Ticari balıkçılığın yeni yol haritası belirleniyor
Bakan Yumaklı, 2024-2028 döneminde ticari amaçlı su ürünleri avcılığında geçerli olacak düzenlemeler için 4 bin 272 görüş alındığını belirterek, bu alanda yeni kuralların belirleneceğini bildirdi.
Ticari balıkçılığın yeni yol haritası belirleniyor
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Bakanlık’taki Mehmet Akif Ersoy Konferans Salonu’nda düzenlenen Balıkçılık İstişare Toplantısı’nda, 2020’den bu yana su ürünleri kaynaklarını koruma ve kullanma dengesi içinde yürütülen iki tebliğin süresinin 31 Ağustos’ta sona ereceğini anımsattı.
Yeni tebliğ çalışmalarında son aşamaya gelindiğine işaret eden Yumaklı, “İnşallah belli bir aşamaya getirdiğimiz, ticari balıkçılığımızın yol haritasını belirleyecek yeni tebliğe, sizlerin görüşlerini de alarak son şeklini vereceğiz. 2024-2028 yılları arasındaki 4 yıllık süreyle yürürlükte olacak bu tebliğin sektörümüz için şimdiden hayırlı olmasını diliyorum. Bakanlık olarak bütün çalışmalarımızı sektörle bir araya gelerek istişare ederek gerçekleştiriyoruz.” ifadelerini kullandı.
Yumaklı, dünyada, avcılık yoluyla elde edilen su ürünlerinde sınır noktasına ulaşıldığının kabul gören yaklaşım olduğuna dikkati çekerek, Bakanlık politikalarının temelinin deniz ve iç sulardaki su ürünleri kaynaklarını koruyarak, sürdürülebilir olmasını sağlamak olduğunu vurguladı.
Geçen yıl su ürünleri üretiminin yaklaşık 1 milyon ton olarak gerçekleştiğini hatırlatan Yumaklı, bunun 400 bin tonunun avcılıktan elde edildiğinin altını çizdi. Yumaklı, 2023 sonu itibarıyla su ürünleri ihracatının 1,7 milyar doları geçtiğini söyledi.
“Balıkçılık sektörümüze 23,2 milyar lira ÖTV indirimli yakıt desteği sağladık”
Bakanlık olarak su ürünleri avcılığıyla ilgili uygulanan politikaların ve verilen desteklerin olumlu etki ve yansımalarının görüldüğünü belirten Yumaklı, şunları kaydetti:
“Balıkçılık sektörümüzün gelişmesi için son 22 yılda güncel rakamlarla, 23,2 milyar lira ÖTV indirimli yakıt desteği, 16,5 milyar lira yetiştiricilik desteği, 561,6 milyon lira küçük ölçekli balıkçılık desteği ve diğer desteklerle toplam 42 milyar lira destek sağladık. Bunun yanı sıra Kırsal kalkınma ve IPARD kapsamında da güncel değerlerle 1,4 milyar lira hibe desteği verdik. Ayrıca sektörün finansman ihtiyacını karşılamak için 2002’den bu yana güncel değerle toplam 35 milyar lira sübvansiyonlu kredi sağladık. Önümüzdeki 3 yıllık dönem için balıkçılık sektörünün sübvansiyon oranlarını daha da artırdık. Bu kapsamda kredi limitini kişi başı 15 milyon liradan 40 milyon liraya çıkardık.”
“Su ürünleri üretimini de tarımsal üretim planlamasına dahil ettik”
Yumaklı, geçen yıl Tarım Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Bakanlık olarak tüm birincil üretim konularında üretim planlaması çalışmalarına başladıklarını anımsatarak, “Su ürünleri üretimini de tarımsal üretim planlamasına dahil ettik. Hem avcılık hem yetiştiricilik üretiminde, bundan sonra daha öngörülebilir ve planlı üretim modelini hep birlikte hayata geçireceğiz. Bu sayede su ürünlerindeki bazı önemli türlerde, üretim miktarını, fiyat istikrarını, kısaca sürdürülebilirliği sağlayacağız. Yeni tebliğlerle beraber, Su Ürünleri Kanunu’nun yanı sıra Tarım Kanunu’ndan alınan yetkiyle su ürünleri avcılığında belirlenmiş olan türlerde planlı üretime geçeceğiz. Daha açık bir ifadeyle, çoğunluğunuzun talep ettiği kota ve bölgesel balıkçılık uygulamalarının altyapısını hayata geçireceğiz.” diye konuştu.
“Balıkçılıkla uğraşan vatandaşlarımızdan 4 bin 272 görüş aldık”
Ruhsatsız olarak kaçak av yapan 601 gemiye el konulduğunu aktaran Yumaklı, alınan önlemler sayesinde Hopa’da mavi yüzgeçli orkinos, Karadeniz’in birçok yerinde mersin balığı, Marmara’da uskumru ve kırlangıç balığı görülmesinin arttığını söyledi.
Yumaklı, istişare toplantısında ihtiyaca yönelik düzenlemeler yapılacağının altını çizerek, şöyle devam etti:
“2024-2028 yılları arasındaki 4 yıllık süreyle geçerli olacak 50 maddelik ticari tebliğimiz için, geçen süreç içerisinde, sivil toplum kuruluşlarından, bilim camiasından ve balıkçılıkla uğraşan vatandaşlarımızdan 4 bin 272 görüş aldık. Her biri titizlikle değerlendirildi. Şimdi de sizlerle istişare edeceğiz. Bu kapsamda, önümüzdeki 4 yıllık dönem için ticari amaçlı su ürünleri avcılığını düzenleyen yeni kurallar belirlenecek. Bu kurallar, bugünkü toplantıda alınacak tavsiyeler, mayıs ayı ilk yarısı içerisinde sizlerin de temsilcisinin bulunacağı Danışma Kurulu Toplantısı’nın raporu, mayıs ayının ikinci yarısında, Bakanlık temsilcisinin yer almadığı, yine sizlerin seçmiş olduğu konusunda uzman 25 bilim insanından oluşan Bilim Kurulu’nun raporu, TBMM’de kurulan Balıkçılık ve Su Ürünleri Araştırma Komisyonu’nun raporu ve uluslararası yükümlülükler dikkate alınarak nihai hale getirilecek.”
Sektörü ilgilendiren konularda temsilcileriyle kararlar aldıklarını belirten Yumaklı, “Hep birlikteyken hemfikir olursak, hamsiye ve diğer bazı türlere kota getirilmesine, mavi yüzgeçli orkinos avcılığı yapacak gemilerin ayrılmasına, sezon açılış kapanış tarihlerinin iklim şartlarına göre değiştirilmesine, bölgesel balıkçılığın uygulanmasına hep beraber karar veririz. Siz hemfikir olduktan sonra biz de sizinle aynı fikirde kararlar alırız.” dedi.
Yumaklı, yeni bir düzenlemeyi hayata geçirdiklerini bildirerek, “İl tarım ve orman müdürlüklerimizden alınması gereken, avcılık izni, ÖTV’siz yakıt alım izni, avcılığa kapalı bölgelerden geçiş izni ve ağ mühürleme işlemlerini artık sadece ilgili il müdürlüklerinden değil, ilçe tarım ve orman müdürlüklerimizden de yapabileceksiniz.” ifadesini kullandı.
Tarım ve Orman Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürü Mustafa Altuğ Atalay da sektörün görüşlerini alarak bir tebliğ çalışması yürüttüklerini dile getirerek, 2024-2028 yıllarında uygulanacak tebliğin sektöre yararlı olacağını anlattı.