Στα υψηλότερα επίπεδα από το 2011 οι καταθέσεις - Επιστροφή της ρευστότητας - Ισχυρή ένδειξη εµπιστοσύνης στο ελληνικό τραπεζικό σύστηµα

Στα υψηλότερα επίπεδα από το 2011 οι καταθέσεις – Επιστροφή της ρευστότητας – Ισχυρή ένδειξη εµπιστοσύνης στο ελληνικό τραπεζικό σύστηµα

Πληθωρισµός και αύξηση των καταναλωτικών αναγκών δεν κατάφεραν να ανακόψουν την αύξηση των καταθέσεων του ιδιωτικού τοµέα και το 2023.

Αν και ο ρυθµός αύξησης επιβραδύνθηκε σε σχέση µε το 2022, οι καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων στις τράπεζες συνέχισαν να κινούνται ανοδικά, φτάνοντας στο τέλος του 2023 στα 194,8 δισ. ευρώ.

Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο από τα µέσα του 2011, όταν η χώρα άρχισε να βιώνει το σκληρό πρόσωπο της κρίσης που ξεκίνησε διεθνώς το 2009, αλλά κατέληξε ελληνική κρίση διάρκειας δεκαετίας. Ο αντίκτυπός της τότε στις καταθέσεις ήταν οι µαζικές εκροές, µε τις ελληνικές τράπεζες να χάνουν καταθέσεις 87 δισ. ευρώ, δηλαδή το 37% της καταθετικής ρευστότητάς τους, κατά την περίοδο Σεπτεµβρίου 2009-Ιουνίου 2012 και άλλα 44 δισ. καταθέσεων, ή επιπλέον 27% καταθετικής ρευστότητας, την περίοδο Σεπτεµβρίου 2014-Ιουλίου 2015.

Καταθέσεις: Ισχυρή ένδειξη εµπιστοσύνης στο ελληνικό τραπεζικό σύστηµα

Η συνεχιζόµενη αύξηση των καταθέσεων την περασµένη χρονιά ήταν µια ισχυρή ένδειξη εµπιστοσύνης στο ελληνικό τραπεζικό σύστηµα, µετά τις αναταράξεις που εκδηλώθηκαν, ιδίως τους πρώτους µήνες του 2023, σε τραπεζικά συστήµατα στο εξωτερικό.

Σύµφωνα µε στοιχεία της Εκθεσης του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, οι τραπεζικές καταθέσεις του εγχώριου ιδιωτικού τοµέα κατέγραψαν σωρευτική αύξηση κατά 5,8 δισ. ευρώ, έναντι αύξησης κατά 8 δισ. ευρώ το 2022, µε τον λόγο των ιδιωτικών καταθέσεων προς το ΑΕΠ να σηµειώνει µεν µικρή αποκλιµάκωση, αλλά να παραµένει σε υψηλά επίπεδα (∆εκέµβριος 2023: 88,4%, έναντι 91,3% τον ∆εκέµβριο του 2022), ιδιαίτερα σε σύγκριση µε τα προ της πανδηµίας επίπεδα (∆εκέµβριος 2019: 78,1%).

Νοικοκυριά

Η αύξηση των καταθέσεων προήλθε σχεδόν εξ ολοκλήρου από τα νοικοκυριά, καθώς οι καταθέσεις τους αυξήθηκαν πέρυσι κατά 5 δισ. ευρώ, έναντι αύξησης κατά 5,4 δισ. ευρώ το 2022.

Ο ετήσιος ρυθµός ανόδου τους σηµείωσε επιβράδυνση (µέσος όρος έτους 2023: 3,6%, έναντι 4,4% το 2022) και διαµορφώθηκε σε 3,5% τον ∆εκέµβριο του 2023. Οµως, εφόσον ληφθεί υπόψη η εξέλιξη του πληθωρισµού, το 2023 ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής των καταθέσεων των νοικοκυριών σε πραγµατικούς όρους υποδεικνύει µικρότερη υποχώρηση σε σύγκριση µε το 2022 (µέσος όρος έτους 2023: -0,6%, έναντι -4,9% το 2022), καθώς τον Νοέµβριο του 2023, αλλά και την περίοδο Ιουνίου-Σεπτεµβρίου 2023 παρατηρήθηκε θετικός ρυθµός µεταβολής σε πραγµατικούς όρους.

Το γεγονός ότι οι αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ πέρασαν σε µικρότερο βαθµό στις καταθέσεις απ’ ό,τι στα δάνεια, ενίσχυσε το 2023 τη στροφή των καταθετών σε εναλλακτικές τοποθετήσεις, όπως τα έντοκα γραµµάτια του Ελληνικού ∆ηµοσίου και τα µερίδια αµοιβαίων κεφαλαίων που προσέφεραν αισθητά υψηλότερες αποδόσεις. Επιπρόσθετα, το 2023 το πραγµατικό (µεσοσταθµικό) επιτόκιο για το σύνολο των καταθέσεων των νοικοκυριών παρέµεινε αρνητικό, µε αποτέλεσµα να µην ενισχυθεί το κίνητρο για αποταµίευση.

Επιχειρήσεις

Σε αντίθεση µε τις καταθέσεις των νοικοκυριών, οι καταθέσεις των επιχειρήσεων αυξήθηκαν µόλις κατά 0,3 δισ. ευρώ το 2023, έναντι αύξησης κατά 3,5 δισ. ευρώ το 2022, αντανακλώντας και τη µείωση του ρυθµού πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις πέρυσι. Σηµειώνεται ότι λόγω της ανόδου των επιτοκίων της ΕΚΤ, οι επιχειρήσεις έσπευσαν να χρησιµοποιήσουν τη ρευστότητά τους για την πρόωρη αποπληρωµή δανείων, αποφεύγοντας παράλληλα νέο δανεισµό.

∆ιακρίνοντας τις καταθέσεις µε βάση τον βαθµό ρευστότητας, διαπιστώνεται ότι το 2023 η επιβράδυνση της ανόδου των ιδιωτικών καταθέσεων (µέσος όρος έτους 2023: 3,2%, έναντι 6,3% το 2022) προήλθε από τις καταθέσεις διάρκειας µιας ηµέρας (ταµιευτήριο). Αντίθετα, ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής των καταθέσεων µε συµφωνηµένη διάρκεια (προθεσµίας) έγινε ξανά θετικός τον Φεβρουάριο του 2023, έπειτα από τριάµισι έτη, και στη συνέχεια επιταχύνθηκε, αντανακλώντας κυρίως την πορεία του υπολοίπου των καταθέσεων προθεσµίας των νοικοκυριών (µέσος όρος έτους 2023: 32%, έναντι -24,2% το 2022).

Ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής των καταθέσεων προθεσµίας των επιχειρήσεων παρέµεινε θετικός και ιδιαίτερα υψηλός σε όλη τη διάρκεια του 2023 (µέσος όρος έτους 2023: 84,8%, έναντι 9,3% το 2022), υποδηλώνοντας µάλιστα έως και υπερδιπλασιασµό του υπολοίπου των καταθέσεων προθεσµίας (σε σύγκριση µε το αντίστοιχο υπόλοιπο του 2022) από τον Ιούνιο έως και τον Σεπτέµβριο του 2023. Πάντως, ο κύριος όγκος της καταθετικής βάσης των τραπεζών εξακολουθεί να απαρτίζεται από ρευστά διαθέσιµα που τηρούνται σε λογαριασµούς διάρκειας µι ας ηµέρας (74% των καταθέσεων του ιδιωτικού τοµέα).

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής