Son Dakika Haberi: ABD, Erdoğan'ın ziyareti için ne diyor? ABD Başkonsolosu CNN TÜRK'te yanıtladı

01/05/2024

Türkiye-ABD ilişkilerindeki pozitif hava, ikili ticareti nasıl etkileyecek? 2019 yılında açıklanan 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine ne zaman ulaşılacak? Gözler Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Washington’a yapması beklenen ziyaretteyken, Amerika Birleşik Devletleri’nin İstanbul Başkonsolosu Julie Eadeh, ekibimizden Büşra Arslantaş’ın sorularını yanıtladı. “İki ülke arasındaki diyaloğun en üst düzeyde devam etmesi konusunda umutluyuz” dedi. İşte o özel röportaj… Büşra Arslantaş: Yıllardır güven sorunu ile anılan Türkiye-ABD ilişkileri, özellikle geçen Ocak ayından bu yana temkinli iyimserlik içinde de olsa pozitif bir havada seyrediyor. Özellikle son aylarda sıkça farklı düzeylerde ziyaretlere tanıklık ediyoruz ki en önemlisi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yakın zamanda ABD’ye bir ziyaret gerçekleştirmesi beklenirken, biz bugün İstanbul stüdyomuzda ilişkilerin ticari boyutunu ele almak üzere ABD’nin İstanbul Başkonsolosu Julie Eadeh’ı ağırlıyoruz. Sayın Başkonsolos, CNN TÜRK’e hoş geldiniz ve bize zaman ayırdığınız için teşekkürler. Julie Eadeh: Teşekkürler Büşra bugün beni ağırladığınız için teşekkürler. Büşra Arslantaş: Sayın Başkonsolos; savaşlar, çatışmalar, doğal afetler… Bunca sınama yaşanırken dünyada, Türkiye ve ABD arasındaki ticari ilişkiler hangi noktada? 2019 yılında belirlenen 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefine ne kadarlık bir vadede ulaşılması planlanıyor ve nasıl? EADEH: 100 MİLYAR $ TİCARET HACMİ İÇİN YOLU YARILADIK Julie Eadeh: Teşekkürler Büşra bu harika bir soru. Ticari ilişkiler, ikili ilişkilerimizin en önemli ve en güçlü kısımlarından biri ve gitgide büyüyor. 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi, iddialı ve bizim de gurur duyduğumuz bir hedef. Ülkelerimiz bu hedefe ulaşmak için çok güçlü bir şekilde çalışıyor ve doğrusu halihazırda hizmet ve mallarda ikili ticaretimiz 42 milyar dolara ulaştı. Ki bu bana göre yolu yarıladığımız anlamına geliyor. Ve tam bir tarih veremiyorum sana ama bu iddialı ve çok çok önemli hedefe ulaşma konusunda iyi şekilde ilerliyoruz, ülkelerimizin bu ilişkiye verdiği önemin derin göstergesi. ABD’NİN EN BÜYÜK 150 ŞİRKETİ İSTANBUL’A GELECEK Büşra Arslantaş: Son aylarda ilişkilerde temkinli de olsa pozitif bir hava var açılışta da belirttiğim gibi. Görüşme trafiği hızlandı ve bir dizi planlama var ki onlardan biri de Trade Winds. Nedir bu Trade Winds? Türkiye’de yapılacak olması ne anlama geliyor? Amerikalı kaç şirket katılacak ve amaç hedef nedir? Julie Eadeh: Trade Winds, dünya çapında ticaret ve yatırımı geliştirmek için Ticaret Bakanlığımız tarafından yürütülen çok önemi bir program. Trade Winds, 2008 yılında İstanbul’da başladı. Yani ilk toplantı da burada İstanbul’da yapılmıştı ki bu İstanbul’un bir ticaret merkezi olarak önemini ve dünyanın bu tarafında ne denli asli bir kapı olduğunun bir yansıması. Bu etkinlik bu yıl 13-15 Mayıs tarihlerinden düzenlenecek ve ABD hükümet yetkilileri, Ticaret Bakanlığı, ticaret uzmanları ve diğer temsilcileri, ABD’li şirketlerle bir araya getirecek. 100’den fazla ABD’li şirket katılacak bu buluşmaya. Türk firmalarla ve potansiyel yatırımcılarla bir araya gelme fırsatı bulacaklar ve ülkelerimiz arasında ikili ticaret ve yatırımı geliştirecekler. Bu nedenle çok çok heyecanlıyız ve bu, ABD için İstanbul’un küresel ticaretteki önemini de gösteriyor. TÜRK FİRMALAR HAZİRAN’DA ABD YOLCUSU Büşra Arslantaş: Sayın Baskonsolos bildiğimiz kadarıyla Haziran ayında bir program daha var; Select USA Investment Summit. Bu programın detayları ve hedefi nedir? Julie Eadeh: Select USA de yine Ticaret Bakanlığımızın harika bir girişimi. Bu yıl Washington’a gidecek heyete öncülük edeceğim için onur duyuyorum. Başvuran 50 kadar Türk temsilci ile birlikte Washington’a gideceğiz ki bu bir forum. ABD’deki tüm eyaletlerden temsilcileri bir araya getiriyor. Ve bu kimseler bulundukları eyaletlerdeki kendine özgü yatırım fırsatları, vergi ve diğer teşvikler konusunda bilgi veriyor. Bu nedenle bu, ABD’de yatırım planlayan Türk yatırımcılar için harika bir fırsat. Ve biz ABD’deki Türk yatırımları konusunda çok heyecanlıyız ve elbette bundan memnuniyet duyuyoruz. Bu nedenle bu programa liderlik edecek olmaktan onur duyuyorum. Büşra Arslantaş: İkili ticarette özellikle hangi alanlarda işbirliği fırsatı potansiyeli var sizce? Türkiye piyasasına güven ne durumda? ABD’li şirketler için Türkiye’nin önemi avantajları nedir? Julie Eadeh: Büşra, ABD 2003 yılından bu yana Türkiye’deki en büyük yabancı yatırımcı. Ve bence bu Türkiye pazarında ne denli güvene sahip olduğumuzu gösteriyor. ABD bu ticari ilişkiye gerçekten değer veriyor. Geliştirme ve büyütmeyi planladığımız alanlar bence sonsuz ama spesifik olarak özellikle geliştirmek istediğimiz alanlar uzay ve enerji, bilgi ve iletişim teknolojileri, tıbbi hizmetler ve imalatı ile akıllı şehirler. Özellikle bu alanlarda çok büyük potansiyel olduğuna karar kıldık. Büşra Arslantaş: Ticaretin karşılıklı denge içinde olması da çok önemli değil mi? Türk firmaların ABD’deki yatırımları ne durumda ve avantajlar neler? Teşvikler var mı? Julie Eadeh: Değindiğim gibi, ABD çok büyük bir ülke ve çok çeşitli. Her eyaletin kendine göre kuralları düzenlemeleri ve yatırım çekme konusunda benzersiz özellikleri var. Türk firmaların 2022 itibarıyla 2.8 milyar dolar yatırım yapmış olmasından gurur duyuyoruz. Ve bunu daha da artırmak istiyoruz. Select USA potansiyel Türk yatırımcıların ABD’ye adımı ve bulundukları sektördeki ihtiyaçları açısından hangi eyaletin en iyi şartlara sahip olduğu konusunda karar vermeleri için önemli bir fırsat olacak. ABD EK VERGİLERİ KALDIRACAK MI? Büşra Arslantaş: Teşvikler kadar yürürlükte bazı uygulamaların kaldırılması da Türkiye’nin beklentileri arasında. Bildiğiniz üzere 2018 yılında ABD çelik ve alüminyuma ek gümrük vergisi uygulamaya başlamıştı. Halen uygulanan %25’lik bu ek verginin Türkiye için de kaldırılması gündemde mi? Julie Eadeh: Evet teşekkürler Büşra, çelik ve alüminyuma yönelik ilave vergilerin Türkiye açısından önemli olduğunu biliyorum. Ve deprem felaketi sonrası bunların bir kısmının kaldırılması konusunda görüşmeler olduğunu biliyorum. Ticaret ve yatırım diyaloğu devam ediyor ve bunun önümüzdeki günlerde de süreceğini umuyoruz. Ve o görüşmeler çerçevesinde bunlar da ele alınacaktır. F-16’LAR ABD’DEN NE ZAMAN GELECEK? Büşra Arslantaş: Sayın Başkonsolos, savunma alanındaki işbirliği de hem ticari ilişkiler hem de ilişkilerin geneli açısından kritik önemde. Bu alanda son durum nedir? Yoğun görüşmeler yapıldığını biliyoruz ki en merak ettiklerimizden biri. Türkiye ne zaman F-16’ları teslim alacak? Julie Eadeh: Büşra üretim zaman alıyor. Kongrenin Türkiye’ye bu satışa onay vermesinden dolayı çok heyecanlıyız. Bence bu, Türkiye’nin bir NATO müttefiki olarak kritik ve hayati öneminin altını çiziyor. Temelinden NATO’nun olduğu, sarsılmaz bölgesel güvenlik taahhüdünü gösteriyor. Spesifik bir takvim belirtemeyeceğim ama çok heyecanlıyız ve bu uçakların tedariğini sabırsızlıkla bekliyoruz. Ve biliyorsunuz ki ABD, Türkiye ile mühimmat satışı gibi konularda da yakın işbirliği içinde. Türk firmalar ile ortak olmaktan dolayı çok heyecanlıyız, üretim hatları ABD’de açılıp 2025 yılı sonunda tam olarak işlevsel hale gelecekler ve 155 milimetrelik mühimmatın yüzde 30’luk kısmını üretecekler. ABD, ERDOĞAN’IN ZİYARETİNE NE DİYOR? Büşra Arslantaş: Son ve en önemlisi… İki lider ne zaman bir araya gelecek? Herkes merak ediyor. O nedenle bununla devam etmek istiyorum. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD ziyaretinden ne beklemeli? Program belirlendi mi? Özellikle de ticari ilişkiler açısından etkisi ne olacak sizce? Julie Eadeh: Maalesef Beyaz Saray adına konuşamıyorum. Ve Beyaz Saray, genellikle bu tip ziyaret tarihleri çok yaklaşmadan resmi duyuru yapmıyor. Bu nedenle resmi yorum için size Beyaz Saray’a yönlendireceğim ama sen de konuşmamıza iki ülke ilişkilerinde son dönemde diyalogdaki artışın öneminden bahsederek başladın. Dışişleri bakanlarımız arasındaki sıkça görüşmeler, sadece son birkaç hafta, ay içinde Türkiye’ye yapılan üst düzey ziyaretler, bakan yardımcımızdan senin de iyi bildiğin gibi terörle mücadele koordinatörümüze, müsteşar John Bass buradaydı en son. bu nedenle bu diyalogların en üst düzeyde devam etmesi konusunda umutluyuz. Büşra Arslantaş: İki ülke ilişkilerinin sizin için ne kadar önemli olduğunu, buna ne kadar önem verdiğinizi biliyorum. Bu çerçevede eklemek istediğiniz bir mesaj var mı? Belki Türkçe bir mesaj vermek istersiniz? Julie Eadeh: Evet kesinlikle Büşracığım. Büşra Arslantaş: Çok naziksiniz her zamanki gibi. TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİ ÇOK ÖNEMLİ Julie Eadeh: Hayır hayır hayır sadece bu fırsat için teşekkür ediyorum. Türkçem üzerinde çalışıyorum ve bu fırsat için teşekkür ediyorum. Türkiye ile ABD ilişkilerimiz için çok çok önemli. Ülkelerimiz için şevkle çalışıyoruz ve beni davet ettiğiniz için çok teşekkür ederim. Büşra Arslantaş: Biz teşekkür ederiz. Sayın Başkonsolos çok teşekkürler. Julie Eadeh: Çok teşekkür ederim. Büşra Arslantaş: Efendim ABD’nin İstanbul Başkonsolosu Julie Eadeh ile röportajımızı gerçekleştirdik İstanbul stüdyomuzda. Bu röportajımızda daha çok ticari ilişkilere, ilişkilerin o boyutuna değindik ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretini de elbette sorduk. Burada noktalayalım. SON DAKİKA! Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ABD ziyareti ertelendi