Η οικονομία της Ρωσίας ανθεί παρά τα δύο χρόνια πολέμου – Οι 5 λόγοι

Η οικονομία της Ρωσίας ανθεί παρά τα δύο χρόνια πολέμου  – Οι 5 λόγοι

Η πολεμική οικονομία της Ρωσίας τα πηγαίνει καλά, γεγονός που μπορεί να ακούγεται οξύμωρο, αλλά η αύξηση του ΑΕΠ δεν είναι ασυνήθιστη σε περιόδους συγκρούσεων.

Ενώ υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με την ακρίβεια και την πληρότητα των οικονομικών δεδομένων που δημοσίευσε η Ρωσία τα προηγούμενα δύο χρόνια, η Μόσχα φαίνεται έτοιμη να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τον πόλεμό της για τρίτο χρόνο.

Από καθαρά οικονομική σκοπιά, η Ρωσία έχει πολλά περιθώρια να συνεχίσει τον πόλεμο, δήλωσε στο Business Insider ο Hassan Malik, ειδικός στα θέματα της Ρωσίας στην εταιρεία διαχείρισης επενδύσεων Loomis Sayles, που εδρεύει στη Βοστώνη.

Σε τελική ανάλυση, η Ρωσία αντιμετώπιζε κυρώσεις από το 2014, όταν επλήγη με μια σειρά εμπορικών περιορισμών μετά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από την Ουκρανία. Επιπλέον, εξακολουθεί να υποστηρίζεται από τα έσοδα που έχει από τις πωλήσεις πετρελαίου της.

Αυτοί είναι οι πέντε τρόποι με τους οποίους η Ρωσία κατάφερε να διατηρήσει την οικονομία της ισχυρή ακόμα και μετά από δύο χρόνια πολέμου.

Νο 1: Διεξάγει πόλεμο εκτός των συνόρων της

Ένας κρίσιμος λόγος για τον οποίο η οικονομία της Ρωσίας συνεχίζει να κινείται είναι λόγω της τοποθεσίας του πολέμου.

Ο πόλεμος διεξάγεται σε μεγάλο βαθμό σε ουκρανικό έδαφος και καταστρέφει κυρίως ουκρανικά σπίτια, επιχειρήσεις και αγροκτήματα. Με αυτό τον τρόπο ο άμεσος αντίκτυπος στη ρωσική παραγωγική ικανότητα και τα νοικοκυριά είναι συγκριτικά περιορισμένος, είπε ο Malik.

Το 2022, το πρώτο έτος του πολέμου, η οικονομία της Ρωσίας συρρικνώθηκε κατά 1,2%, σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία. Οι αναλυτές που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Reuters αναμένουν ότι το ΑΕΠ της Ρωσίας θα έχει αυξηθεί κατά 3,1% το 2023.

Συγκριτικά, το ΑΕΠ της Ουκρανίας μειώθηκε κατά 29,1% το 2022 και η κεντρική τράπεζα της χώρας προέβλεψε ότι η χώρα θα έχει αναπτυχθεί κατά 4,9% το 2023.

Τα επίσημα στοιχεία δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμα.

Νο 2: Δημιουργεί ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες εν καιρώ πολέμου

Ο στρατός της Ρωσίας χρειάζεται προμήθειες, οι οποίες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων όπλα, πυρομαχικά και επιδέσμους. Η ζήτηση ενισχύει τις βιομηχανίες που παράγουν αυτά τα αγαθά, ειδικά στην εγχώρια αγορά, καθώς οι εισαγωγές στη Ρωσία είναι περιορισμένες λόγω κυρώσεων.

Η ζήτηση για στρατιωτικά είδη είναι τόσο έντονη που ακόμη και ένα αρτοποιείο στην κεντρική Ρωσία έχει χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει τις πολεμικές προσπάθειες.

Ο φούρνος -ο οποίος έδειξε τα drones του δίπλα στο ψωμί που μόλις είχε ψηθεί στη ρωσική τηλεόραση- έχει πλέον μπει στη λίστα με τις εταιρείες που υφίστανται κυρώσεις από τις ΗΠΑ.

Η διεξαγωγή ενός πολέμου απαιτεί επίσης ανθρώπινο δυναμικό.

Η Ρωσία αντιμετώπιζε μια δημογραφική κρίση με μείωση του πληθυσμού και πτώση του ποσοστού γονιμότητας ακόμη και πριν από τον πόλεμο με την Ουκρανία. Με την έναρξη του πολέμου, σχεδόν 1 εκατομμύριο Ρώσοι έχουν εγκαταλείψει την πατρίδα τους, συρρικνώνοντας ακόμη περισσότερο το εργατικό δυναμικό της χώρας. Η κινητοποίηση ανδρών για τον πόλεμο δημιούργησε μια εργατική κρίση που συνεχίζεται από το 2022.

Πέρυσι, η Ρωσία αντιμετώπισε έλλειψη 5 εκατομμυρίων εργαζομένων καθώς οι κενές θέσεις εργασίας αυξήθηκαν σχεδόν κατά 5% σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Τον Νοέμβριο, η Ρωσία σημείωσε χαμηλό ποσοστό ανεργίας 2,9%.

Χάρη στην έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, οι μισθοί έχουν αυξηθεί, υποστηρίζοντας με τη σειρά τους την κατανάλωση και την οικονομική ανάπτυξη.

Νο. 3: Εχει αυτάρκεια στην παραγωγή όπλων και εμπορευμάτων

Η Ρωσία είναι μια σημαντική παγκόσμια οικονομία – η όγδοη μεγαλύτερη στον κόσμο το 2022 – εν μέρει λόγω της ισχυρής της θέσης ως παραγωγού εμπορευμάτων όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, το σιτάρι και τα μέταλλα.

Ωστόσο, σε αντίθεση με πολλές χώρες, η Ρωσία είναι επίσης αυτάρκης στην παραγωγή κρίσιμων εμπορευμάτων όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και το σιτάρι, κάτι που την έχει βοηθήσει να αντιμετωπίσει χρόνια κυρώσεων.

Ως ένας από τους κορυφαίους εξαγωγείς όπλων στον κόσμο, η Ρωσία μπορεί επίσης να εφοδιάσει τον εαυτό της και να καλύψει τις περισσότερες αμυντικές της ανάγκες, ακόμη και για εξελιγμένα όπλα, δήλωσε ο Malik.

Αυτό, παράλληλα με τα μέτρα που έχει επιβάλει η Ρωσία για την τόνωση της οικονομίας της – συμπεριλαμβανομένων των παράλληλων εισαγωγών, της στροφής σε εναλλακτικές εξαγωγικές αγορές όπως η Κίνα και η Ινδία και των νέων αλυσίδων εφοδιασμού- μειώνουν περαιτέρω τον αντίκτυπο των δυτικών κυρώσεων στη ρωσική αμυντική βιομηχανία και την οικονομία εν καιρώ πολέμου, πρόσθεσε.

Νο 4: Τονώνει και σταθεροποιεί την οικονομία της με επιδοτήσεις και πολιτικές

Οι κρατικές επιδοτήσεις, οι δαπάνες και οι πολιτικές στηρίζουν επίσης την οικονομία της Ρωσίας.

Η προσπάθεια της Μόσχας να στηρίξει την οικονομία της εν καιρώ πολέμου ήταν τόσο επιθετική που οι επιδοτήσεις για στεγαστικά δάνεια έχουν δημιουργήσει μια φούσκα στα ακίνητα.

Η ρωσική κυβέρνηση έχει χορηγήσει άλλους τύπους επιδοτούμενων δανείων για τις επιχειρήσεις, τονώνοντας περαιτέρω τη ζήτηση στην οικονομία.

Οι φορείς χάραξης πολιτικής της Ρωσίας παρενέβησαν επίσης γρήγορα για να σταθεροποιήσουν την αγορά και την οικονομία μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία. Έλαβαν μέτρα όπως το κλείσιμο του Χρηματιστηρίου της Μόσχας για εβδομάδες, την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων και τη διαχείριση της νομισματικής πολιτικής.

Νο. 5: Διατηρεί το εξωτερικό χρέος σε χαμηλά επίπεδα και τις εξαγωγές ισχυρές

Η Ρωσία μπήκε στον πόλεμο με μικρό εξωτερικό χρέος και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της ήταν πλεονασματικό εν μέρει χάρη στον αντίκτυπο του πολέμου στις τιμές των εμπορευμάτων.

Η Ρωσία κατάφερε να διαθέσει σχεδόν το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της για το 2024 για αμυντικές δαπάνες, παρά τις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί.

Ο Malik δεν είναι ο μόνος που πιστεύει ότι η Ρωσία έχει περιθώρια να διεξάγει τον πόλεμο της για μεγαλύτερο διάστημα.

Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένου ενός πρώην αναπληρωτή ρωσικού υπουργείου Οικονομικών σε αυτοεξορία και αρκετών οικονομολόγων, είπαν όλοι ότι η Ρωσία έχει τα χρήματα για να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία για μερικά χρόνια.

Ο Alex Isakov, οικονομολόγος στο Bloomberg Economics, δήλωσε στις 17 Ιανουαρίου ότι τα ρευστά περιουσιακά στοιχεία του εθνικού επενδυτικού ταμείου της Ρωσίας θα διαρκέσουν για ένα ή δύο χρόνια εάν οι τιμές εξαγωγής πετρελαίου της χώρας πέσουν κάτω από τα 50 δολάρια το βαρέλι.

Η μέση τιμή του ρωσικού αργού πετρελαίου Urals ήταν περίπου 63 δολάρια το βαρέλι το 2023.

Ακόμα κι έτσι, ο Πούτιν βρίσκεται σε ένα οικονομικό τρίλημμα

Ενώ η Ρωσία κατάφερε να αποφύγει την οικονομική καταστροφή μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022 και την επιβολή σαρωτικών κυρώσεων από τη Δύση, αυτό δεν σημαίνει ότι όλα πάνε καλά στην πατρίδα του Πούτιν.

Παρά την έκρηξη, ο Πούτιν προσπαθεί να λύσει ένα οικονομικό τρίλημμα είπε πρόσφατα ένας πρώην αξιωματούχος της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας.

Οι προκλήσεις του είναι τρεις: πρέπει να χρηματοδοτήσει τον συνεχιζόμενο πόλεμό του εναντίον της Ουκρανίας, να διατηρήσει το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού του και να διαφυλάξει τη μακροοικονομική σταθερότητα, έγραψε η Alexandra Prokopenko, πρώην αξιωματούχος της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, στο περιοδικό Foreign Policy τον Ιανουάριο, αναφερόμενη στον Πούτιν.

Η επίτευξη του πρώτου και του δεύτερου στόχου θα απαιτήσει υψηλότερες δαπάνες, οι οποίες θα τροφοδοτήσουν τον πληθωρισμό και έτσι θα αποτρέψουν την επίτευξη του τρίτου στόχου, πρόσθεσε.

Ο Πούτιν έπρεπε ήδη να απολογηθεί προσωπικά για την τιμή των αυγών στη Ρωσία, η οποία αυξήθηκε κατά 42% τους 12 μήνες πριν από τον Νοέμβριο του 2023, σύμφωνα με στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της χώρας Rosstat.

Άλλωστε, τα μεγέθη του ΑΕΠ από μόνα τους δεν αποτελούν καλό μέτρο της οικονομικής απόδοσης κατά τη διάρκεια του πολέμου, είπε ο Sergei Guriev, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης.

Παράγουν όπλα και πυρομαχικά, πληρώνουν για αυτά από τον προϋπολογισμό, αλλά τα όπλα και τα πυρομαχικά δεν συμβάλλουν στην ποιότητα ζωής, δεν συμβάλλουν στη μελλοντική οικονομική ανάπτυξη, τόνισε. Στέλνονται στην Ουκρανία, όπου καταστρέφονται.

Η συνεισφορά της Ρωσίας στον πόλεμο ενισχύει την οικονομία της τόσο πολύ που υπάρχει κίνδυνος στασιμότητας —ή ακόμη και μιας απόλυτης κρίσης — μόλις τελειώσει η σύγκρουση, σύμφωνα με έκθεση του Ιανουαρίου από το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Μελετών της Βιέννης.

Όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος, τόσο πιο εθισμένη θα γίνεται η οικονομία στις στρατιωτικές δαπάνες, έγραψαν οικονομολόγοι του αυστριακού think tank.

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης:

Bloomberg: Αποχωρούν τα ελληνικά τάνκερ από την αγορά του ρωσικού πετρελαίου

Η στρεβλή οικονομία του Πούτιν εν καιρώ πολέμου, μέσα από μία ντουζίνα αυγά

Ρωσία: Η κεντρική τραπεζίτης προετοιμάζεται για περισσότερες κυρώσεις