Ταχάρ Ραχίμ για Ναπολέοντα: «Αυτή η ταινία δε θα μπορούσε να έχει γίνει στη Γαλλία»
Ακόμα κι αν δεν τον ξέρεις καλά, είναι από εκείνους τους ηθοποιούς, από εκείνες τις φάτσες, που δεν ξεχνάς. Αν τον δεις κάπου, θα τον θυμάσαι.
Ιδιόμορφη περίπτωση ηθοποιού με καντάρια star quality που όμως μπορεί με ίδια (και ακομπλεξάριστη) ευκολία να παίξει από πρωταγωνιστικό ρόλο σε ένα από τα αριστουργήματα του σύγχρονου γαλλικού σινεμά, και την επόμενη στιγμή να παίζει δεύτερο ρόλο σε κάποια χολιγουντιανή υπερπαραγωγή. Μπορεί να τον δεις να συνεργάζεται με auteurs τους διεθνούς φεστιβαλικού κυκλώματος, αλλά και σε κάποια μίνι σειρά του Netflix.
Παιδί μεταναστών, ο Ταχάρ Ραχίμ, αλγερινής καταγωγής και γεννημένος στη Γαλλία τον Ιούλιο του ‘81, θέλησε από νωρίς να ακολουθήσει το πάθος του και να σπουδάσει δράμα όταν ένιωσε πως όλα τα άλλα κάπως τα βαριέται. Μετακόμισε στο Παρίσι το 2005 χωρίς να έχει εξασφαλισμένη διαβίωση ή λεφτά στην άκρη ή τίποτα τέτοιο – ήταν ένα όνειρο γεμάτο ρίσκο και δίχως «μαξιλαράκια». Όσο σπούδαζε δράμα, δούλευε δύο δουλειές για να ανταποκριθεί στις ανάγκες: Σε εργοστάσιο τις καθημερινές και σε κλαμπ τα Σαββατοκύριακα.
Στο φυζίκ του υπάρχει σίγουρα κάτι εντελώς καθημερινό, η ενέργεια ενός ανθρώπου της εργατικής τάξης. Όμως δε μπορείς εύκολα να τον βάλεις σε ένα κουτάκι. Έχει κάτι αληθινά περιπετειώδες στην έκφρασή του, στο χαμόγελό του, και φυσικά στην κίνησή του. Μπορεί με την ίδια ευκολία να παίξει έναν φυλακισμένο που ανέρχεται στην ιεραρχία της μαφίας της φυλακής στον σπουδαίο Προφήτη του Ζακ Οντιάρ, όσο κι έναν κεφάτο καθαριστή τζαμιών που δε χάνει την ευκαιρία να χορέψει σα να μην υπάρχει αύριο από τα ύψη ενός ουρανοξύστη.
Υπάρχει κάτι το μεταδοτικό στο πώς χορεύει, που σε παρασέρνει. Τον είδαμε να κάνει το ίδιο και στο υποτιμημένο The Eddy, τη σειρά του Ντέμιαν Σαζέλ για το Netflix. Είναι γενικά από εκείνους τους ηθοποιούς που ξέρουν πώς να χρησιμοποιούν πρώτα απ’όλα το σώμα τους, κι ύστερα κάθε τι που ξεφεύγει από το συμβατικό. Είτε μιλάμε για ένα συναρπαστικό πρόσωπο, είτε για κάποιο λάθος στο γύρισμα που μετατρέπεται σε ευκαιρία για κάτι εντελώς απρόσμενο.
Το 2008, δύο μόλις χρόνια αφού είχε μπει στο industry, πρωταγωνίστησε στον Προφήτη, μια από τις κορυφαίες ταινίες του μεγάλου Ζακ Οντιάρ – ταινία για την οποία κέρδισε και βραβείο Σεζάρ, αλλά και μια σειρά από αναγνωρίσεις. Τον Οντιάρ τον είχε γνωρίσει τυχαία σε ένα ταξί, του είχε συστηθεί, του είπε πως είναι μεγάλος φαν. Ο Οντιάρ δεν τον ξέχασε (γιατί τον Ταχάρ Ραχίμ δεν τον ξεχνάς) και όταν έφτασε η ώρα για το κάστινγκ της ταινίας του, απευθύνθηκε σε αυτόν.
Από την άμεση φήμη που κέρδισε, ο Ραχίμ βρήκε την ευκαιρία να ταξιδέψει κινηματογραφικά. Και να συνεργαστεί με σημαντικούς σκηνοθέτες από όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου, σα να αδιαφορούσε για το αν θα γίνει απαραιτήτως μεγάλος σταρ, πρώτο όνομα στην χώρα του ή στην Ευρώπη.
Έπαιξε στην ταινία Love and Bruises του κυνηγημένου από το κινέζικο industry σκηνοθέτη Λου Γε. Έπαιξε στην ταινία The Past του Ασγκάρ Φαραντί. Ανέλαβε έναν τρομερά δύσκολο ρόλο στο εξαιρετικά τολμηρό επικό δράμα Η Μαχαιριά του Φατίχ Ακίν, για τη γενοκτονία των Αρμενίων. Συνεργάστηκε με τον σπουδαίο Κιγιόσι Κουροσάβα στο ρομάντσο τρόμου Daguerreotype (Το Μυστικό του Σκοτεινού Θαλάμου). Έπαιξε τον Ιούδα στη Μαρία Μαγδαληνή δίπλα στη Ρούνεϊ Μάρα. Προτάθηκε για Χρυσές Σφαίρες για τους ρόλους του στην ταινία The Mauritanian δίπλα στη Τζόντι Φόστερ και στην μίνι σειρά The Serpent του Netflix.
Και τώρα, με έναν σημαντικό ρόλο στην μεγαλύτερη ως τώρα ταινία της καριέρας του: Ως Πωλ Μπαρά, μέλος του κυβερνητικού Διευθυντηρίου της Γαλλίας, στον επικό Ναπολέοντα του Ρίντλεϊ Σκοτ. Μια εξαιρετικά σημαντική φιγούρα στην μεταβατική περίοδο που ακολούθησε την γαλλική επανάσταση, ήταν ένας από τους βασικούς συντελεστές της δημιουργίας του Διευθυντηρίου, του οποίου υπήρξε ένας από τους διευθυντές μέχρι και το πραξικόπημα του 1799, που οδήγησε στην ανάληψη της εξουσίας από τον Ναπολέοντα.
Τον Ταχάρ Ραχίμ και την μεταδοτική του ενέργεια, συναντήσαμε στην Γαλλία ένα βροχερό απόγευμα του Μαΐου του ‘22, όταν ακόμα ο Ναπολέοντας βρισκόταν σε στάδιο γυρισμάτων. Στις Κάννες εκείνη τη χρονιά, ο Ταχάρ Ραχίμ πρωταγωνιστεί στο αντισυμβατικό, αποδομημένο μιούζικαλ Δον Ζουάν δίπλα στην πάντα εξαιρετική Βιρζινί Εφιρά – μια μοντέρνα, αναποδογυρισμένη ανάγνωση της κλασικής ιστορίας, για έναν όμως ήρωα που τα χάνει όλα τη μέρα του γάμου του και ξεκινά ένα ταξίδι για να μάθει να αγαπά.
Εδώ, ο Ταχάρ Ραχίμ δεν χορεύει (όπως στο Samba και στο Eddy) αλλά τραγουδά! Στον δε Ναπολέοντα, δεν κάνει τίποτα από τα δύο. (Αν αναρωτιέστε.) Εμείς πάντως μιλήσαμε μαζί του για όλα αυτά. Κι αυτά είναι τα μαθήματα που μας αποκάλυψε πως έχει μάθει μέχρι τώρα στην καριέρα του – ανάμεσά τους, οι εντυπώσεις του από τη συνεργασία με τον Ρίντλεϊ Σκοτ, για τον Ναπολέοντα που τότε ακόμα γυριζόταν.
«ΜΕΓΑΛΩΣΑ ΕΧΟΝΤΑΣ ΓΥΡΩ ΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΑΠΟ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ»
Το να τραγουδάω ήταν δύσκολο! Αλλά αυτό θα πρέπει να ήταν ένας από τους λόγους που ήθελα να κάνω αυτή την ταινία γιατί μου αρέσει να προκαλώ τον εαυτό μου.
Η ιδέα του ότι ίσως τα κάνω θάλασσα κάπως με εξιτάρει.
Το ενδιαφέρον δεν ήταν το να τραγουδάω τις σωστές νότες. Αλλά το ότι πρέπει να τραγουδήσεις τις λέξεις και να τις κάνεις να ζωντανέψουν. Πρέπει να περνάνε αληθινό συναίσθημα και κατανόηση των όσων τραγουδάς. Ακόμα κι αν κάνεις λάθος ενώ τραγουδάς, το κοινό δεν το νοιάζει.
Δεν ξέρω αν είμαι καλός στο καραόκε. Δεν θες να είσαι παρέα μου όταν τραγουδάω.
Μπορεί να υπάρχει κάτι το συναρπαστικό στις ατέλειες. Οι ατέλειες είναι πολύ όμορφο πράγμα κάποιες φορές, ειδικά στις ταινίες. Ατυχήματα. Τα αποκαλώ ατυχήματα αυτά, γιατί τότε είναι που χάνεις τον έλεγχο.
Δεν έχω τύπο χαρακτήρα που με ελκύει, αλλά τείνω να γοητεύομαι από διαφορετικούς τύπους κουλτούρας. Αγαπώ τις άλλες κουλτούρες. Γιατί νομίζω πως όταν έρθεις σε επαφή με μια άλλη κουλτούρα, οτιδήποτε και να κάνεις, κάτι θα μείνει πάνω σου καινούριο και διαφορετικό.
Μεγάλωσα έχοντας γύρω μου πολλούς ανθρώπους από όλα τα μέρη, από όλο τον κόσμο. Μετανάστες από τη Βόρειο Αφρική, την Ασία, ανθρώπους από τη Μεσόγειο, Γάλλους, Ρομά, τα πάντα. Και ήμασταν όλοι μαζί παρέα, παιδιά που παίζαμε μεταξύ μας, πηγαίνοντας το ένα στο σπίτι του άλλου. Μαθαίνεις πολλά έτσι για κουλτούρες έξω από τη δική σου.
Ακόμα και στο διάλειμμα για φαγητό, μου αρέσει να μιλάω μαζί με τους σκηνοθέτες που συνεργάζομαι. Με τον Ασγκάρ Φαραντί για παράδειγμα. Ή με τον Κιγιόσι Κουροσάβα. Με τον Ντέμιαν Σαζέλ στην τηλεοπτική σειρά που κάναμε. Ή στην Κίνα με τον Λου Γε. Όλα καλά είναι αυτά. Όλα κουλ.
Ο ΤΑΧΑΡ ΡΑΧΙΜ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ
Πώς σου φάνηκε το να εξερευνάς τη δική σου κουλτούρα μέσα από χολιγουντιανό σινεμά; Επειδή στον Ναπολέοντα του Ρίντλεϊ Σκοτ παίζεις τον Πωλ Μπαρά.
Είναι μια τεράστια ταινία οπότε εκεί αλλάζουν τα δεδομένα. Ήταν φανταστική εμπειρία. Το να δουλεύω με τον Ρίντλεϊ Σκοτ, που μεγάλωσα βλέποντας τις ταινίες του… Το Θέλμα και Λουίζ, το Blade Runner, τον Μονομάχο, το Alien. Οπότε έχεις μπροστά σου έναν θρύλο και το μόνο που θες είναι να περάσεις χρόνο μαζί του και να μάθεις πράγματα παρακολουθώντας τον. Μαθαίνεις πολλά βλέποντας τον να λέει ακόμα και μια γαλλική ιστορία. Κοιτάς σε τι εστιάζει και πώς.
Επίσης είναι σημαντικό, επειδή αν θες να κάνεις μια ταινία για τον Ναπολέοντα… δεν ξέρω αν θα μπορούσε άλλος να το έχει κάνει. Το να την κάνεις με αυτό τον τρόπο δηλαδή, προφανώς χρειάζεσαι πολλά χρήματα. Οικονομικά μιλώντας, αυτή την ταινία δε μπορείς να την κάνεις στη Γαλλία. Θα έπρεπε να είναι δηλαδή μια πολύ διαφορετική ταινία. Αυτή έγινε με τον τρόπο του Ρίντλεϊ Σκοτ. Και το λάτρεψα.
Τι έμαθες από τον Ρίντλεϊ Σκοτ; Δουλεύοντας τώρα μαζί του, έμαθες πώς έκανε όλα αυτά τα άλλα φιλμ που ανέφερες; Τι είναι ξεχωριστό σε αυτόν;
Αυτό που κατάλαβα κοιτάζοντάς τον να δουλεύει είναι ότι είναι ένας ζωγράφος. Ζωγραφίζει την Ιστορία με δικό του τρόπο. Παίρνει το χρόνο που χρειάζεται, τοποθετεί το κάδρο εκεί που θέλει και όπως το θέλει… και μετά, πάμε. Φύγαμε. Δύο λήψεις. Πρώτη μου μέρα, λέει, έτοιμος; ΟΚ. Μια λήψη. Δύο λήψεις. Και τέλος.
Αυτό σημαίνει ότι ξέρει ακριβώς τι είναι αυτό που θέλει. Δεν έχει πολλές ανατροπές. Και πάντα κάνει γύρισμα με τέσσερις κάμερες. Που είναι καλό για έναν ηθοποιό γιατί όταν έχεις την καλή σου μέρα και πεις πως ναι, το έχουμε, αν υπάρχει ένα τεχνικό πρόβλημα ή αν μια λήψη δεν είναι σωστή, πρέπει να το πας ξανά. Αλλά εδώ δεν χρειαζόταν ποτέ.
Υπάρχει χώρος για ατέλειες σε μια τόσο μεγάλη ταινία; Υπάρχει δυνατότητα να αφήσεις τον εαυτό σου να χάσει τον έλεγχο;
Είναι πολύ περισσότερο ελεγχόμενα όλα. Και η ταινία, και το όνειρο. Δεν είναι το ίδιο με όταν κάνω μια μικρότερη ταινία. Όταν έχεις 200-250 extras, ένα πλοίο, εφτά κάμερες, άλογα… εκεί δεν θες ατέλειες. Δεν θες να έχεις να αντιμετωπίσεις ένα λάθος. Αλλά αυτό δε σημαίνει πως δεν μπορείς να αυτοσχεδιάσεις και να φέρεις κάτι δικό σου απρόσμενο. Το κάναμε όλοι μας.
Πού νιώθεις πιο οικεία, πιο άνετα; Σε μια μεγάλη παραγωγή σαν αυτή ή σε ένα μικρότερο φιλμ;
Προσπαθώ να νιώθω πιο άνετα όταν είμαι μπροστά από την κάμερα.
«ΔΕΝ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΑΝΤΡΕΣ ΝΑ ΚΛΑΙΝΕ»
Δεν ντρέπομαι καθόλου για το ότι είμαι ηθοποιός. Οι ηθοποιοί έχουν εγωισμό, αλλά κάθε ανθρώπινο ον έχει εγωισμό. Το ερώτημα είναι, πώς το διαχειρίζεσαι; Κι είναι εκείνο που έχει τον ηγετικό ρόλο, ή εσύ; Πρέπει να ξέρεις πώς να δαμάσεις το εγώ σου.
Τη στιγμή που παύεις να πιστεύεις αυτό που υποδύεσαι, τότε δε θα βρεις την αυτοπεποίθηση να γίνεις αυτός ο χαρακτήρας.
Όταν έχεις άντρες χαρακτήρες στο κέντρο μιας ταινίας, είναι πολύ σπάνιο να βιώνουν ένα χτυποκάρδι και να πληγώνονται. Το βλέπουμε συχνά με γυναίκες στις ταινίες, αλλά όχι τόσο πολύ με άντρες. Κι είναι ενδιαφέρον να το εξερευνούμε αυτό. Είναι τόσο σημαντική η στιγμή που συνειδητοποιείς ότι είσαι ερωτευμένος αλλά δεν σε αγαπάνε πίσω όπως θα ήθελες. Είναι ζήτημα ψυχής.
Δεν βλέπουμε άντρες να κλαίνε. Δεν δείχνουμε άντρες να υποφέρουν από τον έρωτα.
Μπορείς να με βοηθήσεις να βρω μια ταινία με ήρωα άντρα που υποφέρει η καρδιά του, που είναι πληγωμένος; Με έναν χαρακτήρα που είναι στο κέντρο της ταινίας και το περνάει αυτό; Αυτή να είναι η ιστορία του; Εγώ δε μπορώ.
Ίσως έχει να κάνει με το παρελθόν μας. Έχουμε μεγαλώσει πιστεύοντας σε μάτσο ιδανικά.
Αυτό που μου άρεσε είναι ότι είναι ένας άντρας που είναι ερωτευμένος με μία μόνο γυναίκα. Κι αυτό είναι πολύ κουλ. Το να υπενθυμίζεις στους ανθρώπους ότι μπορείς απλά να αγαπάς έναν άνθρωπο για την υπόλοιπη ζωή σου, είναι κάτι όμορφο.
Μας αρέσει να παίζουμε ήρωες, μεγάλους ρόλους… αλλά το να παίζεις κάποιον που χάνει όλη την ώρα, που δεν ξέρει τι να κάνει και πώς να συμπεριφερθεί. Που είναι στο όριο. Είναι κουλ ως ηθοποιός να το κάνεις αυτό.
«ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΑΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΑΙΞΩ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΤΥΠΟ ΑΝΤΡΑ. ΘΑ ΤΟ ΗΘΕΛΑ»
Έχω πει όχι σε ταινία αφού γνώρισα τον σκηνοθέτη. Πρόσφατα ήμουν πολύ ενθουσιασμένος με έναν σκηνοθέτη που έκανε μια μικρού μήκους ταινία, πολύ κουλ. Και ετοιμάζει την πρώτη του μεγάλου μήκους. Αλλά τελικά είχα ένα διαφορετικό όραμα από το δικό του. Κι είναι απολύτως σεβαστό αυτό. Το σέβομαι, κι έχει δίκιο. Αλλά νιώθω εκείνη τη στιγμή ότι δεν συνδεόμαστε, οπότε τελικά θα είμαι ένας παράγοντας που θα απειλήσει την ταινία κι αυτό με στεναχωρεί. Δεν έχει νόημα έτσι.
Δεν ξέρω αν μπορώ να παίξω οποιονδήποτε τύπο άντρα. Θα το ήθελα.
Μου αρέσει να είμαι σε καλή φυσική κατάσταση. Αλλά τρώω πολύ, οπότε δεν έχω six pack.
Αν πρέπει να αλλάξω το σώμα μου για ένα ρόλο, το κάνω. Το έχω κάνει ήδη, για το Serpent. Και θα το κάνω ξανά.
Δεν μου αρέσει να μένω μέσα σε τρέιλερ. Μου αρέσει να περπατώ. Μου αρέσει να μένω μικρός.
Ποτέ δεν έχω προκαθορισμένη προσέγγιση για έναν χαρακτήρα από πριν. Νομίζω πως καταλαβαίνω τα βασικά χαρακτηριστικά, αλλά όλα τα υπόλοιπα συμβαίνουν εκεί, στο σετ. Για παράδειγμα… [εκείνη τη στιγμή αρχίζει ξαφνικά να βρέχει πολύ δυνατά] ορίστε, βροχή. Όταν είσαι ηθοποιός, πρέπει να χρησιμοποιήσεις κάτι τέτοιο. Μου αρέσει να είμαι πάντα συνδεδεμένος με το τι συμβαίνει εκείνη την ώρα στο σετ, με τους συναδέλφους μου, με τον καιρό, με όλα. Θέλω να απορροφώ την ενέργεια που υπάρχει γύρω μου ανά πάσα στιγμή.