Ερντογάν: Γιατί επιχειρεί ξανά να «γκριζάρει» το Αιγαίο – Επιστροφή στη στρατηγική των προκλήσεων

Ερντογάν

Πώς βλέπει η Αθήνα τη νέα πρόκληση του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έναν μήνα πριν από τη συνάντηση κορυφής στην Άγκυρα.

Του ΠΑΝΑΓΗ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΥ – ΠΗΓΗ: Realnews

Στη στρατηγική των προκλήσεων επανέρχεται η Άγκυρα, έναν μήνα πριν από την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Τουρκία και τη συνάντηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα. Με αφορμή την προαναγγελία της ελληνικής κυβέρνησης ότι σκοπεύει να δημιουργήσει δύο νέα θαλάσσια πάρκα στο Ιόνιο και στο Αιγαίο, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε μια προκλητική ανακοίνωση, στην οποία αναφέρει ότι «η Ελλάδα προσπαθεί να επωφεληθεί σχεδόν από κάθε πλατφόρμα στο πλαίσιο των προβλημάτων του Αιγαίου», πως «αυτή τη φορά προσπαθεί να εκμεταλλευτεί περιβαλλοντικά ζητήματα», ενώ τονίζει πως «δεν θα δεχθείτετελεσμένα που μπορεί να δημιουργήσει η Ελλάδα σε γεωγραφικούς σχηματισμούς των οποίων το καθεστώς αμφισβητείται».

Με την ανακοίνωσή του, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών επαναφέρει στο προσκήνιο τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών», αφού κάνει λόγο για το «καθεστώς ορισμένων νησιών, νησίδων και βραχονησίδων, των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με διεθνείς συνθήκες», και μάλιστα υπαινίσσεται πως η Αθήνα ενεργεί αντίθετα με τα όσα έχουν συμφωνηθεί στη Διακήρυξη των Αθηνών τον περασμένο Δεκέμβριο. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν ότι η Τουρκία ζήτησε ευθέως να έχει λόγο και ρόλο σε ό,τι αφορά το θαλάσσιο πάρκο του Αιγαίου: «Το διεθνές ναυτικό δίκαιο ενθαρρύνει τη συνεργασία, συμπεριλαμβανομένων περιβαλλοντικών θεμάτων, μεταξύ παράκτιων κρατών σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες και, στο πλαίσιο αυτό, η χώρα μας είναι πάντα έτοιμη να συνεργαστεί με την Ελλάδα στο Αιγαίο», αναφέρει η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.

Προβληματισμός

Η ανακοίνωση αυτή προβλημάτισε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο πάντως αντέδρασε ήπια για να μη δυναμιτίσει το κλίμα ανάμεσα στις δύο χώρες έναν μήνα πριν από την επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Άγκυρα τον Μάιο και ενώ επίκειται η συνάντηση, την οποία στο υπουργείο αξιολογούν ως σημαντική για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στις 22 Απριλίου στην Αθήνα. Στην ανακοίνωσή του, το υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει πως «το τουρκικό ΥΠΕΞ πολιτικοποιεί ένα αμιγώς περιβαλλοντικό ζήτημα» και ότι «η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει να υποστηρίζει απαρέγκλιτα την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, στο πλαίσιο εξωτερικής πολιτικής αρχών», ενώ απορρίπτει τις αιτιάσεις και τις υποδείξεις των Τούρκων, τονίζοντας ότι «η πρακτική της συναλλακτικής διπλωματίας και της χρήσης υβριδικών μέσων για γεωπολιτικά οφέλη δεν προσιδιάζει στην ελληνική εξωτερική πολιτική».

Διπλωματικές πηγές που έχουν γνώση του θέματος επισημαίνουν ότι η αναταραχή στην Τουρκία με τα ελληνικά θαλάσσια πάρκα ξεκίνησε από την κεμαλική αντιπολίτευση. Το θέμα ανέδειξε στη γειτονική χώρα ο αντιπρόεδρος του CHP Γιανκί Μπαγτζίογλου με γραπτή δήλωσή του στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων ANKA, την οποία αναπαρήγαγαν στη συνέχεια τουρκικά μέσα ενημέρωσης. Ο Μπαγτζίογλου ισχυρίστηκε στη δήλωσή του ότι πρόκειται για προσπάθειες προετοιμασίας του εδάφους από την Ελλάδα για διεκδικήσεις κυριαρχίας στο Αιγαίο και σημείωσε, μεταξύ άλλων: «Είναι πολύ πιθανό ορισμένες από τις περιοχές που θα ερευνηθούν να συμπίπτουν με τις περιοχές της τουρκικής θαλάσσιας δικαιοδοσίας μας».

Ο Ερντογάν, που δεν έχει ακόμα αποφασίσει μετά την εκκωφαντική ήττα του στις δημοτικές εκλογές πώς θα αντιμετωπίσει τις νέες συνθήκες στην αναμέτρηση με την αντιπολίτευση, έδειξε, με αφορμή το επεισόδιο αυτό, αποφασισμένος να μην αφήσει κανένα θέμα εξωτερικής πολιτικής να γίνει εργαλείο στα χέρια του CHP. Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα εκτιμούν ότι η νέα τουρκική πρόκληση είχε και εσωτερική πολιτική στόχευση, χωρίς ωστόσο να παραγνωρίζουν ότι η Τουρκία, παρά το καλό κλίμα και την αποχή από προκλητική δραστηριότητα επί του πεδίου, δεν έχει υποχωρήσει ούτε βήμα από τις θέσεις της και επαναφέρει ανά τακτά χρονικά διαστήματα είτε τις «γκρίζες ζώνες» είτε την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και μάλιστα διευρύνοντας τες, όπως εύστοχα παρατήρησε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας μιλώντας στο Φόρουμ των Δελφών: «Η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών (σ.σ.: για τα θαλάσσια πάρκα) αφορά περιοχή γύρω από τις Κυκλάδες» και αυτό, όπως είπε, δείχνει «μια αυξανόμενη ατζέντα τουρκικών διεκδικήσεων και αιτιάσεων».

Για το θέμα τοποθετήθηκε, πάντως, και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέντευξη που παραχώρησε στον ΑΝΤ1, σε χαμηλούς τόνους και δείχνοντας ότι η διατήρηση του καλού κλίματος αποτελεί και για τον ίδιο προτεραιότητα, παρά τις τουρκικές προκλήσεις: «Σίγουρα κάποιες από τις βασικές θέσεις της Τουρκίας δεν έχουν αλλάξει. Όμως, μην χάνουμε τη μεγάλη εικόνα. Και ποια είναι η μεγάλη εικόνα; Ότι υπάρχει μια σημαντική πρόοδος εξομάλυνσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η οποία νομίζω ότι είναι καλοδεχούμενη από τη μεγάλη πλειοψηφία και των Ελλήνων και των Τούρκων».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε πως «δεν έχουμε, εδώ και παραπάνω από 12 μήνες, παραβιάσεις και παραβάσεις», κάτι που χαρακτήρισε επιτυχία και προσέθεσε πως έχουν περιοριστεί σημαντικά οι μεταναστευτικές ροές στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Σε ό,τι αφορά τη μία και μοναδική διαφορά που αποδέχεται η Ελλάδα, ο πρωθυπουργός είπε πως δεν τα έχουμε ακουμπήσει και πως ό,τι έχουμε πετύχει έχει γίνει χωρίς να υποχωρήσουμε ούτε βήμα από τις πάγιες θέσεις μας. Σε ό,τι αφορά την προοπτική επίλυσης των ελληνοτουρκικών, «έδειξε» σε μεγάλο βάθος χρόνου, λέγοντας ότι «θέλουμε σε κάθε συνάντηση να κάνουμε ένα ακόμη βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Το πού μπορούμε να φτάσουμε, θα το δούμε. Για να μπορούμε να μπούμε, όμως, στον πυρήνα της διαφοράς μας, χρειάζεται να μπορούμε να συντηρήσουμε αυτό το καλό κλίμα για αρκετό χρονικό διάστημα και να μπορούμε να χτίζουμε διαρκώς, βήμα-βήμα, αυτή την εξομάλυνση των σχέσεών μας».