อัปเดต! 4 ปรากฏการณ์สภาพอากาศ พบสาเหตุทำให้ไทยมีฝนน้อย
อัปเดต! 4 ปรากฏการณ์สภาพอากาศ พบสาเหตุทำให้ไทยมีฝนน้อย
กรมอุตุนิยมวิทยา แจ้งการติดตามและการคาดหมายปรากฏการณ์ ที่ส่งผลกระทบต่อลักษณะอากาศ เดือนพฤษภาคม ถึง กรกฎาคม พ.ศ.2567
โดยกรมอุตุนิยมวิทยา ยังคงติดตาม 4 ปรากฎการณ์ที่อาจจะส่งผลกระทบต่อลักษณะอากาศของประเทศไทยในช่วงหลังจากนี้ ได้แก่ ปรากฏการณ์เอนโซ El Nino Southern Oscillation (ENSO), ปรากฏการณ์ Indian Ocean Dipole (IOD), ปรากฏการณ์ Madden Julian Oscillation (MJO) และ ลมมรสุม (Monsoon)
1. ปรากฏการณ์เอนโซ El Nino Southern Oscillation (ENSO)
ขณะนี้ปรากฎการณ์เอนโซอยู่ในสภาวะเอลนีโญ (Nino 3.4= 0.9) จากแบบจำลองการพยากรณ์เอนโซของศูนย์ต่างๆ ทั่วโลก การพยากรณ์ความน่าจะเป็นของสถานการณ์เอนโซ และการพยากรณ์อุณหภูมิผิวน้ำทะเลบริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรที่มีค่าสูงกว่าค่าปกติ
ประกอบกับเมื่อวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการทางสถิติและแบบจำลองแล้ว คาดว่า ปรากฏการณ์เอนโซที่อยู่ในสภาวะเอลนีโญกำลังอ่อนนี้จะอ่อนลงและเปลี่ยนเข้าสู่สถาวะเป็นกลางในช่วงเดือนเมษายนถึงมิถุนายน จากนั้นมีความน่าจะเป็นร้อยละ 60 ที่จะเข้าสู่สภาวะลานีญาในช่วงเดือนมิถุนายนถึงสิงหาคม 2567
2. ปรากฏการณ์ Indian Ocean Dipole (IOD)
ปรากฏการณ์ IOD หรือดัชนีวัดค่าความผิดปกติของอุณหภูมิผิวน้ำทะเล อันเนื่องมาจากการอุ่นขึ้น หรือเย็นตัวอย่างผิดปกติของอุณหภูมิผิวน้ำทะเลบริเวณตอนใต้ด้านตะวันออกของมหาสมุทรอินเดียบริเวณเขตศูนย์สูตร (EAST) กับอุณหภูมิผิวน้ำทะเลบริเวณด้านตะวันตกของมหาสมุทรอินเดียเขตศูนย์สูตร (WEST) ดังรูปที่ 3 เรียกว่าปรากฏการณ์ Indian Ocean Dipole จากแบบจำลองการพยากรณ์ IOD index การพยากรณ์ความน่าจะเป็นของสถานการณ์ IOD และการพยากรณ์อุณหภูมิผิวน้ำทะเลบริเวณมหาสมุทรอินเดีย ดังรูปที่ 4 พบว่า ช่วงเดือนที่ผ่านมาปรากฏการณ์ IOD มีดัชนีเพิ่มขึ้นอยู่ในช่วงของเกณฑ์บวกที่ 0.56 องศา
แต่สถานะในปัจจุบันของปรากฏการณ์IOD ยังคงมีสถานะปกติ(Neutral) จากแบบจำลองคาดการณ์ว่า IOD มีแนวโน้มที่จะมีสถานะเป็นบวกในช่วงเดือนพฤษภาคม -สิงหาคม 2567 โดย IOD จะส่งผลให้ปริมาณฝนรวมบริเวณประเทศไทยลดลงเล็กน้อยในช่วงเดือนพฤษภาคม -กรกฎาคม 2567
3. ปรากฏการณ์ Madden Julian Oscillation (MJO)
MJO เป็นปรากฏการณ์เกิดควบคู่กันระหว่างการไหลเวียนของบรรยากาศกับการยกตัวขนาดใหญ่ของอากาศในเขตร้อนมีช่วงการเกิดอยู่ในระหว่าง 30-60 วัน โดยจะมีการเคลื่อนตัวทางตะวันออก ซึ่งจะมีอิทธิพลหรือส่งผล กระทบกับการเกิดฝนที่ผิดปกติในขณะที่ปรากฏการณ์ MJO เคลื่อนผ่าน โดยเกือบตลอดเดือนมีนาคมปรากฏการณ์ MJO มีกำลังแรงขณะเคลื่อนตัวจากบริเวณมหาสมุทรอินเดีย ผ่าน Western Pacific จนถึง Western Hemisphere และแอฟริกา ในช่วงสัปดาห์สุดท้ายของเดือน
ผลการพยากรณ์ดัชนี MJO จากแบบจำลอง พบว่าในช่วงสัปดาห์สุดท้ายของเดือนเมษายนปรากฏการณ์ MJO จะมีกำลังแรงขึ้นขณะเคลื่อนจากบริเวณมหาสมุทรอินเดียไปยังบริเวณ Maritime Continent ซึ่งภาพรวมของการพยากรณ์ คาดการณ์ว่าปรากฏการณ์ MJO จะไม่ส่งผลใดๆ ต่อประเทศไทยในช่วงสัปดาห์สุดท้ายของเดือนเมษายนจนถึงสัปดาห์แรกของเดือนพฤษภาคม หลังจากนั้นยังคงต้องเฝ้าติดตามปรากฏการณ์ MJO อย่างใกล้ชิดต่อไป
4. ลมมรสุม (Monsoon)
ลมมรสุม คือลมที่พัดตามฤดูกาล (ลมประจำฤดู) เป็นลมแน่ทิศและสม่ำเสมอ โดยประเทศไทยอยู่ภายใต้อิทธิพลของลมมรสุม 2 ชนิด คือ ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ (Southwest Monsoon)และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ(Northeast Monsoon)
มรสุมตะวันตกเฉียงใต้ที่พัดปกคลุมประเทศไทย ระหว่างกลางเดือนพฤษภาคมถึงกลางเดือนตุลาคม มีแหล่งกำเนิดจากบริเวณความกดอากาศสูงในซีกโลกใต้บริเวณมหาสมุทรอินเดีย มรสุมนี้จะนำมวลอากาศชื้นจากมหาสมุทรอินเดียมาสู่ประเทศไทย ทำให้มีเมฆมากและฝนชุกทั่วไปโดยเฉพาะอย่างยิ่งตามบริเวณชายฝั่งทะเล และเทือกเขาด้านรับลมจะมีฝนมากกว่าบริเวณอื่น หลังจากหมดอิทธิพลของมรสุมตะวันตกเฉียงใต้แล้วประมาณกลางเดือนตุลาคมจะมีมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดปกคลุมประเทศไทย จนถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์ มรสุมนี้มีแหล่งกำเนิดจากบริเวณความกดอากาศสูงบนซีกโลกเหนือ ประเทศมองโกเลียและจีน
ทั้งนี้จากดัชนีลมมรสุม WYMI WNPI และ ISMI ช่วงเดือนมีนาคม 2567 ที่ผ่านมา พบว่า ค่าเฉลี่ยดัชนีมรสุมแสดงให้เห็น ลมตะวันออกเฉียงเหนือมีค่ามากกว่าค่าปกติและผลการคาดหมายลมที่ระดับ 850hPa (1,500 เมตร) ช่วง 1-2 สัปดาห์ข้างหน้า มีลมตะวันออกที่มีกำลังแรงกว่าค่าปกติพาดผ่านประเทศไทยตอนบน ส่วนภาคใต้มีลมตะวันออกที่กำลังแรงกว่าค่าปกติพาดผ่าน ส่วนสัปดาห์ที่ 3 และ สัปดาห์ที่ 4 มีลมตะวันออกที่มีกำลังแรงกว่าค่าปกติพาดผ่านเกือบตลอดทั้งประเทศ ลักษณะดังกล่าวส่งผลให้เดือนพฤษภาคม ประเทศไทยมีปริมาณฝนต่ำกว่าค่าปกติ เมื่อเปรียบเทียบกับค่าเฉลี่ยของช่วงเดียวกัน ในช่วงปี 2534-2563