογεννητριών. Και εκεί, η Κίνα έχει τη μεγαλύτερη παραγωγική ικανότητα, καταλαμβάνοντας πέρσι το 60% της παγκόσμιας προσφοράς, με πρωταγωνιστές τις Goldwind, Envision και Mingyang, σύμφωνα με το Global Wind Energy Council. Το αντίστοιχο μερίδιο στις ΗΠΑ και την Ευρώπη περιορίζεται στο 9% και 19%, αντίστοιχα. Κορυφαίες εταιρείες στην Ε.Ε είναι οι Vestas, GR και Siemens Energy. Οικονομικοί αναλυτές συμφωνούν πως η Κίνα έχει καταφέρει να παίζει κομβικό ρόλο λόγω της μαζικής παραγωγής σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας με πολύ χαμηλές τιμές.