"ปรากฏการณ์เอนโช" เมื่ออุณหภูมิน้ำทะเลเปลี่ยน ผลพวงจาก เอลนีโญ-ลานีญา

“ปรากฏการณ์เอนโช” เมื่ออุณหภูมิน้ำทะเลเปลี่ยน ผลพวงจาก เอลนีโญ-ลานีญา

จากกรณีกรมอุตุนิยมวิทยา เปิดเผยข้อมูล สถานการณ์เอลนีโญประจำเดือนเมษายน 2567 ซึ่งประเทศไทยกำลังอยู่ในสภาวะเอลนีโญกําลังอ่อน โดยปรากฏการณ์เอนโซจะอ่อนลงและเปลี่ยนเข้าสู่สภาวะเป็นกลางในช่วงเดือนเม.ย. ถึง มิ.ย.2567 ก่อนที่จะมีความน่าจะเป็นที่จะเข้าสู่สภาวะลานีญาในช่วงเดือน มิถุนายนถึงส่งหาคม 2567 นี้

ทำให้เกิดความสงสัยเกี่ยวกับ ปรากฏการณ์เอนโซ ที่เป็นผลพวงจากเอลนีโญ-ลานีญานั้น หมายถึงอะไร และมีผลต่อสภาพอากาสโลกมากน้อยแค่ไหน

โดย ปรากฏการณ์เอนโซ เป็นคำที่ใช้อธิบายการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิผิวน้ำทะเลในแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรและความผันแปรของระบบอากาศในซีกโลกใต้ จึงหมายความรวมถึงปรากฏการณ์ทั้งเอลนีโญและลานีญา

ซึ่งกลุ่มนักวิทยาศาสตร์มักใช้คำว่าสภาวะอุ่นของเอนโซ่ ในความหมายเดียวกันกับเอลนีโญเพื่ออธิบายปรากฏการณ์ที่อุณหภูมิผิวน้ำทะเลบริเวณตอนกลางและตะวันออกของแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรอุ่นขึ้นผิดปกติ และในทางกลับกันจะใช้คำว่าสภาวะเย็นของเอนโซ่ ในความหมายเดียวกันกับลานีญา ซึ่งก็คือปรากฏการณ์ที่อุณหภูมิผิวน้ำทะเลบริเวณตอนกลางและตะวันออกของแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรเย็นกว่าปกติ

อย่างไรก็ตามสำหรับประเทศไทย กรมอุตุนิยมวิทยาเผิดเผยว่า การเฝ้าระวังปรากฏการณ์เอลนีโญ/ลานีญา ในเดือนเมษายน 2567 สถานการณ์ปัจจุบัน พบว่า ปรากฏการณ์เอนโชอยู่ในสภาวะเอลนีโญกำลังอ่อน โดยอุณหภูมิผิวน้ำทะเลในมหาสมุทรแบชิฟิกบริเวณเขตศูนย์สูตรในเดือนที่ผ่านมาเริ่มเย็นลงแล้วแต่ยังคงสูงกว่าปกติเกือบทั่วทั้งบริเวณ สำหรับอุณหภูมิผิวน้ำทะเลเฉลี่ยในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมาสูงกว่าค่าปกติประมาณ (0.2) 0.9 องศาเซลเซียส

ส่วนอุณหภูมิน้ำทะเลที่อยู่ลึกจากผิวน้ำลงไปจนถึงระดับ 300 เมตร ในช่วงสองเดือนที่ผ่านมา พบว่า บริเวณอุณหภูมิน้ำทะเลที่สูงกว่าค่าปกติได้อ่อนกำลังลงต่อเนื่องเหลือเฉพาะบริเวณพื้นผิวทางตอนกลางของศูนย์สูตร ส่วนที่ระดับลึกลงไปอุณหภูมิน้ำทะเลที่ต่ำกว่าคำปกติได้มีกำลังแรงขึ้นและขยายพื้นที่ไปทั่วบริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกแถบมหาสมุทรฯและขึ้นถึงระดับพื้นผิวบริเวณด้านตะวันออกของมหาสมุทรฯ

ลักษณะดังกล่าวส่งผลให้ระบบการหมุนเวียนบรรยากาศที่ระดับ 850 มิลลิบาร์(เฮกโตปาสคาล: hPa) หรือที่ความสูงประมาณ 1.5 กิโลเมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง มีลมตะวันออกที่มีกำลังแรงกว่ปกติพัดปกคลุมบริเวณพื้นที่เล็กๆด้านตะวันตกของมหาสมุทรแปชิฟิกแถบศูนย์สูตร สำหรับลมที่ระดับ 200 มิลลิบาร์(ฮกโตปาสคาล: Pa) หรือที่ความสูงประมาณ 11 กิโลเมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง มีลมที่พัดปกคลุมมีกำลังใกล้เคียงค่าปกติ

การคาดหมาย จากอุณหภูมิผิวน้ำทะเลที่มีคำสูงกว่าค่ปกติ และระบบการหมุนเวียนบรรยากาศบริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกเขตศูนย์สูตร ประกอบกับเมื่อวิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการทางสถิติและแบบจำลองเชิงพลวัต แล้ว คาดว่า ปรากฏการณ์เอนโซที่อยู่ในสภาวะเอลนีโญกำลังอ่อนนี้จะอ่อนลงและเปลี่ยนเข้าสู่สถาวะเป็นกลางในช่วงเดือนมษายนถึงมิถุนายน จากนั้นมีความน่าจะเป็นร้อยละ 60 ที่จะเข้าสู่สภาวะลานีญาในช่วงเดือนมิถุนายนถึงสิงหาคม 2567