Ο πάτος του βαρελιού

Ο πάτος του βαρελιού

ρακιντζής

Του Λέανδρου Ρακιντζή

Μου άρεσε η δήλωση του κ. Πρωθυπουργού, ότι “θα ξύσουμε τον πάτο του βαρελιού για να επιδοτήσουμε την αγροτική παραγωγή”. Που σημαίνει, αφενός, επίσημη αναγνώριση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η αγροτική παραγωγή, στην οποία περιλαμβάνεται και η κτηνοτροφία, από την αύξηση του κόστους των συντελεστών της παραγωγής και την έλλειψη εργατικών χεριών, -η οποία έχει ήδη επιφέρει μείωση της παραγωγής, ιδίως του λαδιού, που αν δεν ενισχυθεί από την Πολιτεία υπάρχει κίνδυνος μεγάλων ελλείψεων στη διατροφική αλυσίδα-, αφετέρου, ότι στον πάτο του βαρελιού, δηλαδή στα δημόσια οικονομικά, υπάρχουν ακόμα κρυμμένα ή ξεχασμένα αρκετά ενεργητικά οικονομικά στοιχεία, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επιδοτήσεις των αγροτών.

Φαίνεται, ότι το βαρέλι του δημόσιου κορβανά, που συνήθως είναι στον πάτο από τις πολλές τρύπες, που τροφοδοτείται με εισροές χρημάτων από το δημοσιονομικό σύστημα της χώρας και άλλους πόρους, ανταποκρίνεται στον ρόλο του,  μολονότι βαρύνεται από ένα τεράστιο δημόσιο χρέος, που προς το παρόν είναι διαχειρίσιμο και εξυπηρετούμενο. Φυσικά, για να γεμίσει το βαρέλι χρειάζεται αύξηση των εσόδων και μείωση της σπατάλης με σώφρονα διαχείριση και κυρίως να κλείσουν οι τρύπες, που εμποδίζουν το γέμισμα του βαρελιού, ώστε να μην καταφεύγουμε παρά μόνο στην έσχατη ανάγκη στον δανεισμό και ξύσιμο του πάτου. Δεν γνωρίζω, όμως κατά πόσο αυτό είναι εφικτό να έχουμε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, γιατί παγκόσμια ισχύει ο δεύτερος νόμος του Parkinson (Άγγλου οικονομολόγου του περασμένου αιώνα) “κάθε γραφειοκράτης άξιος του ονόματός του που διαχειρίζεται δημόσιο χρήμα εξαντλεί όλο τον διαθέσιμο προϋπολογισμό και είναι ελλειμματικός”.

Είναι γεγονός ότι το βαρέλι ποτέ δεν είναι γεμάτο και χάνει τόσο κατά τις εισροές, γιατί υπάρχει στη χώρα μας τεράστια φοροδιαφυγή από τη μαύρη οικονομία, που υπολογίζεται στο 40% του ΑΕΠ και από τη νόμιμη φοροαπαλλαγή από τις προβλεπόμενες 1.658 περιπτώσεις, που αντιστοιχούν σε εισόδημα 45 δισ. και φόρους 14,5 δισ.,  για τις οποίες ίσως χρειάζεται ένα ξεσκόνισμα,  αλλά και στο σύστημα των εκροών, γιατί υπάρχει τεράστια σπατάλη του δημόσιου χρήματος που δεν μπορεί να περιορισθεί λόγω της πολυνομίας, της κατάργησης του προληπτικού ελέγχου των δημόσιων δαπανών, της μεγάλης καθυστέρησης του κατασταλτικού ελέγχου, της ανεπάρκειας των ελεγκτικών μηχανισμών, της απουσίας κυρώσεων και κυρίως των πολιτικών παρεμβάσεων με χαριστικές ρυθμίσεις.

Εξάλλου στον πάτο του βαρελιού είναι κρυμμένα πολλές φορές επίτηδες ή ξεχασμένα διάφορα κονδύλια είτε ως μέρος μεγαλύτερου κονδυλίου που δεν αναλώθηκε είτε κατάλοιπα διαφόρων διεθνών προγραμμάτων είτε ποσά που επιστράφηκαν είτε κάποια διαθέσιμα κεφάλαια, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με απλή αλλαγή κωδικού. Αμφιβάλλω όμως αν είναι όλα γνωστά και σε τι ποσό ανέρχονται, αλλά με ένα καλό ξύσιμο του πάτου κάποια κονδύλια θα βρεθούν και θα χρησιμοποιηθούν για την επιδότηση των αγροτών. Δεν γνωρίζω όμως αν απομένει υπόλοιπο για να ικανοποιηθούν οι διεκδικήσεις άλλων κοινωνικών τάξεων, που ασφαλώς θα επακολουθήσουν.

Σαφώς το αγροτικό πρόβλημα δεν λύνεται με μερεμέτια, όπως συμβαίνει με τις κατόπιν κινητοποιήσεων επιδοτήσεις των αγροτών, που απλά μεταθέτουν τη λύση του, αλλά χρειάζονται δομικές αλλαγές σε όλο το κύκλωμα από την παραγωγή στην κατανάλωση, για να υπάρξει επαρκής παραγωγή αγροτικών προϊόντων και δικαία αμοιβή των αγροτών για τη σκληρή δουλειά τους αλλά και προσιτές τιμές για τους καταναλωτές, που όμως δεν μπορεί να συμβεί, αφού η τιμή τους αυξάνει από τους μεσάζοντες τουλάχιστον 240% από το χωράφι στην αγορά. Το αγροτικό πρόβλημα,  που όπως φαίνεται είναι πιο έντονο σε ορισμένες χώρες της Ε.Ε. και οφείλεται και στην ΚΑΠ, είναι μια εξίσωση με πολλούς κυρίως εξωτερικούς παράγοντες, αλλά ειδικά για τη χώρα μας οφείλεται και στην εγκατάλειψη της υπαίθρου ιδίως από τα νέα γενιά και στην έλλειψη εργατικών χεριών, που δεν είναι δυνατόν να αναπληρωθεί πλήρως με την εισαγωγή μεταναστών.

Επομένως η λύση του αγροτικού προβλήματος είναι θέμα επαγγελματικού προσανατολισμού των νέων και προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινηθεί η Πολιτεία με τη λήψη κοινωνικών,  εργασιακών και οικονομικών μέτρων.

* Ο Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.

Διαβάστε ακόμα: