Λιώσιμο των πάγων: Επιστήμονες αντλούν νερό από τον ωκεανό ώστε να ενισχύσουν τους πάγους της Αρκτικής

Μία τουλάχιστον παράξενη μέθοδο εφαρμόζει μία επιστημονική ομάδα στα βόρεια του Καναδά, προκειμένου να αντιστρέψει το λιώσιμο των πάγων στον Αρκτικό ωκεανό.

Καθώς οι πάγοι στους ωκεανούς λιώνουν, περισσότερη ηλιακή ενέργεια απορροφάται από την επιφάνεια του νερού, γεγονός που συμβάλλει στην αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας. Επιστήμονες στη βόρεια ακτή του Καναδά εφαρμόζουν το Real Ice Project, ένα έργο ψύξης για τη διατήρηση και την επαναφορά του αρκτικού θαλάσσιου πάγου. Ουσιαστικά, δηλαδή, επιχειρούν να καθυστερήσουν αυτή τη διαδικασία χρησιμοποιώντας μια τουλάχιστον ασυνήθιστη μέθοδο: Αντλώντας νερό από τα βάθη των ωκεανών στην παγωμένη επιφάνεια. 

Η μέθοδος αυτή στηρίζεται στις αρχές της γεωμηχανικής, που συνήθως πάντως περιλαμβάνει πιο συνηθισμένες και δοκιμασμένες τεχνικές, όπως η φύτευση περισσότερων δέντρων και η ταφή άνθρακα. Καθώς, όμως, βιώνουμε ταχύτατες εξελίξεις, απαιτούνται πολλές φορές πιο ριζοσπαστικές πρακτικές, που ακόμα βρίσκονται σε πειραματικό επίπεδο. Πολλοί επιστήμονες στέκονται σθεναρά αντίθετοι με αυτές τις καινοτομίες, προειδοποιώντας ότι τέτοιες προσπάθειες αποσπούν την προσοχή από το κρίσιμο βήμα της μείωσης των εκπομπών άνθρακα και κινδυνεύουν να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό. Ωστόσο, εκείνοι που τις υποστηρίζουν, ισχυρίζονται ότι οι προσεγγίσεις τους θα μπορούσαν να δώσουν στον πλανήτη μια «χείρα βοηθείας» ενώ η ανθρωπότητα βαδίζει τον δρόμο της βιωσιμότητας και της πράσινης μετάβασης.

Γράφημα του BBC για την έκταση των πάγων στην Αρκτική και πώς αυτή η επιφάνεια μειώνεται λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας στον πλανήτη

Ο απώτερος στόχος του πειράματος που διεξάγεται βόρεια του Καναδά, στην Αρκτική, είναι να συμβάλλει στην πύκνωση του θαλάσσιου πάγου στην περιοχή, ώστε να επιβραδυνθεί ή ακόμα και να αντιστραφεί η τήξη. Θα λειτουργήσει ή είναι, όπως το έθεσε ένας επιστήμονας, «αρκετά τρελό»; «Στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε αρκετά για να προσδιορίσουμε αν αυτή είναι καλή ή κακή ιδέα», δηλώνει στο BBC ο Δρ Shaun Fitzgerald, του οποίου η ομάδα στο Κέντρο Επισκευής Κλίματος του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ διεκπεραιώνει το έργο. Οι επιστήμονες εργάζονται στους -30°C με δυνατό άνεμο, που κάνει την αίσθηση της θερμοκρασίας να φτάνει στους -45°C. Ουσιαστικά, ανοίγουν μια τρύπα στον θαλάσσιο πάγο που σχηματίζεται φυσικά τον χειμώνα και αντλούν περίπου 1.000 λίτρα θαλασσινού νερού το λεπτό στην επιφάνεια. Καθώς βγαίνει στην παγωμένη επιφάνεια, το θαλασσινό νερό παγώνει γρήγορα, συμβάλλοντας στο να πήξει καλύτερα ο πάγος που ήδη βρίσκεται εκεί. Το νερό αυτό, επίσης, συμπυκνώνει το χιόνι κι έτσι, καθώς το φρέσκο χιόνι λειτουργεί ως μονωτικό στρώμα, ο πάγος μπορεί να σχηματιστεί ακόμα πιο εύκολα από κάτω, εκεί που έρχεται σε επαφή με τον ωκεανό.

«О— О№ОґО­О± ОµОЇОЅО±О№ ПЊП„О№ όσο πιο παχύς είναι ο πάγος [στο τέλος του χειμώνα], τόσο περισσότερο θα διατηρηθεί όταν μπούμε στην διαδικασία τήξης», εξηγεί ο κ. Ceccolini.

Η επιστημονική αυτή προσέγγιση έχει ήδη αποτελέσματα ως προς την πύκνωση του πάγου, που έχει αυξηθεί κατά μερικές δεκάδες εκατοστά στην περιοχή. Εν τούτοις, είναι ακόμα πολύ νωρίς για να πούμε εάν η συγκεκριμένη προσέγγιση μπορεί πραγματικά να κάνει τη διαφορά στο λιώσιμο του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής – κυρίως, διότι αυτός ο «πιο αλμυρός» πάγος που σχηματίζεται με τη μέθοδο αυτή, λιώνει πιο γρήγορα κατά την περίοδο του καλοκαιριού. Κατά δεύτερον, προκειμένου αυτή η προσέγγιση να είναι ευρέως αποτελεσματική, θα απαιτούνταν τεράστια υλικοτεχνική υποδομή – πιθανώς να χρειάζονταν έως και 10 εκατομμύρια αντλίες για να πυκνώσει ο θαλάσσιος πάγος μόλις στο ένα δέκατο της Αρκτικής.

Με πληροφορίες από BBC